به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز، تاریخ ملتها پر است از مبارزاتی که در راه رسیدن به هویت ملی شان دست به مبارزاتی طولانی زده و سرانجام این اراده ملتهاست که بر اراده سیاسی حاکمیت های زمان به پیروزی می رسند.
انقلاب اکتبر ۱۹۱۷ بلشویک ها با آراء و اندیشه های مارکسیستی به حکومت چندین ساله خاندان رومانف و حکومت تزارها پایان داده وسکانداران حاکمیت سیاسی حزب سوسیال دموکرات کارگری روسیه به رهبری ولادیمیر لنین به پیروزی رسید.
حاکمیت سیاسی کمونیست از بدو تشکیل اتحاد جماهیرشوروی شروع به زدودن هویت دینی مردم بالا دست ارس (آران، قفقاز وشیروان) که درقرن ۱۹ بر اثر بی کفایتی شاهان قاجار با عهدنامه های ننگین گلستان و ترکمانچای از مام وطن جدا شده بود؛ کردند در واقع یکی از عوامل مؤثر داخلی در سقوط شوروی حاکمیت مارکسیسم بر نظام شوروی و مغایرت های ایدئولوژیکی مارکسیسم و کمونیسم برآمده از اومانیسم و ماتریالیسم با فطرت انسانی و سنت های الهی، ماهیتاً محکوم به شکست بود و دیر یا زود جامعه شوروی را با بحران مواجه می ساخت ؛ همچنان که ایدئولوژی برآمده از اومانیسم در غرب نیز آن جوامع را با بحران مواجه ساخته است. مکتب کمونیسم با انکار وجود خدا ، ارائه تعریف یک بعدی از انسان ، بنا کردن روابط اجتماعی و اقتصادی بر مبانی نادرست دیکتاتوری و خفقان برای اجرای آنها راهی جز شکست نداشت.
دیکتاتوری و خفقان حاکم برجامعه شوروی و جنایات ضدبشری دولتمردان و سردمداران این کشور که نمونه بارز آن عملکرد استالین است که زمینه های اجتماعی را برای کاهش سطح مشارکت سیاسی مردم فراهم آورد بر اثر این خط ومشی دیکتاتورمنشانه و سیاست های استبدادی ، میلیون ها نفر به طور وحشیانه ای به مرگ محکوم شدند که نتیجه آن ایجاد تنفر و بی اعتمادی در مردم نسبت به نظام حاکم بود .
مبارزه مستمر با مذهب و ارزش های معنوی ، بحرانها و خلاءهای بسیار زیاددی را به وجود آورد که حزب کمونیست و ایدئولوژی سوسیالیسم به هیچ وجه توانایی پاسخ گویی به آنها را نداشت .
با روی کارآمدن میخائیل گورباچف به عنوان آخرین ریاست جمهوری شوروی و طرح موضوع فضای بازسیاسی و نوسازی جامعه ؛ این حزب با چالشهای زیادی مواجه شد اختلافات قومی با حاکمیت برآمده از خفقانهای سیاسی و سرکوبگری حزب کمونیست در هفتاد سال گذشته چالش سیاسی بزرگی را درجامعه جمهورها به وجود آورد.
بحران ناگورنو با ضعف حزب کمونیست بار دیگر با ادعای استقلال ارامنه ی ساکن این ایالت کوهستانی از آذربایجان و یا پیوستن به ایروان را مطرح کردند .
سال ۱۹۸۸ وآغاز جنگ قره باغ به عنوان آغازگر بحران سیاسی ،نظامی در شوروی منجر به گسترش ناآرامی به دیگر جمهوری ها از جمله جمهوری سوسیالیستی آذربایجان شد .
مردم مسلمان باکو با مشاهده تزلزل در پایه های حاکمیت سیاسی حزب حاکم درژانویه ۱۹۹۹به سوی مرز جمهوری اسلامی ایران سرازیر شده و خواهان الحاق به مام وطن اسلامیشان شدند ندای آزادیخواهی و استقلال سیاسی مردم باکو از حاکمیت سیاسی کرملین دربامداد۲۰ ژانویه با ورود تانکهای ارتش روس در جهت سرکوب آزادیخواهی مردم ؛جنایت خونینی را در تاریخ معاصر رقم زد ارتکاب این جنایت از سوی نیروهای حزب کمونیست بر علیه مردم باکو و اجرای این حمله دهشت انگیز دربامداد۲۰ ژانویه و صورت موجه دادن به آن از سوی سران حزب حاکم و برخورد دوگانه حزب با مردم بی دفاع با هیچ مانیفست واخلاق سیاسی در نظام بین الملل مطابقت نداشت سران حزب حاکم با لشکرکشی به باکو و دیگر مناطق آذربایجان به دنبال اهداف از پیش تعیین شده ای بودند :
-تضعیف روحیه مبارزه در بین مردم وهراسانیدن آنان
-اعلام وضعیت فوق العاده در آذربایجان
-اعلام حکومت نظامی غیرقانونی در کشور وجلوگیری از اتخاذ تدابیر مقتضی از سوی ساکنین آذربایجان به منظور دفاع از خویش در مقابل تجاوز ارامنه
-برگزاری انتخابات مجلس در شرایط فوق العاده و تشکیل مجلسی خیانتکار و بازیچه دست
-هدایت فرایند های سیاسی به سمت و سوی مسلح شدن نیروهای سیاسی و ترویج هرج ومرج و بحران در کشور
این حادثه اسفناک به عنوان جنایت جنگی بر علیه مردم مسلمان و بی دفاع و غیرنظامی باکو قلمداد شده و به عنوان نماد بازیابی هویت ملی مردم آذربایجان در الحاق به سرزمین مادریشان ایران اسلامی ، در تاریخ مبارزاتشان دراذهان مردم نقش بسته است .
فاجعه ۲۰ ژانویه موجب تسریع در سقوط امپراطوری گسسته شوروی گردید این فاجعه به عنوان سند جنایت جنگی خونبار که تصویر باطنی امپراتوری شوروی را آشکار نمود، در تاریخ ثبت شد !فاجعه کشتار مردم باکو ایدئولوژی جعلی کمونیسم با اندیشه های پوشالی و شعارگونه اش را به اضمحلال و نابودی کشاند دستاورد این کشتار آزادی ملت آذربایجان و شکل گیری دولتی مستقل در ژئوپلیتیک منطقه قفقاز را به ارمغان آورد.
لیلاحسینیان هیأت علمی دانشگاه پیام نورمشکین شهر
