در پی بازداشت الدار حسن اف، سفیر جمهوری آذربایجان در صربستان و مونته نگرو و بوسنی و هرزگوین به اتهام فساد مالی، تحلیل های مختلفی در رسانه ها و محافل سیاسی جمهوری آذربایجان مطرح شده و تقریبا همگان بر این باورند که دادستان کل پیشین جمهوری آذربایجان به دلایل سیاسی و به منظور تحکیم هرچه بیشتر قدرت حاکمیت فعلی زندانی شده است.
به گزارش پایگاه خبری حقایق قفقاز، در این زمینه عوض زینال لی، مدیر کانال یوتیوبی “خورال تی وی” می گوید: « الدار حسن اف از بازوهای قوی حاکمیت جمهوری آذربایجان در دوره های مختلف بوده است و دستگیری وی موجب وخیم تر شدن اوضاع سیاسی در این کشور خواهد شد.»
سردار جلال اوغلو، رییس حزب دمکرات جمهوری آذربایجان نیز گفت از مدت ها قبل معلوم بود که الدار حسن اف دستگیر خواهد شد.
عارف محمدوف، سفیر پیشین جمهوری آذربایجان در شورای اروپا نیز الدار حسن اف از مهره های کلیدی و دارای ظرفیت رقابت برای به دست گرفتن زمام حاکمیت در جمهوری آذربایجان دانست و گفت نزدیکی الدار حسن اف به ولادیمیر پوتین، رییس جمهوری روسیه موجب نگرانی حاکمیت جمهوری آذربایجان شده بود و به همین علت الدار حسن اف دستگیر شد تا از سر راه برداشته شود.
عارف محمدوف افزود: اخیرا الدار حسن اف بنیادی را تحت عنوان بنیاد همکاری های حوزه دریای خزر و دریای سیاه تاسیس کرد که افراد شاخص و کاملا نزدیک به ولادیمیر پوتین از جمله الهام رحیم اف، گودن نیسانف ( سرمایه دار یهودی آذربایجانی مقیم روسیه) و… در آن عضویت دارند و این حرکت ها موجب نگرانی الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان می شد.
برخی تحلیلگران و فعالان سیاسی نیز دستگیری سفیر جمهوری آذربایجان در صربستان و مونته نگرو و بوسنی و هرزگوین را درست پس از همراهی هیات بلند پایه صربستانی در سفر به باکو به منظور گفتگو برای حل سوء تفاهم میان باکو و بلگراد درباره فروش تسلیحات صربستانی به ارمنستان را نوعی حیله سیاسی بدفرجام توصیف کردند.
تحلیلگران می گویند الدار حسن اف با توجه به اینکه می دانست در صورت بازگشت به باکو با خطر دستگیری مواجه خواهد شد، سال ها بود که از هر گونه بازگشت به باکو خودداری می کرد، اما این بار بخاطر جنجال سیاسی میان باکو و بلگراد، هیات عالیرتبه صربستانی را در سفر به باکو همراهی کرد، اما موفق به بازگشت به بلگراد به همراه همان هیات نشد.
در همین حال، شماری از نمایندگان مجلس جمهوری آذربایجان در گفتگو با روزنامه “ینی مساوات” به این سوال پاسخ دادند که آیا دستگیری الدار حسن اف در باکو موجب خواهد شد که سایر سفرای جمهوری آذربایجان در کشورهای خارجی از بازگشت به باکو خودداری و اقدام به اخذ پناهندگی از کشور محل ماموریت خود نمایند؟
فاضل مصطفی، رییس حزب ساختار بزرگ (از احزاب اقماری حزب حاکم) گفت: « هر کس اقدام غیرقانونی کرده باشد، می توان درباره اش تدابیری اتخاذ کرد. در وزارت خارجه و سفارتخانه های جمهوری آذربایجان به قدر کافی اشخاص حرفه ای و باوجدان وجود دارند که می توان از آنها استفاده کرد.»
المان نصیروف، دیگر نماینده مجلس جمهوری آذربایجان نیز گفت: « الهام علی اف، رییس جمهوری طی دوره های اخیر بارها تاکید کرده است که باید با شایستگی به مردم خدمت کرد. تاکنون پنج نفر از فرمانداران، وزرای فرهنگ و امور خارجه برکنار شده اند و در این وزارتخانه ها برخی مقامات دستگیر شده اند. سفیر جمهوری آذربایجان در صربستان و مونته نگرو و بوسنی و هرزگوین دستگیر شد. جناب رییس جمهوری در سخنرانی اخیرشان گفتند که شبهات مشخصی درباره فعالیت دیپلمات ها داریم و اطلاعاتی درباره فعالیت اشخاصی در نمایندگی های خارجی علیه جمهوری آذربایجان داریم که درباره آنها تحقیق می شود. در سال 2015، قرار گرفتن عارف محمدوف علیه دولت جمهوری آذربایجان مشخص شد. هم اکنون نیز مدارک اختلاس الدار حسن اف که توسط سرویس امنیت دولتی بازداشت شده است، به دست آمده است. »
الهام اسماعیل، تحلیلگر مسایل سیاسی و امنیتی نیز در گفتگو با کانال یوتیوبی” لاف تی وی” گفت: « برخلاف موارد قبلی که دستگیری فرمانداران و برکناری وزرای فرهنگ و امور خارجه جمهوری آذربایجان در جامعه با استقبال و حمایت مواجه شد، دستگیری الدار حسن اف در جامعه چنین واکنشی نداشته است و حتی واکنش های منفی و انتقادهای جدی از دستگیری الدار حسن اف در جامعه ابراز می شود. اعلام دلایلی همچون اختلاس برای دستگیری الدار حسن اف نیز اساسا قابل اعتنا و پذیرش و باورکردنی نیست. »
تحلیلگران آذربایجانی با اشاره به اینکه الدار حسن اف توانسته بود مجسمه های بزرگی از حیدر علی اف را در میادین مشهور پایتخت های کشورهای محل سفارت خود برپا کند، او را از دیپلمات های موفق و تاثیرگذار دیپلماسی جمهوری آذربایجان دانستند.
تحلیلگران همچنین دستگیری الدار حسن اف با فروش تسلیحاتی صربستان به ارمنستان را بی ارتباط دانستند و گفتند اگر قرار باشد سفرای جمهوری آذربایجان در خارج به علت ارتباط کشورهای محل مامویت خود با ارمنستان برکنار یا دستگیر شوند، ابتدا باید پولاد بلبل اوغلو، سفیر جمهوری آذربایجان در روسیه به علت ارسال تسلیحات در حجم خیلی بزرگتر از روسیه به ارمنستان اعدام می شد و بعد نوبت به الدار حسن اف می رسید.
اغلب تحلیلگران نیز گفتند رئیس جمهور سابق جمهوری آذربایجان حیدر علی اف از سال 2000 الدار حسن اف را تحت عنوان انتصاب به مقام سفیر از داخل کشور دور کرد تا برای حاکمیت مزاحمت ایجاد نکند و از همان زمان، الدار حسن اف با مشغول شدن به تجارت در کنار کار دیپلماسی در کشورهای شرق اروپا و منطقه بالتیک، صاحب نفوذ تجاری و دیپلماتیک فراوانی شد و این نفوذ مایه نگرانی حاکمیت فعلی را فراهم کرد.
