اظهار نظر کارشناس سیاسی جمهوری آذربایجان در خصوص وضعیت ارامنه قره باغ

کارشناس آذربایجانی: ارامنه قره باغ نسبت به دوره قبل از جنگ دوم قره باغ، احساس راحتی و امنیت بیشتری دارند

عارف یونس، کارشناس سیاسی جمهوری آذربایجان که در مهاجرت در آمریکا به سر می برد، گفت : « هر چه قدر هم عجیب به نظر برسد، مشاهدات من نشان می دهد که ارامنه قره باغ اعم از سیاست مداران و روزنامه نگاران شان در شرایط کنونی، نسبت به دوره قبل از جنگ دوم قره باغ احساس آسودگی خاطر و امنیت بیشتری دارند. زیرا، در دوره قبل از جنگ، ضامن امنیت قره باغ ارمنستان بود. اما، امروز ارامنه قره باغ می گویند که ضامن امنیت ما روسیه است و نیروهای صلح بان روسیه اگر برای ابد هم نباشد، برای طولانی مدت در این منطقه خواهند ماند و هر چه لازم باشد انجام خواهند داد.

ارمنستان هم کم کم شروع به درک این وضعیت کرده است. یعنی اگر توجه کنیم حتی مناسبات نیکول پاشینیان با ولادیمیر پوتین تغییر کرده است. البته، هنوز آدم پوتین در ارمنستان، کوچاریان است، اما امکان به قدرت رسیدن کوچاریان در ارمنستان فراهم نیست و هنوز پاشینیان رئیس ارمنستان است و پوتین با او هم کار می کند. پاشینیان درک کرده است که امکانات روسیه و پوتین خیلی گسترده است. پاشینیان در خصوص قره باغ و جمهوری آذربایجان، کاری کرده که نسبت به سال گذشته روسیه به ارمنستان نزدیک تر شده است. به همین علت، امروز ارامنه آسودگی بیشتری دارند که مناسبات شان با روسیه کم کم احیاء می شود و طبیعی است که این به نفع جمهوری آذربایجان نیست. ما باید درک کنیم که جنگ تمام نشده است و ادامه دارد. صرفا درگیری ها بطور موقت متوقف شده است. اما، هیچ تضمینی وجود ندارد که مجددا جنگ شروع نشود.»

عارف یونس افزود: « فرایند اعطای گذرنامه های روسیه به ارامنه قره باغ شروع شده است و این گذرنامه های روسی به ارامنه قره باغ داده خواهند شد و روزی فرا می رسد که ارامنه با تاکید بر این که شهروند روسیه هستند، درخواست خواهند کرد که در ترکیب سیاسی روسیه نیز قرار بگیرند. همانطور که در مساله کریمه روی داد.

پس از آن، جمهوری آذربایجان این مساله را نه با ارمنستان، بلکه با روسیه خواهد داشت. در این اواخر، رسانه های ارمنی را که مطالعه کرده ام، گزینه های مختلفی را درباره مساله وضعیت ارامنه قره باغ مطرح می کنند که پیوستن به روسیه یکی از مهمترین این گزینه هاست. یعنی، ارامنه اکنون به این فکر می کنند که چه کاری انجام دهند تا روس ها بیش از پنج سال در قره باغ باقی بمانند. زیرا اکنون ارامنه این طور فکر می کنند که حضور ارتش روسیه در قره باغ، تضمین امنیت آنهاست. از طرف دیگر، در روسیه نیز کارشناسان و مقامات نزدیک به ولادیمیر پوتین بارها گفته اند که نیروهای روسیه پس از پنج سال از قره باغ خارج نخواهند شد. آنها می گویند روسیه بخاطر مسایل ژئوپلتیک به منطقه بازگشته است تا نفوذ و منافع روسیه در این منطقه برپا شود.»

این کارشناس آذربایجانی افزود: « اگرچه در نبردهای سال گذشته، جمهوری آذربایجان پیروز شد، اما هرچقدر هم عجیب به نظر برسد، امروز ارامنه خیلی آسوده خاطرتر هستند. زیرا، می بینند که روسیه هر کاری برایشان می کند، هم کمک اقتصادی می کند و هم کارهای ساختمانی و ارتباطاتی و سدسازی برای تامین آب آشامیدنی و همه کارها را در قره باغ انجام می دهد و ارتش روسیه در ارمنستان برای ارامنه سلاح هم تامین می کند. اما، ما در جمهوری آذربایجان بطور صوری به این مساله نگاه می کنیم و می گوییم که گویا ارمنستان به قره باغ سلاح می فرستد.»

عارف یونس افزود: « در قره باغ ارتش 18 هزار نفری وجود دارد و نیروهای روسیه نیز در آنجا مستقرند. در ابتدای دهه 1990 نیز همینطور بود و روس ها به ارامنه سلاح می دادند. تیپ 366 روسیه در خان کندی مستقر بود و به ارامنه سلاح می داد. اکنون نیز همان طور است. ما هم فکر  می کنیم که از ارمنستان به قره باغ سلاح ارسال می شود. اما، باید توجه کرد که نیروی روسیه در آنجا مستقر است و در صورت لزوم همه چیز به آنها می دهند و این وضعیت در آینده برای جمهوری آذربایجان مشکل ساز خواهد شد.»

عارف یونس در خصوص حمایت سازمان USAID وزارت خارجه آمریکا از طرح های حمایت کننده اقتصادی و مالی از ارامنه قره باغ و نیز اقدامات مشابه  دولت فرانسه و انگلیس و سایر دولت های غربی در حمایت از ارامنه قره باغ به رغم اختلافات سیاسی این دولت ها با روسیه نیز گفت: « در سیاست منافع دولت ها تعیین کننده است. اگر دولت جمهوری آذربایجان اقدامی و موضعی علیه روسیه داشت و مثلا اگر مقامات باکو تاکید می کردند که ما نمی خواهیم نیروهای صلح بان روسیه پس از پنج سال در قره باغ باقی بمانند، شاید دولت های آمریکا و فرانسه نیز کاری در این راستا می کردند. اما، اکنون آمریکا و فرانسه می بینند که رییس جمهور آذربایجان کاملا تحت کنترل روسیه است و می خواهد که نیروهای روسیه در قره باغ حضور داشته باشند.

در این صورت، مقامات آمریکا و فرانسه هم این طور فکر می کنند که اگر حضور روسیه در قره باغ، دولت آذربایجان را قانع می کند، پس ما هم بگذاریم که روسیه در آنجا بماند و اگر روسیه به اهالی ارمنی قره باغ کمک می کند، ما هم کمک می کنیم!»