بخش آذري راديو آزادي آمريکا، « راديو آزادليق» در گزارشي در خصوص افزايش تعداد مسافران اين کشور به ايران به علت تشديد مشکلات اقتصادي و معيشتي در جمهوري آذربايجان نوشت : « هرچه از ارزش منات (واحد پول جمهوري آذربايجان) بيشتر کاسته مي شود، بر تعداد مسافران ايران افزوده مي شود.»
به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز، «راديو آزادليق» با اشاره به ازدحام همه روزه مسافراني که از طريق منطقه عبور مرزي آستارا قصد سفر به ايران را دارند، نوشت : « در روز ١٩ نوامبر آيدين جيسيم ، شهروند ترکيه اي که قصد سفر به ايران را داشت، در گمرک آستارا از دنيا رفت. در سال هاي اخير، چهار حادثه مرگ در گمرک آستارا روي داده است. گفته مي شود شمار خسارت ديدگان خيلي بيشتر است.
شاهدان مي گويند اين شهروند ترکيه اي براي عبور به ايران در نوبت ايستاده بود که به گفته برخي ها، اصلا نمي توان آن را نوبت دانست. براي رفتن به ايران، بايد در گمرک آستارا جمهوري آذربايجان از چهار در عبور کرد. کساني که موفق به عبور از نخستين در مي شوند، وارد سالن مي شوند و بايد در آنجا انتظار بکشند. اين در ورودي، هر سه – چهار ساعت يک بار گشوده مي شود و در نتيجه ، هجوم شکل مي گيرد. به گفته شاهدان، آيدين جيسيم نيز در چنين ازدحامي گير افتاده است. »
جمال ابراهيم اف ، از اهالي آستارا مي گويد : « رفتن به ايران مصيبت است (خيلي دشوار است). من بازنشسته هستم. دوبار قلبم را عمل کرده ام. مستمري ام ناچيز است. نمي توانيم داروها را بخريم. مجبوريم هر ماه يک يا دو بار به ايران برويم و از آنجا دارو بخريم. در مقايسه با اينجا جمهوري آذربايجان، داروهاي آنجا ( ايران) هم با کيفيت و هم ارزان است. اما، سه – چهار ماه است که رفتن به ايران امکان پذير نيست. بخاطر ازدحام مسافران، عبور به آن طرف امکان پذير نيست. بايد گمرک آستارا با استانداردهاي بين المللي هماهنگ شود. هر روز ، بيش از هزار نفر در جلوي در منطقه عبور مرزي جمع مي شوند. اکثر آنها ، کالاهاي چيني متعلق به کارفرمايان ايراني را به آن کشور منتقل مي کنند و پول مي گيرند و از آن طرف هم سه بسته سيگار مي آورند و چهل – پنجاه منات به دست مي آورند. بارها در اين مورد به ادارات ذيربط شکايت کرده ايم. اما، رسيدگي نمي شود. » حسن آقا محمدوف، يکي ديگر از اهالي آستارا که در راه بازگشت از ايران است، مي گويد : « در گمرک آستارا ( جمهوري آذربايجان) بطور عمدي ، شرايط دشواري ايجاد مي کنند. در گمرک ايران، دو نفر براي ترخيص مسافران حضور دارند. اما، در گمرک ما ( جمهوري آذربايجان) ده – پانزده نفر بر سرمان مي ريزند. قانون هم نيست. در ورودي گمرک ايران هميشه باز است و هر مسافري به محض ورود ، مدارکش را ارايه مي کند. در گمرک ما (جمهوري آذربايجان) درها را مي بندند و پس از تجمع هزار نفر در مقابل در، آن را باز مي کنند. در نتيجه، مسافران همديگر را هل مي هند. باور کنيد که شبيه در جهنم است. هر فردي ممکن است بميرد.» فائق جعفروف، تاجر مي گويد:« شهروندان بخاطر فقر به ايران مي روند. هرچه منات از ارزش مي افتد ، بر شمار افراد در مقابل منطقه عبور مرزي افزوده مي شود. وضعيت مشابه اين، در سال هاي دهه ١٩٩۰ مشاهده شده بود.»
