هنر معرق کاشی که نسبت اوج و شکوه آن در اردبیل به عهد صفویه می رسد، این روزها به دست هنرمندان جوان اردبیلی با زینت ستون های شهری احیا شده است.
به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز، وقتی در قرن چهارم هجری سلجوقیان پایه های اولیه معرق کاشی را بنا نهادند و سالها بعد در قرن های نهم و دهم این هنر به واسطه هنردوستی حکومت صفوی در شهرهای اردبیل و اصفهان به اوج ظرافت خود رسید، گمان نمی رفت که روزی دوباره هنرمندان اردبیلی با زیباسازی شهری این هنر را احیا کنند.
احیاء این هنر اصیل و سرزنده با طراحی های چشم نواز در ستون ها و دیواره پل های روگذر و معابر اردبیل باعث شده به عقیده بسیاری از شهروندان گرد بی رنگی و دلمردگی از خیابان ها زدوده شده و جای خود را به کاشی های رنگ به رنگ با طرحهای اصیل ایرانی بدهد.
با این وجود این روزها 18 جوان اردبیلی طرح معرق کاشی را برای اولین بار در اردبیل اجرا می کنند تا گذشته درخشان هنردوستی مردمان این خطه دوباره در اذهان بیدار شود.
استفاده از نقوش طراحان اردبیلی
معرق کاشی که شامل بریدن قطعه های کوچک کاشی در نقوش و رنگهای مختلف و اتصال پازل وار این قطعه ها در طرح مورد نظر است، یکی از شیوه های متداول زیبا سازی معابر شهری بوده که به دلیل وضعیت اقلیمی و شرایط آب و هوایی اردبیل ضرورت آن برای شاداب سازی معابر به شدت احساس می شود.
مدیر اجرای پروژه معرق کاشی اردبیل با تاکید به این مهم به خبرنگار مهر گفت: معرق کاشی می تواند علاوه بر ایجاد فضاهای رنگی و شاداب بخش مهمی از هنر ایرانی را به نمایش بگذارد.
شهرام عبداللهی با بیان اینکه در اجرای این پروژه از طرحهای هنرمندان اردبیلی استفاده شده است، تصریح کرد: تمامی مراحل پروژه نمایش توانمندی و استعداد هنرمندان جوان اردبیلی است.
استفاده از سرامیک برای وسعت طرح
.jpg)
به گفته وی در اجرای این طرح نمادهای طبیعت شامل درخت، گل، ماهی، خورشید و حتی گلیم به روی بدنه ستون ها نصب می شود.
اما نکته قابل توجه در اجرای این پروژه برش ورقه های سرامیک در ابعاد کوچک و اتصال آن با چسب سرامیک به بدنه ستون است.
عبداللهی در این خصوص تصریح کرد: کاشی های کوچک پازلی موجود در بازار در ابعاد 2×2 و 4×4 است که در اندازه و طرح محدودیت ایجاد می کند، به همین دلیل سرامیک در ابعاد دلخواه به دست هنرمند برش داده شده و بر بدنه نصب می شود.
پیشنهادی که تصویب آن چهار سال به درازا کشید
گروه معرق کار اردبیلی در نظر دارد، ستون های پل های روگذر در چهار نقطه پرتردد شهر اردبیل را به نقوش کاشی زینت دهد. چنانچه هم اکنون اجرای این پروژه در پل روگذر دروازه مشگین آغاز شده و پس از آن به پیرعبدالملک، علی آباد و کارشناسان توسعه خواهد یافت.
عبداللهی در پاسخ به این سوال که چرا بر خلاف سایر استان ها اجرای این طرح در اردبیل با تاخیر مواجه بود، تاکید کرد: این طرح چهار سال قبل پیشنهاد شده و حتی پیش از آن نیز پیشنهاداتی مطرح شده بود.
وی افزود: اجرای چنین پروژه ای نیازمند تعامل دستگاه های مسئول از جمله شورای شهر و شهرداری است و امید می رود تعامل مثبت شهرداری زمینه ساز توسعه این شهر با زیباسازی بر روی دیوارها نیز باشد.
معاون خدمات شهری شهرداری اردبیل نیز اجرای هنر معرق کاشی یا طرح کاشی شکسته برای اولین بار بر روی پایه پل های روگذر شهر اردبیل را در راستای ریباسازی شهری و محیطی مرکز استان عنوان کرد.
اوچی اردبیلی ایجاد فضای معنوی و تلطیف محیط شهری به منظور تامین آرامش روحی و روانی شهروندان و احیاء فضاهای نازیبا و بدمنظر در معابر اصلی شهر بویژه پل های روگذر را از مهمترین اهداف اجرای طرح های متنوع به خصوص استفاده از تکنیک ماندگار کاشی شکسته و طرح انتزاعی با الهام از طبیعت برشمرد.
وی با بیان اینکه این طرح در پل های مبارزان، بعثت، پیرعبدالملک و رضوان اردبیل آغاز شده است، تاکید کرد که اجرای این طرح در سطح بیش از هزار و 400 متر مربع در 124 پایه پل با تکنیک ویژه و با هزینه کرد بالغ بر سه میلیارد ریال برنامه ریزی شده است.
معاون خدمات شهری شهرداری اردبیل زیباسازی فضاهای شهری را مهم ارزیابی کرد و بیان داشت: امیدواریم شهروندان اردبیل با حفظ و حراست از این فضاهای ایجاد شده، شهرداری را در عمران و آبادانی هرچه بیشتر شهرمان حمایت کنند.
اوچی اردبیلی خواستار ارائه طرح های جدید زیباسازی شهری از سوی شهروندان اردبیل شد و عنوان کرد: با اتمام طرح کاشی شکسته نسبت به رنگ آمیزی عرشه پل های روگذر با نور پردازی مدرن و ویژه نیز اقدام خواهد شد.
شهروندان حلقه تکمیلی مراقبت از هنر ایرانی
اما آنچه که در پی اجرای این طرح ایجاد نگرانی کرده است حفظ و نگهداری هنر اصیل ایرانی توسط شهروندان و تلاش برای مراقبت از زحمات چندین ماهه هنرمندان است.
عبداللهی معقتد است زیبایی بصری این طرح بهترین هدیه و مناسب ترین ارمغان آن برای رهگذران است.
وی تاکید دارد در حال حاضر که تلاش هنرمندان برای عملیاتی شدن این طرح به نتیجه رسیده در ادامه شهروندان با همکاری در حفظ این آثار می توانند زمینه توسعه طرح را فراهم کنند.
در روزهای سرد پاییزی که ابرهای سیاه تلالو تابش خورشید را مانع می شود، بستر شهر اردبیل در حال جان گرفتن از رنگ هایی است که نوید درخشش، شادابی، جوانی و امید برای آغاز زندگی شهری است.
انتهای پیام
