سفر های پی در پی «باکو ساآکیان» رییس منطقه قره باغ کوهستانی به سه کشور فرانسه ، آمریکا و روسیه ، نشانگر آغاز روند جدید و تغییر موضع قدرت های بزرگ در حل مناقشه قره باغ است،روندی که در آن خواسته های جمهوری آذربایجان نادیده گرفته شده و اعتراض باکو را به دنبال داشت.
به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز،سفرهای ساآکیان به پاریس ، واشنگتن و مسکو که ریاست «گروه میانجی مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا ویژه حل مناقشه قره باغ» را بعهده دارند با واکنش شدید باکو روبرو شد.
جمهوری آذربایجان، قره باغ را بخشی از خاک این کشور می داند و پذیرش مقامات منطقه قره باغ کوهستانی را تایید اشغال و خلاف موازین بین المللی تلقی می کند.
باکو همچنین هر گونه سفر شهروندان و مقامات کشورهای خارجی به منطقه قره باغ کوهستانی بدون هماهنگی با دولت باکو را غیر قانونی و خلاق قوانین بین المللی می داند و این افراد را در فهرست عناصر نامطلوب قرار می دهد و به آنها اجازه سفر به جمهوری آذربایجان نمی دهد.
** اعتراض باکو به میانجیگران بین المللی
ساآکیان، رئیس منطقه قره باغ، هفته گذشته سفر خود را از فرانسه آغاز کرد، او سپس به امریکا و سپس به روسیه رفت.
وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان هر بار با صدور بیانیه مراتب اعتراض شدید خود به این سه کشور را در واکنش به پذیرش ساآکیان اعلام کرد.
باکو هر سه کشور را به نقض موازین حقوق بین المللی متهم و تاکید کرد که سفر های نماینده رژیم غیر قانونی به کشورهای که ریاست گروه میانجی مینسک را بر عهده دارند ، می تواند موجب پیامد های غیر قابل پیش بینی در رابطه با مناقشه قره باغ شود و در این صورت همه مسئولیت بر عهده ایروان خواهد بود.
مناقشه میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر قره باغ کوهستانی در سال ۱۹۸۸ میلادی آغاز و در سال ۱۹۹۲ به درگیری نظامی تبدیل شد.
در نتیجه این مناقشه منطقه قره باغ کوهستانی جمهوری آذربایجان و هفت شهرستان همجوار آن تحت اشغال نیروهای ارمنستان درآمد.
در ماه مه ۱۹۹۴ (اردیبهشت ۱۳۷۳) میان طرفین مناقشه رژیم آتش بس برقرار شد ولی میانجیگری بین المللی گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا به ریاست مشترک روسیه ، فرانسه و آمریکا برای حل مسالمت آمیز این مناقشه تا حال نتیجه ای نداشته است.
** قدرت های بزرگ مانع عمده حل مناقشه قره باغ
برخی محافل سیاسی در جمهوری آذربایجان جلب ابرقدرت ها به حل مناقشه قره باغ و بین المللی شدن آن را مانعی عمده در راه حل این مناقشه می دانند و بر این باورند که این کشورها که ریاست مشترک در گروه میانجی مینسک دارند نه به دنبال حل این معضل بلکه در پی تامین منافع خود در منطقه قفقاز جنوبی هستند.
این محافل سیاسی جمهوری آذربایجان صدور مجوز از سوی آمریکا ، فرانسه و روسیه برای سفر ساآکیان به این کشورها را نشانه جدید استانداردهای دوگانه میانجیگران بین المللی و حمایت از تجزیه طلبی عنوان می کنند.
** وارد کردن مقامات قره باغ به مذاکرات
«الخان شاهین اوغلی» کارشناس سیاسی جمهوری آذربایجان ، در مورد اینکه آمریکا ، فرانسه و روسیه از سفرهای ساآکیان چه اهدافی را دنبال می کنند ، اظهار داشت : دعوت از وی برای سفر به این کشورها تصادفی نیست.
این کارشناس سیاسی ابراز عقیده کرد، میانجیگران قصد دارد ، تجزیه طلبان قره باغ کوهستانی را بعنوان یکی از طرف های مذاکره به جمهوری آذربایجان تحمیل کنند.
شاهین اوغلی با اشاره به این که روسای آمریکایی ، فرانسوی و روسی گروه میانجی مینسک اخیرا به منطقه سفر کرده و در این سفر با باکو ساآکیان در خانکندی مرکز قره باغ کوهستانی دیدار کردند ، گفت: ممکن است در این دیدار درباره سفرهای آتی وی به آمریکا ، فرانسه و روسیه تبادل نظر شده باشد.
وی افزود: در سفرهای ساآکیان به پاریس ، واشنگتن و مسکو ممکن است موضوع حضور قره باغ کوهستانی بعنوان یکی از طرف های مناقشه قره باغ در مذاکرات حل مناقشه قره باغ بررسی شده باشد.
جمهوری آذربایجان با حضور نمایندگان قره باغ کوهستانی در مذاکرات حل مناقشه قره باغ بطور قاطعانه مخالفت می کند و ارمنستان را تنها طرف مقابل در این مذاکرات می داند.
شاهین اوغلی گفت: چنین به نظر می رسد که روسای گروه میانجی مینسک سعی دارند، ساز و کاری را که ارمنستان سال ها است دنبال می کند را به جمهوری آذربایجان تحمیل کند و مقامات قره باغ کوهستانی را پشت میز مذاکره و در مقابل باکو قرار دهد.
وی گفت: نیکول پاشینیان نخست وزیر فعلی ارمنستان نیز در رابطه با حل مناقشه قره باغ این موضع را دنبال می کند و بر آن تاکید دارد.
رسانه های جمهوری آذربایجان با اشاره به اینکه ساآکیان در این سفر ها خود موفق به جذب کمک های مالی قابل توجه جوامع ارمنی مقیم آمریکا و فرانسه برای نیازهای منطقه قره باغ کوهستانی شده است ، نوشتند: آمریکا ، فرانسه و روسیه با فراهم کردن شرایط برای جذب کمک های مالی به این منطقه در واقع به ترویج تجزیه طلبی کمک می کنند و به این ترتیب بی احترامی به قوانین بین المللی را به نمایش می گذارند.
** پشت پرده
بدون شک نمی توان سفر ساآکیان به سه کشوری که ریاست گروه میانجی مینسک را بعهده دارند تصادفی دانست.
محافل سیاسی جمهوری آذربایجان در بررسی و تجزیه و تحلیل مطالب پشت پرده سفرهای رهبر منطقه قره باغ کوهستانی سعی دارند، اهداف میانجیگران در صدور مجوز برای این سفر را مشخص کنند.
به نظر می آید قدرت های بزرگ رویکرد جدیدی را برای حل مناقشه قره باغ اتخاذ کرده اند و سعی در اجرای گام به گام و القای آن به جمهوری آذربایجان را دارند.
** ناامیدی باکو از غرب
جمهوری آذربایجان ، از ابتدای استقلال امیدهای بزرگی نسبت به غرب جهت حل مشکلات این کشور و بخصوص حل مناقشه قره باغ که معضل عمده جمهوری آذربایجان به شمار می رود ، ایجاد شده بود.
با گذشت سال ها مردم و محافل رسمی جمهوری آذربایجان بیش از پیش متوجه سیاست های دوگانه و بی اعتنایی کشورهای غربی به حل مشکلات این کشور شدند.
دامنه نا امیدی جامعه جمهوری آذربایجان از غرب ، به احزاب و تشکل های سیاسی غربگرا که در ابتدای استقلال از قدرت و جایگاه خاصی در این کشور برخوردار بودند ، نیز کشیده شده است و در حال حاضر این احزاب دچار انزوا شده اند.
الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان چندی پیش با انتقاد از استانداردهای دوگانه شورای اروپا نسبت به کشورش گفت: ما ۱۶ سال است که عضو شورای اروپا هستیم، هرچند اگر به عضویت در آن پایان دهیم کسی به آن توجه نخواهد کرد و چیزی در زندگی ما هم تغییر نخواهد یافت.
وی افزود: جمهوری آذربایجان در سال ۲۰۰۱ میلادی به عضویت این شورا درآمد و قوانین کشورمان صد درصد با استانداردهای اروپایی منطبق شده است ولی متاسفانه نظر جامعه جمهوری آذربایجان به شورای اروپا مثبت نیست.
الهام علی اف با اشاره به استانداردهای دوگانه شورای اروپا نسبت به کشورش، گفت ، جمهوری آذربایجان وقتی که عضو این شورا شد انتظار کمک های این نهاد اروپایی به حل مناقشه قره باغ را داشت ولی این انتظارات برآورد نشد و نخواهد هم شد.
سرخوردگی از غرب را درسخنان و موضع گیری های سایر مقامات جمهوری آذربایجان نیز مشاهده می کنیم ، برای مثال دستیار رئیس جمهوری آذربایجان چندی پیش نسبت به دو قطعنامه صادره از سوی مجمع پارلمانی شورای اروپا ، اعتراض کرد و گفت: صدور چنین اسناد مغرضانه ای ایجاب می کند تا جمهوری آذربایجان در روابطش با شورای اروپا تجدید نظر کند.
وقایع دو هفته اخیر و پذیرش رسمی مقامات قره باغ کوهستانی که تاکنون از سوی هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده اند ، بر ناامیدی باکو از غرب افزوده است.
منبع:ایرنا
