نگرانی علویان ترکیه از حملات ناشناس به مراکز آنها

رسم علویان ترکیه از دیرباز چنین است که برای آغاز ماه محرم اهمیت ویژه ای قائل هستند و این روز را روزه می گیرند و با تدبر و تامل و یاد شهدای این ماه مبارک، اوقات خود را سپری می کنند. به همین خاطر، حملاتی که در این روز ویژه صورت گرفته، معنای نمادینی دارد که هم به معنی تهدید و تحریک علویان و هم به معنی به چالش کشیدن باورهای آنان و ایجاد ناامنی برای میلیون ها شهروند علوی ترکیه است.

تشکیلات پلیس ترکیه اعلام کرده که یکی از مهاجمین دستگیر شده و تحقیق و بازجویی در مورد این حملات ادامه دارد.

سران علویان: دولت مسئول است

مقامات برجسته دولت اردوغان و حزب عدالت و توسعه، حمله به مراکز علوی را کار افراد خرابکار دانسته و آن را محکوم کرده اند. اما خود فعالان علوی بر این باورند که مشی سیاسی و تبلیغی حزب حاکم ترکیه زمینه این حملات را به وجود آورده است.

مصطفی اصلان رئیس فدراسیون علویان بکتاشی گفته است:«حمله روز گذشته به اماکن مذهبی علویان در 4 مکان مختلف در پایتخت این کشور را به شدت محکوم می کنیم. ما می خواهیم بدانید که برای افشای همه جوانب این حمله قاطعانه مبارزه خواهیم کرد. ما یک بار دیگر به دولت هشدار می‌دهیم که رویکرد تبعیض آمیز شما در به رسمیت نشناختن مراکز عبادی ما و بی اعتنایی قانون اساسی به مطالبات ما، علویان را در معرض انواع سیاست‌های همسان سازی غیرانسانی قرار می‌دهد. این رفتارهای تحقیرآمیز و تبعیض آمیز شماست که زمینه این حملات را مهیا می کند.»

سیاستمداران چه می گویند؟

کمال کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق که اتفاقاً از علویان درسیم است، به حملات آنکارا واکنشی  نشان نداده و صرفاً به انتشار پیامی با آرزوی قبولی روزه محرم اکتفا کرد. مقامات دولت و حزب عدالت و توسعه نیز از کنار این رویداد گذشتند. اما چند سیاستمدار برجسته دیگر ترکیه به حملات مزبور واکنش نشان داده و آن را محکوم کردند.

مرال آکشنر رهبر حزب خوب و مدحت سنجار رهبر حزب دموکراتیک خلق ها، با انتشار پیام های جداگانه، حمله به مراکز عبادی علویان را محکوم کردند.

تمل کاراملا اوغلو رهبر حزب سعادت نیز نوشت:«حملات به جم خانه علویان در ماه محرم، تلاش های نفرت انگیزی برای حمله به برادری و اراده ما برای مدارا است. حتی اگر برخی نخواهند، ما بیش از هر زمان دیگری از اراده خود برای زندگی مشترک محافظت خواهیم کرد.»

علی باباجان رهبر حزب جهش و دموکراسی، از سیاستمدارانی بود که خیلی زود به این رویداد، واکنش نشان داد و نوشت: «من حملات همزمان به موسسات علویان در آنکارا را محکوم می کنم. برای همه علویان آرزوی سلامتی دارم. همه جوانب حمله باید روشن شود. ما همه با هم ترکیه ای خواهیم ساخت که در آن، همه شهروندان برابر و شریف باشند.»

احمد داود اوغلو رهبر حزب آینده نیز نوشته است:«در روز اول روزه محرم به انجمن های جم علویان در آنکارا حمله صورت گرفت. من این حملات را به شدت محکوم می کنم. در این زمان که ما بیش از همه به برادری و آشتی اجتماعی خود نیاز داریم، بهترین آرزوهای خود را برای همه جان ها می فرستم.» _{(خطاب قراردادن افراد با واژه جان، از الفاظ مشهور و متداول علویان است./مترجم)}

اعتراض یکپارچه علویان در سراسر ترکیه

در اغلب مراکز 81 استان ترکیه، گروه های منسجمی از فعالان علوی، به شکل همزمان با آنکارا و استانبول، کنفرانس مطبوعاتی مشترک برگزار کرده و اعتراضات خود را به شکل رسمی بیان کردند.

اتحادیه علویان بکتاشی، فدراسیون انجمن‌های علویان، بنیاد فرهنگ آناتولی، انجمن حاجی بکتاش ولی، انجمن‌های فرهنگی علوی، انجمن‌های علویان دموکراتیک و انجمن فرهنگی پیر سلطان عبدال در اجتماعات خود به حملات آنکارا واکنش نشان داده و آن را محکوم کردند. بسیاری از احزاب سیاسی از جمله نمایندگان حزب جمهوری خلق و حزب دموکراتیک خلق ها، نهادهای مدنی و سازمان های غیردولتی از اعتراضات علویان  حمایت کردند.

کاظم اربکتاش که از او به عنوان جد یا دده بزرگ جم خانه آنکارا نام برده می شود، از درِ تعامل و آرامش وارد شده و درباره ابعاد نمادین حملات گفته است: «وقتی چنین حملاتی در روز اول محرم به چنین مکان هایی صورت می گیرد، مردم نمی توانند آن را عادی تصور کنند. اما بگذارید همه بدانند. ما اجازه نمی دهیم که هیچ کسی دریاچه ای را گل آلود کند و ماهی بگیرد. آنها به اهداف خود نخواهند رسید. ما ابرهای تیره را پراکنده خواهیم کرد، بگذارید اتحاد ما برای همیشه باقی بماند.»

اما ظاهراً رویکرد سیاسی بزرگان علوی در ترکیه متفاوت است. برخی از آنان له دولت، گروهی نیز علیه دولت حرف می زنند.

به عنوان مثال مصطفی اصلان، رئیس فدراسیون علویان بکتاشی، حمله به علویان را با برخی وقایع خونین و کشتارهای تاریخ معاصر ترکیه مقایسه کرده و گفته است: «نمی توانید ما را از مبارزه برای دموکراسی، آزادی و برابری منصرف کنید. ما تسلیم ظلم، قلدری و انواع سیاست‌های خشونت آمیز شما نمی‌شویم. ما در طول تاریخ در برابر سیاست‌هایی که قطبی‌سازی، به حاشیه راندن و درگیری را ایجاد می‌کنند و به تنش و خشونت دامن می‌زنند، ایستاده‌ایم و خواهیم ایستاد. ما از کوچگیری، درسیم، مرعش، چوروم، گازی، گزی پارک، 10 اکتبر، سوروچ و ده ها قتل عام مشابه، تجارب و خاطرات فراوان داریم و می دانیم که نیروهای دولت سایه، از قاتل ها و مزدوران خود، برای ریختن خون در کشور ما استفاده کردند. ما به خوبی آگاه هستیم که حزب عدالت و توسعه چه زبان تند و خشنی دارد. صراحتاً به دولت تذکر می دهیم و مقامات انتظامی و امنیتی را به انجام وظیفه دعوت می کنیم. سازمان دهنده، پس زمینه و محرک این حملات را فوراً افشا کنید. در غیر این صورت، خود شما تحت سوء ظن خواهید ماند.»

تحریف تاریخی به دستور وزیر کشور

روزنامه جمهوریت، گزارش ویژه ای درباره اقدامات وزیر کشور ترکیه منتشر کرده که نشان می دهد یک طرح و برنامه رسمی و دولتی، برای تفرقه انداختن بین انجمن ها و مراکز علوی وجود دارد.

سلیمان سویلو وزیر کشور و عضو پرحاشیه کابینه اردوغان، در ماه محرم امسال دست به اقدام عجیبی زد. به روال سالیان قبل، قرار بود امسال هم شبکه تلویزیونی دولتی تی.آ.رتی ترکیه، سه برنامه در مورد ماه محرم بر روی آنتن بفرستد. اما سلیمان سویلو وزیر کشور دستور داد که دعوت کلیه مهمانان علوی به این برنامه ها و محتوای تولیدی برنامه، با مشورت فردی صورت بگیرد که امین و معتمدِ وزیر است. این فرد، پروفسورعلی عارف اوز زیبک نام دارد.

در ادامه گزارش روزنامه جمهوریت به این اشاره شده که مشاور مزبور، یک دندانپزشک است و فاقد تخصص مطالعاتی در مورد علویان است. او شخصاً در برنامه صحبت کرده و با طرح اتهامات امنیتی علیه چندین مرکز و انجمن رسمی علویان، آنها را به عنوان دست نشانده فتح الله گولن و عامل بیگانه متهم کرد.

وی همچنین جمعیت های میلیونی علویان را به برخی عشایر ناشناس تاریخ ترکیه نسبت داده و به طرح موارد انحرافی پرداخته که مورد اعتراض علویان قرار گرفت.

در پایان باید گفت، حمله به مراکز علویان در آنکارا پایان یافته و وضعیت کلی مراکز موسوم به جم خانه تحت کنترل است. اما علویان در ترکیه هنوز هم مشکلات و مطالباتی دارند. آنان معتقدند که در دوران اوج قدرت لائیست ها و کمالیست ها، با تهدیدات و حملات جدی روبرو شده و به تمام معنی کلمه به حاشیه رانده شدند. اما در دوران زمامداری حزب عدالت و توسعه نیز، تغییر محسوسی در مورد وضعیت علویان داده نشد.

منبع: تسنیم