Ümumiyyətlə qadının tarixdəki rolunu nəzərə alsaq, onları üç qismə ayıra bilərik:
1. Dəyərli əşya mislində olub, tarixdə rol oynamayan qadınlar. Belə qadınlar kişilərə yalnız qiymətli əşya kimi təsir edə bilmiş, heç bir ictimai rola malik olmamışlar.
2. Cəmiyyətə çıxıb, dəyərini itirən qadınlar. Bəzi cəmiyyətlərdə qadın istədiyi yerə gedə bilirsə də, öz insani şəxsiyyətini, qadın müqəddəsliyini yollarda itirir. Qadının təbiəti onun kişi üçün dəyərli olmasını tələb edir. Kişilərin nəzərində möhtərəm sayılmayan qadının psixoloji durumu gərgin olur.
3. Qadın şəxsiyyətini qoruyaraq ictimai həyatda rol oynayan qadın. İslam nəzərincə, qadın həm ictimai, həm də fərdi baxımdan dəyərli olmalıdır. Allah-taala Adəmlə yanaşı Həvvanın, İbrahimlə yanaşı Saranın, İsa ilə yanaşı Məryəmin şəxsiyyətini dəyərləndirir. Həzrət Fatimə (s) “kövsər” adlandırılır.
İslam tarixində həzrət Fatimə (s) (Zəhra) ən nümunəvi qadındır. Yalnız ev işlərini xoşlayan Fatimə (s) məsciddə elə bir xütbə söyləyir ki, mahir natiqlər heyran qalır. Amma o, öz ehtiramını qorumaq üçün pərdə arxasından danışır!
Bu baxımdan Kərbəla hadisəsi yalnız kişilərin yox, eləcə də qadınların rol oynadığı tarixi gerçəklikdir. Aşura günü günortadan sonra həzrət Zeynəb (ə) mübarizə sükanını öz əlinə alır. Artıq işin davamı onun öhdəsindədir. Həzrət Zeynəb (ə) İmamın cənazəsi üstə düşmənləri də ağladan ilk əzadarlıq məclisini qurur. O, imam Səccada, karvandakı qadınlara və uşaqlara himayədarlıq edir. Kufə darvazası qarşısında Əlinin şücaətindən, Fatimənin həyasından danışıb, Kufə camaatını ittiham edən Zeynəbdir. Budur İslamın istədiyi qadın obrazı − ictimai şəxsiyyəti inkişaf etmiş, həyalı bir qadın!
