اخبار ارائه شده گویای این واقعیت تلخ است که تعداد مسافرین آذربایجانی که وارد ایران شده و در آمار رسمی به عنوان گردشگر ثبت شده اند نه برای دریافت خدمات توریستی، تفریحی و یا درمانی بلکه عمدتا برای خرید ارزاق ارزان قیمت با سفرهای بعضا یک روزه وارد ایران می شوند.
به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز، مسافرت شهروندان جمهوری آذربایجان به ایران، در هفت ماه سال جاری میلادی ، با ۳۱٫۲ درصد افزایش نسبت به دوره مشابه سال پیش به ۶۰۳ هزار و ۵۵۲ نفر رسیده است. این جمله در نگاه اول هرچند مسرت بخش است اما نگاهی اجمالی به افزایش تعداد مسافرین آذربایجانی نشان می دهد که آمار و ارقام ثبت شده بر روی کاغذ نباید ما را در جذب گردشگران خارجی فریب دهد.
بانک جهانی آماری از تعداد گردشگرانی که بین سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۶ به جمهوری آذربایجان و یا از این کشور به دیگر کشورها سفر کرده اند ارائه داده است. با نگاه به نمودار ارائه شده از سوی بانک جهانی تعداد گردشگران آذربایجانی که بین سال های ذکر شده به خارج از کشور سفر کرده اند با یک شیب ثابت در حال افزایش بوده است. که از این میان بیشترین سفر ها به ۴ کشور همسایه یعنی روسیه، ترکیه، گرجستان و ایران است.
افزایش قیمت نفت و بالا بودن ارزش منات (واحد پولی جمهوری آذربایجان) در مقایسه با پول کشورهای همجوار نخستین عامل منطقی است که در بازگویی دلایل سفر شهروندان آذربایجان به این کشورها به ذهن می رسد. اما با تمرکز در بازه زمانی ارائه شده و با دقت در آمار مسافرین جمهوری آذربایجان دلایل دیگری از جمله مراجعه اکثر شهروندان آذربایجانی برای دریافت خدمات پزشکی و درمانی شاید بیشترین جایگاه را در میان مسافرین آذربایجانی به ایران به خود اختصاص داده است.
همچنین سفر روزانه شهروندان مرز نشین آذربایجان برای تامین مایحتاج خود از این سوی ارس که بالطبع با توجه به بالا بودن ارزش پول این کشور در مقایسه با ریال و خرید ارزان کالا یکی از عمده ترین دلایل عمده افزایش تعداد مسافرین آذربایجانی به ایران بوده است. در این میان بی شک کمترین آمار ورود اتباع آذربایجانی به ایران با هدف دیدار از زیبایی های طبیعی، اماکن تاریخی و نیز زائرین اماکن مقدس به عنوان گردشگر مذهبی بوده است. کما اینکه با کاهش یک شبه قیمت نفت در بازارهای جهانی در سال ۲۰۱۶ که منجر به سقوط ارزش منات در برابر ریال شد ما شاهد کاهش سفر گردشگران آذربایجانی به ایران بوده ایم.
اما با خروج یکجانبه آمریکا از برجام و با ایجاد بحران در بازار ارز ایران و کاهش دوباره ارزش ریال در مقابل دلار شاهد افزایش تعداد مسافرین آذربایجانی به ایران بوده ایم. بطوریکه آمار ارائه شده از سوی نیروی مرزبانی جمهوری آذربایجان،گویای این مطلب است که میزان مسافرت از ایران به جمهوری آذربایجان در این بازه زمانی در مقایسه با سال قبل با ۲۱٫۱ درصد کاهش به ۱۶۵ هزار و ۵۳۰ نفر رسیده است. بر اساس این گزارش ،در هفت ماه سال ۲۰۱۸، تعداد سفرهای شهروندان جمهوری آذربایجان به کشورهای خارجی ،در مقایسه با زمان مشابه یک سال قبل ۹ درصد افزایش یافته و به دو میلیون و ۵۱۴ هزار و ۸۰۰ نفر رسیده است. بنا به این گزارش، ۳۳٫۴ درصد از شهروندان جمهوری آذربایجان به گرجستان، ۲۴ درصد به ایران، ۲۲٫۹ درصد به روسیه، ۱۵٫۲ درصد به ترکیه، ۱٫۴ درصد به اوکراین ، یک درصد به امارات متحده عربی و ۲٫۱ درصد به کشورهای دیگر سفر کردند.در هفت ماه سال جاری مسافرت شهروندان جمهوری آذربایجان به ایران ۳۱٫۲ درصد و به گرجستان ۰٫۹ در صد افزایش یافته و مسافرت به ترکیه ۵٫۵ درصد و به روسیه ۲٫۶ درصد کاهش داشته است.
آمار و ارقام ثبت شده در این مدت به وضوح گویای این امر است که تعداد مسافرین جمهوری آذربایجان به ایران در بازه زمانی کوتاه به صورت جهشی افزایش یافته است. و این افزایش تعداد مسافر با توجه به اخبار و گزارشات ارائه شده حتی از سوی مقامات ایرانی در شهرستان های مرزی کشور گویای این واقعیت تلخ است که تعداد مسافرین آذربایجانی که وارد ایران شده و در آمار ارائه شده به عنوان گردشگر ثبت شده اند نه برای دریافت خدمات توریستی، تفریحی و یا درمانی بلکه عمدتا برای خرید ارزاق ارزان قیمت با سفرهای کوتاه بعضا یک روزه وارد ایران شده اند. و نوشتن این آمار و ارقام به عنوان جذب گرشگر چیزی جز خودفریبی نمی تواند باشد. حال با توجه به وضعیت نه چندان مطلوب اقتصادی در کشور و نیاز روز افزون به مایحتاج شاهد خروج بی رویه کالاهای ضروری از بازارچه های مرزی و بالطبع افزایش قیمت برای خریداران داخلی و کاهش قدرت خرید آن ها هستیم. لذا تامین مصارف ضروری و ارائه راه حل برای جلوگیری از خروج بی رویه کالاهای ضروری موضوع مهمی است که نیاز به همت مسئولین در شهرها و استان های مرزنشین خواهد داشت.
منبع:آناج
