پایگاه خبری حقایق قفقاز/ در شرایطی که ترکیه دچار بحران اقتصادی شده، مقامات این کشور، در مورد اصلی ترین دلایل بحران، استدلال های متفاوتی و متناقضی ذکر می کنند.
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه اعلام کرده که اقتصاد کشور او، مورد هدف توطئه گران و مهاجمین خارجی قرار گرفته و در چندین کشور، به صورت شبانه روزی، سناریوهایی برای تضعیف اقتصاد ترکیه در حال اجرا هستند. اما نورالدین نباتی سکاندار وزارت خزانه داری و امور مالی ترکیه اعلام کرده که هیچ حمله ای در کار نیست.
به موازات همه این حرف ها، گزارش سازمان ملل نشان داده که بحران معیشتی، بخش بزرگی از مردم ترکیه را فرا گرفته و آمارها نشان دهنده این است که دست کم 14 میلیون شهروند ترکیه، به منابع غذایی دسترسی کافی ندارند.
روزنامه سوزجو که با فروش 400 هزار نسخه در روز، عنوان پرتیراژترین روزنامه ترکیه را یدک می کشد، امروز در عکس و تیتر صفحه نخست، با استناد به گزارش سازمان ملل، چنین تیتری به کار برده است: «یک تابلوی تلخ، 15 میلیون نفر گرسنه زندگی می کنند.»
این روزنامه همچنین به فراز و فرود ارزی اشاره کرده و نوشته است: هر 1 دلار آمریکا در آغاز سخنرانی دیروز اردوغان 16 لیره و 45 قوروش می ارزید اما در آخرین دقایق سخنرانی رئیس جمهور، نرخ دلار به 16 لیره و 77 قوروش رسید و افزایش 2 قوروشی را ثبت کرد.
در گزارش اختصاصی روزنامه قرار نیز آمده است: «ارقام سازمان ملل، گزارشی تامل برانگیز در مورد معیشت مردم ترکیه است در زمانی که بحران معیشتی، بخش بزرگی از شهروندان را فرا گرفته است. داده های سازمان ملل نشان داد که 14 میلیون نفر در ترکیه دچار سوء تغذیه هستند. این میزان از آمار و ارقام گرسنگی است که زنگ خطر را به صدا درآورد. گزارش مزبور حاکی از آن است که در مقایسه با سه ماه پیش، 410 هزار نفر دیگر به لیست کسانی که سفره هایشان خالی بود اضافه شد. همچنین باید بدانیم که 1.7 درصد از کودکان زیر 5 سال به «سوء تغذیه حاد» و 6 درصد به «سوء تغذیه مزمن» دچار شده اند. به صورت استانی، سفره های مردم استان شرناخ در جنوب شرقی ترکیه، غالباً خالی بود. با عمیق تر شدن بحران اقتصادی، از بین رفتن قدرت خرید مردم ترکیه، وضعیت زندگی ناسالم و سوء تغذیه به سطوح بی سابقه ای رسید. فقیرترین قشر ترکیه می توانند ماهیانه 250 گرم گوشت قرمز مصرف کنند.»
کشورهایی که بیشترین میزان مصرف ناکافی مواد غذایی را نسبت به کل جمعیت داشتند، افغانستان، سومالی، نیجریه، مالی و سودان بودند. در حالی که بحران غذایی با تأثیر جنگ، به یک پدیده جهانی تبدیل شده است، زندگی برای مردم ترکیه، سخت و سخت تر شده است. چرا که علاوه بر مساله حمله روسیه به اوکراین و افزایش قیمت غلات، آشفتگی اقتصادی طولانی مدت در ترکیه به زیست میلیون ها نفر ضربه می زند. آمار موسوم به نقشه گرسنگی، تهیه شده توسط برنامه جهانی غذای سازمان ملل نشان داد که وضعیت به سطح بسیار بدی رسیده است.
فقر در ترکیه به رکورد بی سابقه ای رسیده است. بر اساس داده های موسسه دولتی آمار ترکیه (TUIK)، تورم مواد غذایی در ماه می 91.63 درصد بوده است.
بحران اقتصادی و تشدید بی سابقه فقر، حتی در ارقام رسمی دولتی نیز قابل کتمان نیست. فقر و بحران اقتصادی دو سال اخیر، تغذیه ناکافی و ناسالم را به همراه داشت.
بر اساس «نقشه گرسنگی» برنامه جهانی غذا (WFP) سازمان ملل متحد (UN) که داده‌های موثقی را به اشتراک می‌گذارد، تا 6 ژوئن، 866 میلیون نفر در 92 کشور جهان، نتوانسته اند غذای کافی مصرف کنند.
بر اساس نقشه گرسنگی سازمان ملل، 14.8 میلیون نفر در ترکیه با جمعیت 82.3 میلیون نفر نمی توانند غذای کافی مصرف کنند. اما نکته اینجاست که این آمار در حال افزایش است و ارقام جدید نشان می‌دهد در سه ماه گذشته تعداد افرادی که نتوانسته‌اند غذای کافی مصرف کنند، با افزایش 420 هزار نفری مواجه شده است. این افزایش در ماه گذشته 60 هزار نفر بوده است.
داده های برنامه جهانی غذا نشان می دهد که در حال حاضر 333 میلیون نفر در 36 کشور دچار سوء تغذیه هستند و چنین تخمین زده می شود که 533 میلیون نفر در 56 کشور دچار سوءتغذیه هستند.
ترکیه نیز یکی از این کشورهاست. بر اساس گزارش بخش اقتصادی حزب خوب (IYI Party) به دلیل سوءتغذیه، بیماری های کودکان در ترکیه افزایش یافته است و کاهش موفقیت تحصیلی در اغلب مدارس، مشاهده شده است. 30 درصد کودکان با عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی، 18 درصد با اسهال و 14 درصد با بیماری های ناشی از سوء تغذیه مانند سلامت دهان و دندان دست و پنجه نرم می کنند.
روزنامه جمهوریت نیز در یک گزارش اقتصادی، به بررسی تاثیرات زنجیره ای فقر و تورم پرداخته و نوشته است: «بخش قابل توجهی از جوانانی که مدتهاست در دوران نامزدی و عقد به سر می برند، توان آن را ندارند که سرپناهی برای خود پیدا کنند. چرا که تورم در بخش اجاره و فروش مسکن، بی سابقه است. از آنجایی که نمی توانند خانه ای اجاره کنند، فعلاً ازدواج نمی کنند. در نتیجه عملاً در بخش فروش لوازم خانگی، تالارهای عروسی و چندین بخش دیگر، شاهد یک رکود جدی هستیم.»
عزای اردوغان، عروسی مخالفین
تورم و بیکاری، موجب شده که حتی بخش مهمی از محافظه کارانی که به عنوان هوادار دوآتشه اردوغان شناخته می شدند، از این حزب فاصله بگیرند. در نتیجه کار برای اردوغان سخت تر شده و او برخلاف روند سابق، تمایل چندانی به سخنرانی های متعدد میدانی و استانی ندارد. اما وضعیت در جبهه مخالفین، به گونه ای دیگر است.
رهبران 6 حزب مخالف اردوغان، به طور گسترده در حال برگزاری میتینگ های استانی هستند و در تلاشند تا بحران اقتصادی را به نقطه عطفی برای کنار زدن اردوغان تبدیل کنند.
علی باباجان رهبر حزب جهش و دموکراسی که روزگاری همه کاره دولت اردوغان بود و سکان اقتصاد را در دست داشت، دیروز در سفر به استان هاتای، با همسرش وارد یک قنادی شد. او عادت دارد گفت و شنود خود با شهروندان را در سریع ترین زمان ممکن، بر بستر شبکه های فضای مجازی منتشر کند.
تحلیلگران معتقدند که گفتگوی صمیمانه اقتصادی باباجان و کسبه، سلاح موثری برای شکست دادن اردوغان است. باباجان از قناد پرسید: «لطفاً بگویید حال و روزتان چیست؟ چرا شیرینی گران است.»
پاسخ چنین بود: «قبض برق ماهیانه مغازه من 12 هزار لیره است. قیمت یک گونی آرد 600 لیره شده و قرار است گران تر شود، یک گونی شکر به 1200 لیره رسیده و یک حلب 10 کیلوگرمی روغن 850 لیره است. با احتساب این هزینه ها و میزان مالیات بالا، امکان ادامه کار باقی نمانده است.»
باباجان هم در جواب می گوید:«عملکرد دولت، موجب شده که تعادل و توازن اقتصاد از بین برود. یک بازنشسته قطعاً نمی تواند با 2 هزار و 500 لیره زندگی کند. من همین الان کارگر عزیزی را دیدم که برای دختر خردسالش یک جفت کفش خریده بود. قیمت کفش، معادل دستمزد سه روز آن کارگر بود. حرف ما خطاب به مردممان این است؛ این تیم و این دولت، اقتصاد را از بین بردند. باید اقتصاد را به دست انسان های پاکدست و کاربلد بسپارید. مطمئن باشید بعد از انتخابات، وضعیت کشور، بسیار بهتر خواهد شد.»
بحران در ترکیه، گرانی در قبرس
بخش ترک نشین جزیره قبرس، به طور کامل وابسته به ترکیه است و در نتیجه، تمام مشکلات و بحران های اقتصادی ترکیه به طور مستقیم بر ترک های قبرس نیز اثر می گذارد. در حالی که قیمت یک قرص نان در استانبول به 5 لیره رسیده، با در نظر گرفتن های حمل و نقل دریایی، هر نان در بخش ترک نشین قبرس به 7 لیره رسیده که مبلغ گزافی است.
با آن که بحران اقتصادی، مردم ترکیه را دچار مشکلات جدی کرده، اما دولت اردوغان در حوزه سیاست خارجی، همچنان بر اهداف پیشین خود پافشاری می کند و فواد اوکتای معاون رئیس جمهور که مدیریت پرونده حمایت از قبرس را بر عهده دارد، اعلام کرده که به زودی 250 میلیون دلار از سوی آنکارا در اختیار «جمهوری ترک قبرس شمالی» قرار خواهد گرفت. علاوه بر این، عملیات برونمرزی و حمله به شمال سوریه در دستور کار است و بسیاری دیگر از اقدامات این چنینی دولت اردوغان، همچنان با هزینه های کلان، در حال اجرا هستند.»
در پایان باید گفت، به قول بسیاری از تحلیل گران ترکیه، حالا پدیده ای به نام «تورم»، تبدیل به مهمترین رقیب انتخاباتی اردوغان شده و در سال آتی، این پدیده، به مراتب از سران احزاب مخالف اردوغان، قدرتمندتر خواهد بود و می تواند سرنوشت حزب حاکم را تغییر دهد.
منبع: تسنیم
