سؤال: در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آذربایجان وضعیت سیاسی جامعه آذربایجان و حاکمیت چگونه می‌باشد؟
چند ماه بیشتر تا انتخابات آذربایجان زمان باقی نمانده و احزاب نیز در این راستا آمادگی لازم را کسب می‌نمایند و چندین حزب برای مشارکت در انتخابات آمادگی خود را اعلام نموده‌اند. البته این به این معنی نیست که حتماً احزاب مورد اشاره در انتخابات ریاست جمهوری شرکت می‌نمایند.
در انتخابات قبلی نیز چندین حزب آمادگی خود جهت مشارکت را اعلام نمودند اما در آستانه انتخابات از مشارکت صرف نظر نمودند، احتمال می رود در جریان انتخابات احزاب زیادی شرکت نکنند. از جمله احزاب مشارکت کننده در انتخابات حزب سبز است که با تلفیق حزب عدالت نامزد واحدی را معرفی نموده‌اند. در این انتخابات حزب حاکم یعنی ینی آذربایجان باقدرت ظاهر شده است یعنی درصد موفقیت حزب فوق‌العاده زیاد است. البته در صورتی که روند سیاسی و اجتماعی منطقه قفقاز به شکل کنونی ادامه داشته باشد و تغییرات در اوضاع منطقه رخ ندهد. در این بین نامزد مقتدری در راستای رقابت با رئیس جمهور فعلی دیده نمی‌شود و حقیقت این است که درصد موفقیت حزب ینی آذربایجان در انتخابات 2013 هم بالاست.
سؤال: وضعیت احزاب ملی گرا و ایدئولوژیک را در این انتخابات چگونه برآورد می‌کنید؟
در آذربایجان احزاب ایدئولوژیک بسیار اندک می‌باشند، حتی ایدئولوژی حزب حاکم نیز مشخص نمی‌باشد و احزاب در آذربایجان احزاب متشکل از اعضای حول یک رهبر می‌باشند و کمتر اتفاق می‌افتد که تشکل های مذکور حول محور ایدئولوژی خاص گرد آمده باشند.
در این بین حزب اسلام یک حزب ایدئولوژیکی کامل محسوب می‌شود اما با توجه به محدودیت‌های سیاسی که از طرف حاکمیت اعمال شده، نمی‌تواند نماینده مستقلی در انتخابات ریاست جمهوری معرفی نماید. البته حزب اسلام نیز می‌تواند با ائتلاف با احزاب دیگر نامزد خود را معرفی نماید. در این راستا حزب منتسب به ما حزب یاشیلار آذربایجان در تلاش است؛ حول محور مبانی ایدئولوژیک فعالیت نماید اما تاکنون به این مهم دست نیافته‌ایم. در بین احزاب، حزب اسلام از این جهت دارای توانمندی خاص می‌باشد که مبانی اسلام بیش از 1400 سال در جوامع مخصوصاً در بین مسلمانان آذربایجان ریشه دوانده و تقویت این حزب بسیار آسان است.
سؤال: در حالی که انتخابات ریاست جمهوری نزدیک می‌باشد زندانی نمودن و یا تاکید بر محدودیت حجاب به نفع حاکمیت است یا خیر؟
از دید کلی معارضه با مردم به هیچ عنوان به نفع یک حکومت نیست و تفاوتی در مسائل مورد اتفاق وجود ندارد و می‌توان مسائل مختلفی شامل فرهنگ و اقتصاد و مسائل اجتماعی و … را در بر گیرد.
در مسئله خاص حجاب نیز مشخص است که تعارض بین شهروندان و حاکمیت ایجاد خواهد شد و روشن است که تنش بین آنان باعث خواهد شد تا افراد جامعه در انتخابات حاکمیت را یاری ننمایند. زیرا در این خصوص افراد بسیاری از کار و تحصیل برکنار شده‌اند. اما باید توجه داشت که اکثریت مردمی که خود را مسلمان می‌نامند در رابطه باحجاب عقیده راسخی نداشته و با اینکه دارای ایمان هستند اما اعتقادی به حجاب ندارند و در این خصوص سکوت کرده‌اند.
سؤال: آیا در آستانه انتخابات حاکمیت از جانب غرب و صهیونیسم حمایت می‌شود؟
حمایت غرب شامل زمان خاصی نبوده بلکه مدت 20 سال است که این حمایت‌ها وجود دارد و در مسائلی همچون اقتصاد، خصوصاً در بحث استخراج نفت سرمایه گذاری در سطح وسیعی انجام پذیرفته و به هیچ وجه غرب خواهان کناره گیری حاکمیت فعلی نمی‌باشد. همچنین در این راستا مخالفینی نیز وجود دارند که با اینکه در ظاهر با حاکمیت مخالفت می‌نمایند اما غرب گرا بوده و تابع دستورات آنان می‌باشند. در این بین تنها حزب اسلام مخالف حاکمیت است که غرب با چشم پوشی از حبس اعضاء آن و با چشم پوشی از قوانین محدودیت حجاب؛ حمایت خود را از حاکمیت علنی نموده و در این راستا از هیچ تلاشی دریغ نمی‌نمایند.
سؤال : در صورتی که حاکمیت فعلی در انتخابات موفق شود وضعیت سیاسی آن بعد از انتخابات چگونه خواهد بود؟
در این صورت نیز در ماهیت حاکمیت تغییری پیدا نخواهد شد و اساساً شرایطی آسان و مطمئن برای سرمایه گذاری و فعالیت غرب فراهم خواهد آمد.
روابط سرد با همسایگان همچون کشورهای بزرگ روسیه و ایران تداوم یافته و درآمد نفت جهت در اختیار گذاردن آن به مردم کنار گذاشته شده و حتی مقوله‌هایی همچون علم و سلامت نیز از نعمت درآمد ناشی از فروش نفت بی‌نصیب خواهد بود.
در خصوص مسئله قره‌باغ که از مسائل مهم در آذربایجان می‌باشد اقدام خاصی صورت نمی‌پذیرد و با این وضع 5 سال دیگر نیز ادامه خواهد یافت.
سؤال: آیا مسئله قره‌باغ یک مسئله تبلیغی برای حاکمیت است؟
اساساً مسئله قره‌باغ به‌منظور حل و فصل به وجود نیامده است، زیرا همیشه در بین دو کشور آذربایجان و ارمنستان به‌عنوان یک مناقشه باقی مانده و با استفاده از این ابزار است که غرب هم در آذربایجان و هم در ارمنستان به دنبال منافع خود می‌باشد. همچنین حاکمیت های این دو کشور نیز با استفاده از این ابزار خواسته‌های خود را به مردم خود تحمیل می‌نمایند. در این راستا گرجستان نیز توسط بحران اوستیای جنوبی تحت نظارت غرب می‌باشد و به این ترتیب مناقشه‌های مذکور مناقشه‌های عادی نبوده و سیاسی می‌باشند. این باعث تأسف است که مردم قفقاز جنوبی سیاسی بودن چنین مناقشه‌هایی را احساس نکرده و راه‌های برون رفت از آن را برسی نمی‌نمایند.
سؤال: آیا حبس سیاسی در آذربایجان مختص دین داران بوده و یا برای احزاب و افراد دیگر نیز وجود دارد؟
البته افراد دیگری نیز هستند که به دلیل مخالفت با حاکمیت حبس شده‌اند، اما موضوع حبس آنان با اسلام گرایان متفاوت است. زیرا آنان پس از چند روز آزاد می‌شوند اما حبس اسلام گرایان و دین داران طولانی می‌باشد. اعتراضات و مخالفت های احزاب دیگر نیز زمانی شدت می‌یابد که اعتراضات اسلام گرایان به پایان رسیده باشد. غرب با به صحنه آوردن احزاب دیگر غرب گرا سعی در برقراری توازن قدرت احزاب و خنثی نمودن تلاش های حزب اسلام دارد.
بنابراین حاکمیت تبلیغاتی منفی فوق‌العاده‌ای روی اسلام گرایان دارد و به بهانه‌های واهی آنان را حبس می‌نماید بطوریکه در صورت آزادی نیز فعالیت آنان تحت کنترل شدید خواهد بود.
در این خصوص حاکمیت با حبس اعضاء احزاب مخالف، دیگر به نوعی قهرمان جریانات سیاسی نبوده و با این که احزاب دیگر خواسته‌های مشخص ندارند اما توسط حاکمیت همیشه در صحنه نشان داده خواهند شد. اما در مقابل اسلام‌گرایان دارای خواسته‌های منطقی بوده و خواستار حفظ حرمت حجاب و … می‌باشند که البته خواسته‌ای قانونی بوده و موضوع مورد اشاره فرم مثبتی از تأمین حقوق شهروندان می‌باشد. در این خصوص حاکمیت در راستای مقابله با اسلام‌گرایان آنان را با اتهاماتی از قبیل حمل مواد مخدر و یا سلاح به حبس می‌کشاند. در این راستا غرب نیز که معمولاً نارضایتی خود را از حبس چند روزه غرب گرایان ابراز می‌دارد در خصوص حبس چندین ساله اعضاء اسلام‌گرایان سکوت نموده است. این وضعیت مشخص می‌نماید که هم غرب و هم حاکمیت از نفوذ و تقویت مبانی اسلام واهمه داشته و سعی دارد با استفاده از ابزارهای همچون برکناری از کار تحصیل و حبس مردم جامعه آذربایجان را از تجمع بر اطراف ایدئولوژی اسلام پراکنده نماید.
سؤال: وضعیت اقتصادی آذربایجان در زمان کنونی و دراز مدت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
تولید داخلی آذربایجان مطابق اعداد و ارقام ارائه شده در حال افزایش است. به‌طوری که در سال های قبل بیش از این بوده، البته این شرایط ایده آل نمی‌باشد. زیرا که آذربایجان دارای منابع عظیم نفت و گاز می‌باشد. درآمد نفت در حال افزایش بوده اما استخراج آن در اعضاء کامل می‌باشد.
تورم زیادی در جامعه دیده نمی‌شود اما این وضعیت تأثیری در رفاه عموم جامعه نداشته است. وضعیت اقتصادی، کار، معیشت و سلامت مردم در شرایط ایده آلی نیست. با اینکه عدد 10 درصدی برای بیکاری در آذربایجان از طرف حاکمیت اعلام می‌شود اما واقعیت حکایت از درصد بالای بیکاری در بین مردم دارد.
درصد فقرا 11 الی 13 درصد اعلام می‌شود که البته اگر فقر علمی، به دور از ماندن از تحصیل و سلامت نیز به این آمار اضافه گردد درصد فقر به مراتب بالاتر از این ارقام خواهد بود.
سطح دسترسی مردم عادی به روش های جدید سلامت بسیار محدود بوده و این امکان تنها برای افرادی وجود دارد که به نوعی وصل به قدرت اقتصادی نفت آذربایجان هستند.
در خصوص مسکن نیز مردم در وضعیت نابسامانی بسر می برند. زیرا که در شرایط عادی منزل بسیار کوچک در اطراف و حومه شهر 25 الی 30 هزار دلار خرید و فروش می‌شود که با دریافتی و دستمزد فعلی مردم امکان تأمین مسکن مناسب وجود ندارد. درخصوص بخش سلامت نیز در جریان هستید که درصد بالایی از مردم آذربایجان به دلیل ارزانی و کیفیت بالای بخش درمان به ایران مراجعه می‌کنند که البته نتایج این بحران در دراز مدت و بعد از 10 الی 15 سال دیگر خود را نمایان خواهد کرد. درآمد حاصل از فروش نفت به‌صورت غیراصولی خرج شده و در حال حاضر رقم 53% درآمد مملکت از نفت را نشان می‌دهد. در حالی که واقعیت حکایت از آن دارد که 75 الی 80 درصد بودجه آذربایجان از نفت بوده که در صورت کمبود درآمد نفتی تأمین بودجه اداره مملکت نیز بسیار سخت خواهد بود. این موضوع نشان دهنده این واقعیت است که بودجه آذربایجان کاملاً وابسته به نفت می‌باشد. در صورتی که باید درآمد نفت صرف علوم جدیدی انرژی شود در راستای مسائل غیراصولی صرف شده و این تهدید اقتصادی بزرگی برای حاکمیت آذربایجان می‌باشد که در صورت تداوم وضع موجود، گرجستان نیز متضرر خواهد شد. زیرا که آذربایجان منبعی برای تأمین انرژی آنان می‌باشد.
سؤال: گروه‌ها و احزاب دیگر چگونه فعالیت نموده و از کجا حمایت می‌شوند؟
به طور مثال نورچی ها در آذربایجان فعالیت گسترده‌ای دارند اما ایده‌های مشخصی ندارند و در تلاش هستند که افکار خود را از راه تحصیل، ترویج نمایند. مهم‌ترین بحث آنان نیز ایجاد مناسبات در سطح بالایی بین ترکیه و آذربایجان می‌باشد و خواهان اسلام مدرن و با تساهل و تسامح هستند.
