به گزارش پایگاه خبری حقایق قفقاز، در حالی که جمعیت جمهوری آذربایجان متشکل از اقوام مختلف است که اغلب مورد بی توجهی و حتی سرکوب قرار دارند، موقعیت قوم کوچک یهود در جمهوری آذربایجان مورد توجه ویژه در رسانه های این کشور است.
خبرگزاری رسمی آذرتاج، هر هفته مقالاتی را به نقل از منابع رسانه ای یهودی در رژیم صهیونیستی، آمریکا و اروپا و سایر کشورها، درباره جایگاه ویژه ای که برای یهود در جمهوری آذربایجان فراهم شده است، منتشر می کند.
خبرگزاری رسمی آذرتاج در روز پنجم فوریه 2022 ، چکیده مقاله روزنامه آلمانی “Jüdische Rundschau” درباره جایگاه قوم یهود در جمهوری آذربایجان را منتشر کرد.
در شماره فوریه روزنامه Jüdische Rundschau مقاله ای با عنوان “تجلیل از هولوکاست و زندگی یهودیان در آذربایجان” منتشر شد. نویسنده مقاله Urs Unkauf است.
در این مقاله آمده است: « آذربایجان روابط دوستانه با اسرائیل دارد و توجه ویژه ای به توسعه فرهنگ یهودی در این کشور وجود دارد. خاطرنشان می شود که آذربایجان یکی از معدود کشورهای مسلمانی است که روز جهانی یادبود هولوکاست را برگزار می کند. بدین ترتیب در 27 ژانویه 2022 مراسم یادبود این روز مهم در آذربایجان برگزار شد. در مقاله “Jüdische Rundschau” خاطرنشان شده است که تدارک این مراسم توسط الهام علی اف، رئیس جمهور آذربایجان در دسامبر 2021 در دیدار با مارک اشنایر، خاخام نیویورکی، رئیس و بنیانگذار “بنیاد تفاهم قومی” ایالات متحده، اعلام شده بود! همچنین تاکید الهام علی اف، رئیس جمهوری آذربایجان در این نشست بر حمایت دولتی از توسعه مدرسه یهودی “خاباد اور اونر” در باکو که تعداد دانش آموزان رو به افزایشی دارد، مورد تاکید قرار گرفته است. اضافه می شود که با این تصمیم، رئیس جمهوری آذربایجان پیام روشنی مبنی بر داشتن روابط نزدیک با قوم یهود و حمایت جامعه یهودی آذربایجان داد. این پیام از این جهت ستودنی است که این کشور 10 میلیونی در منطقه ای پرتنش بین روسیه، ایران و ترکیه قرار دارد که منافع ژئوپلیتیکی مختلف در آن تلاقی می کنند.»
آذرتاج می افزاید: « این مقاله به تفصیل به تاریخچه یهودیان آذربایجان می پردازد و یادآور می شود که قوم یهود از زمان های بسیار قدیم در کشور ما زندگی می کردند. تأکید می‌شود که در زمان تاسیس جمهوری دمکراتیک آذربایجان در سال‌های 1918-1920، همه اقلیت‌های قومی از حقوق و آزادی‌های برابر برخوردار شدند. در آن زمان، اقلیت یهودی نیز در دولت جمهوری دمکراتیک آذربایجان ADR ( جمهوری وابسته به ترکیه به ریاست محمدامین رسول زاده)، در سیمای “یوسی گیندس” به عنوان وزیر بهداشت، حضور داشت. این مقاله خاطرنشان می کند که علیرغم کوتاه مدت بودن عمر ADR، در این حکومت گام های مثال زدنی در بسیاری از زمینه ها، نه تنها به عنوان الگویی برای کشورهای مسلمان، بلکه برای سایر کشورها!، از جمله در زمینه دادن حق رای به زنان، برداشته شد. اگرچه یهودیان، مانند همه مردم آذربایجان، در طول 70 سال حکومت شوروی، دسترسی محدودی به فرهنگ و سنت های خود داشتند، اما این محدودیت ها پس از استقلال این کشور در سال 1991، به ویژه پس از روی کار آمدن حیدر علی اف، رهبر ملی در سال 1993، برداشته شد و یهودیان در زندگی سیاسی-اجتماعی شروع به احیا و توسعه کردند. در این مقاله آمده است که جامعه یهودی آذربایجان متشکل از 47000 نفر است که از این تعداد 37000 یهودی کوهستانی به نام سفاردی هستند که قرن ها در کشور ما زندگی می کنند و بقیه نیز یهودیان اشکنازی هستند که از نیمه دوم قرن نوزدهم در کشور ما زندگی می کنند. در این مقاله آمده است که یهودیان در باکو، قبا و اوغوز زندگی می کنند. اکثر مردم یهودی ساکن در روستای «قرمیزی قصبه» منطقه قبا نیز یهودیان کوهستانی هستند. آنها با همسایگان سنی، شیعه و مسیحی خود در صلح و هماهنگی زندگی می کنند. اضافه می شود که در آذربایجان 8 کنیسه، 2 مهدکودک یهودی و 5 مدرسه یهودی با 1500 دانش آموز وجود دارد. خاطرنشان می شود که برخلاف تعدادی از کشورهای اروپایی، این مؤسسات مذهبی و آموزشی یهودی در آذربایجان مجبور به فعالیت تحت محافظت مداوم پلیس نیستند. این مقاله همچنین خاطرنشان می کند که پس از کارهای مرمت اساسی در سال 2003، کنیسه یهودیان اشکنازی در باکو افتتاح شد و در سال 2010 کنیسه یهودیان کوهستانی با سابقه 200 سال افتتاح شد. به ابتکار رئیس جمهوری آذربایجان، الهام علی اف، این طرح های بازسازی کنیسه ها به طور گسترده توسط دولت حمایت شد.
نویسنده اورس اونکاف، فعالیت ریشه‌دار و فعال جامعه یهودی آذربایجان را با این واقعیت پیوند می‌دهد که در تاریخ کشور ما هرگز قتل عام، اخراج اجباری و شورش علیه یهودیان وجود نداشته است. نویسنده مقاله می گوید تمامیت ارضی کشور – مبارزه برای قراباغ و همچنین دفاع از شوشی، پایتخت فرهنگی آذربایجان، نقش مهمی در شکل گیری هویت آذربایجان دارد و در این مورد نیز ردپای یهودی یافت می شود. به این ترتیب که آلبرت آگارونوف قهرمان ملی آذربایجان یهودی الاصل در سال 1992 در دفاع از شوشی جان باخت. یاد و نام او در بسیاری از نقاط و خیابان های آذربایجان گرامی داشته می شود. این مقاله خاطرنشان می کند که آذربایجان، که 90 درصد جمعیت آن مسلمان هستند، در حال حاضر سیاستی را با هدف همزیستی مسالمت آمیز جوامع با فرهنگ ها، سنت ها و مذاهب مختلف و همچنین ترویج مدارا دنبال می کند. جوامع مذهبی در این کشور آزادند که از سنت های خود پیروی کنند و در عین حال از حمایت های دولتی بهره مند شوند. در این مقاله همچنین آمده است که اسرائیل یکی از اولین کشورهایی است که استقلال آذربایجان را به رسمیت شناخت و با آن روابط دیپلماتیک برقرار کرد. روابط کنونی دو طرف مبتنی بر اعتماد متقابل و به ویژه توسعه اقتصادی، سیاست انرژی و امنیت منطقه است. نویسنده می افزاید که جامعه یهودی که فعالانه در زندگی سیاسی-اجتماعی آذربایجان مشارکت دارد، نقش اساسی مهمی در توسعه روابط دوستانه نزدیک بین دو طرف ایفاء می کند.»
