روابط پیچیده حزب حاکم ترکیه و گروه‌های سلفی و اعلام خبر تسلیح این گروه‌ها، توجه تحلیل گران ترکیه را به سوی خود جلب کرده است.
به گزارش پایگاه خبری حقایق قفقاز، رقابت و تنش حزبی و سیاسی در ترکیه، به جایی رسیده که گروه های دینی، سلفی ها و طریقت ها نیز آشکارا وارد میدان شده و برای حفظ بقای خود، تلاش می کنند.
مخالفین و منتقدین اردوغان، معتقدند که او برای حفظ قدرت، به تمام معنی کلمه راه را برای سلفی ها باز کرده و اجازه می دهد با خیال راحت، جمعیت ها و حلقه های خود را در سراسر 81 استان ترکیه سازماندهی کنند.
حالا بیش از هر زمان دیگری روابط پیچیده حزب حاکم ترکیه و گروه های سلفی و اعلام خبر تسلیح این گروه ها، توجه تحلیل گران ترکیه را به سوی خود جلب کرده است.
اگر چه این وضعیت در فضای سیاسی – اجتماعی ترکیه غریب نیست اما اضافه شدن پدیده ای به نام «سلاح و مهمات»، باعث می شود همه نگران شوند و صدای نمایندگان مجلس نیز درآید.
در سه روز گذشته و به دنبال اعلام خبر تسلیح ده ها حلقه سلفی در ترکیه، این موضوع به عنوان یک دغدغه امنیتی مهم در پارلمان ترکیه مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
چه کسی تسلیح سلفی ها را لو داد؟
طریقت ها و گروه های دینی نزدیک به خط اخوان المسلمین نیز از قدرت گرفتن سلفی ها نگران هستند و می ترسند که آنها به زودی در ترکیه، قدرت و تاثیرگذاری اجتماعی و سیاسی شان، از اخوانی ها و طریقت ها بیشتر شود.
احمد محمود اونلو معروف به جبه لی احمد (جبه لی به معنی جبه دار، کسی که جبه و خرقه بر شانه انداخته است)، یکی از سران طریقت های مرتبط با حزب عدالت و توسعه است. طریقت مقتدر «اسماعیل آقایی ها» نیز توجه خاصی به این فرد دارد. شیخ احمد، علاقه فراوانی به مصاحبه و حضور مطبوعاتی دارد و مصاحبه های او بینندگان فراوانی دارد. او اخیراً در بسیاری از مصاحبه های خود، به خطر قدرتمند شدن سلفی ها و وهابی ها اشاره کرده و درباره آنان هشدار می دهد.
شیخ احمد اخیراً گفته است: «در حال حاضر، 3.6 درصد از جمعیت ترکیه، سلفی است. اما این یک رقم میانگین است. در برخی استان ها، نسبت سلفی ها به کل جمعیت استان، بین 8 تا 10 درصد است و چنین چیزی واقعاً نگران کننده است. آنها هم اکنون بیش از دو هزار انجمن و مرکز فعالیت دارند آنان در حال سازماندهی گسترده و در حال پیشرفت هستند. آنها در مکان های مخفی سلاح و مهمات هم دارند. حضور گروه‌های سلفی رادیکال در ترکیه بسیار خطرناک است. بسیاری از خانواده ها ویران شده اند، زن و شوهرهای زیادی پس از یادگیری آموزه های سلفیت، همدیگر را تکفیر کرده و از هم جدا شده اند. اینها بسیار خطرناک هستند. من همچنان که در مورد گولن و عدنان و خیلی های دیگر هشدار داده بودم، حالا هم در مورد سازماندهی و تسلیح این سلفی ها هشدار می دهم. آنان در 81 استان ترکیه در حال سازماندهی و تبلیغ هستند. من هشدار می دهم و معتقدم که ممکن است آنان در ترکیه، جنگ داخلی راه بیندازند.»
نگرانی در پارلمان ترکیه
حزب جمهوری خلق به عنوان مهمترین حزب مخالف اردوغان اعلام کرده که سخنان شیخ احمد جبه لی را باید جدی گرفت. او تاکنون دو بار به دادستانی و پلیس مراجعه کرده و اسناد و عکس های فراوانی در اختیارشان گذاشته اما نه قوه قضائیه و نه تشکیلات پلیس، برای کنترل سلفی ها گامی برنداشته اند. در نتیجه این حزب، بررسی این موضوع را به پارلمان برد و آغ بابا معاون رهبر حزب جمهوری خلق و نماینده مردم ملاتیا، سلیمان سویلو وزیر کشور را به برای پاسخگویی در مورد این موضوع، به پارلمان کشاند.
معاون حزب جمهوری خلق،در سخنرانی خود در صحن علنی مجلس، خطاب به وزیر کشور گفت: «اخیراً گفته شده که جنبش‌های سلفی در کشور ما با تبلیغات از طریق سایت‌ها، بیانیه‌ها و ویدئوها به سرعت در حال سازماندهی هستند. در برخی شهرها سلفی گری در بین ترک ها بین 8 تا 10 درصد سازماندهی دارد و تعدادی از اعضای این گروه، مسلح شده اند. در شرایط عادی، باید دادستان وارد میدان شود و این مساله را بررسی کند. حتی همدردی یک فرد با سلفی گری رادیکال، خطر بزرگی برای امنیت و آرامش کشور دارد. ما با هم شاهد اتفاقاتی بودیم که بین 7 ژوئن و 1 نوامبر 2015 رخ داد. ما کشتارهای داعش، النصره و سازمان های تروریستی مشابه را تجربه کرده ایم. ترکیه هنوز این دردها و آسیب ها را تحمل می کند. اشتباهات و خطاهای پیشین، نباید دوباره تکرار شوند. دولت باید اقدام اضطراری انجام دهد.»
آغ بابا در ادامه، این سوالات را از وزیر کشور ترکیه پرسیده است: «آیا وزارت تحت امر شما مطالعه ای در مورد جنبش‌های سلفی دارد؟ این گروه ها توسط کدام کشور یا افراد تامین مالی می شوند؟ تعداد افرادی که به اتهام تروریسم سلفی دستگیر شده اند، در پنج سال گذشته چند نفر بوده است؟ آیا مانعی برای تبلیغ و تسلیح گروه های سلفی تندرو ایجاد نمی کنید؟ تعداد وب‌سایت‌ها، چاپخانه‌ها یا مؤسسات انتشاراتی که مقالات قبلی خود را در پنج سال گذشته منتشر کرده‌اند چقدر است؟ با چند نفر در این زمینه برخورد شده است؟ علیرغم این ادعا که سلفی گری در کشور ما رو به گسترش است، مطالعات مشترک با کدام نهادها به ویژه ریاست جمهوری انجام می شود؟ بعد از اینکه احمد جبه لی اعلام کرد که شیخ عثمان الخمیس وهابی کویتی در مسجد ساکاریا سخنرانی کرده، آیا اقدامی برای بررسی این موضوع انجام دادید؟»
سلیمان سویلو با آن که می داند احمد جبه لی روابط خوبی با اردوغان و آکپارتی دارد اما از طرح این مباحث خشمگین شد. او در یک مصاحبه تلویزیونی جواب سوالات معاون ج.ه.پ را داده و گفت:«ما از یک و نیم سال پیش، به طور دقیق و جدی روی سلفی ها زوم کرده و فعالیت آنها را رصد کرده ایم. 47 ساختار مرتبط با سلفی وجود دارد و نزدیک به 5 هزار نفر از سازمان‌های سلفی از سال 2016 تا 2020 بازداشت شده‌اند و نیروهای ما، به 28 انجمن و حلقه سلفی یورش بردند.»
با آن که وزیر کشور کابینه اردوغان، خود را ناچار به پاسخگویی دید، اما روزنامه صباح که به عنوان یکی از مهمترین روزنامه های تحت امر حزب حاکم ترکیه شناخته می شود، به تندی به آغ بابا تاخته و اظهارات او را به چالش کشید و صالح تونا تحلیلگر این روزنامه گفت:«معاون حزب جمهوری خلق، اصلاً نمی داند عبدالوهاب کیست، ابن تیمیه که بود و سلفیت چیست. او و حزب او، با اسلام مشکل دارند. برایشان فرقی نمی کند کسی سلفی باشد یا نه. مهم این است که اسلامی نباشد.»
داماد اردوغان، لندن و انتقال ثروت
گفته می شود که حتی بسیاری از حلقه های تندرو هوادار اردوغان به این نتیجه رسیده اند که او در انتخابات آتی شکست می خورد. چنین چیزی به این معنی است که یک میدان عظیم فعالیت های اقتصادی و ثروت اندوزی، از دست طریقت ها و گروه های محافظه کار مرتبط با حزب عدالت و توسعه، خارج می شود و آنان باید از آخرین فرصت ها، به درستی استفاده کنند. در نتیجه، حزب حاکم ترکیه به سلفی ها محتاج شده است.
کمال گُکتاش از تحلیلگران ترکیه درباره نومیدی خانواده های ثروتمند از پیروزی مجدد در انتخابات، گفته است: «گفته می شود که سفر برات آلبایراک داماد ارشد اردوغان به لندن، به خاطر این بوده که همسرش (دختر رئیس جمهور) قصد داشته از تز دکترای خود در لندن دفاع کند. اما واقعیت چیز دیگری است. البته تنها آلبایراک نیست. خیلی های دیگر هم دارند به انگلیس می روند. خانواده های مقتدر آکپارتی، روابط خاصی با دولت انگلیس دارند و حالا بخشی از ثروت خود را به بازار لندن منتقل می کنند تا خیالشان از بابت تحولات سیاسی آتی ترکیه، راحت باشد.»
در پایان باید گفت، صدها گروه دینی شامل طریقت ها، نحله های سلفی، گروه های نورچی و دسته های متعدد، در یک گستره سیاسی – اجتماعی، در حال تنش و رقابت هستند و نمی توان تابلوی تحولات سیاسی – اجتماعی ترکیه را بدون توجه به قدرت و ظرفیت آنان به درستی تحلیل کرد.
منبع: تسنیم
