روزنامه « ینی مساوات » چاپ باکو نوشت هدف از تبدیل دانشکده الهیات دانشگاه دولتی باکو به « انیستیتو الهیات» ، جلوگیری از صدور دیندار از ایران و عربستان سعودی به جمهوری آذربایجان است.
به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز،روزنامه «ینی مساوات»نوشت : « الهام علی اف» رئیس جمهور آذربایجان فرمانی را درباره تاسیس انستیتوی الهیات در کشور امضا کرده است. قرار است انستیتوی الهیات تحت نظارت کمیته دولتی در امور دینی جمهوری آذربایجان باشد و رشته الهیات دانشگاه دولتی باکو را نیز در خود جای دهد،این انستیتوی تازه تاسیس قرار است برای کشور، کادرها و فارغ التحصیلان متخصص در امور دینی را ارائه بدهد و خلاء موجود در این زمینه را پُر کند.»
روزنامه «ینی مساوات» نوشت : در میان ادعا می شود، تاسیس این انستیتو در راستای کاهش صلاحیت های شیخ «الاسلام الله شکور پاشازاده» است؛ دانشگاه اسلامی باکو تحت نظارت مستقیم اداره مسلمانان قفقاز بود و از سال ۱۹۹۴ رسما فعالیت خود را آغازکرده بود. وزارت آموزش آذربایجان از سال ۲۰۰۹ میلادی نیز دانشنامه این دانشگاه را در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد به رسمیت شناخته شده است. این دانشگاه که رئیس آن حاج «صابر حسنلی» است، بیشتر اساتید خود را از میان فارغ التحصیلان رشته الهیات دانشگاه دولتی باکو انتخاب می کند.
مسئله کاهش و محدودیت صلاحیت های اداره مسلمانان قفقاز از اکتبر سال گذشته مطرح شده است.
به نوشته روزنامه مساوات ، واقعیت این است که اداره مسلمانان قفقاز از تبلیغ دین در داخل آذربایجان به صورت عملی کنار گذاشته شده است. پیشتر تعیین ائمه جماعات برای مساجد کشور و اعلام روزهای مهم دینی در اختیار این اداره بود، اما امروز اداره مسلمانان قفقاز این امور را با هماهنگی ارگانهای دولتی انجام می دهد. در عین حال، تبلیغ و آموزش مسایل دینی، تهیه درسنامه های دینی، نظارت بر فعالیت مساجد و مراکز دینی در اختیار کمیته دولتی در امور دینی قرار دارد. بطور کلی، مورد هدف قرار گرفتن شیخ الاسلام یک خبر جدید نیست . با وجود این، شیخ الاسلام با اینگونه خبرها راضی نشد و آنرا تکذیب کرد. وی با اشاره تلویحی به این مطلب، به تقسیم وظایف میان اداره مسلمانان قفقاز و کمیته دولتی در امور دینی رضایت داده است.
این روزنامه نوشت،علت تغییر نگاه حکومت به اداره مسلمانان قفقاز مشخص است، زیرا حکومت در صدد است که نظارت کامل بر امور دینی را به دست آورد. اداره مسلمانان قفقاز قادر بر نظارت کامل بر امور دینی در کشور نیست، اما کمیته دولتی در امور دینی آذربایجان که حکومت از آن حمایت می کند، در این زمینه فعالیت موفقی دارد.
علت دیگر اقدام حکومت این است که اداره مسلمانان قفقاز در فعالیت های خود محافظه کارانه عمل می کند. این اداره در تبلیغات دینی خود هنوز هم «مدل ایرانی» را ترجیح می دهد مثلا دانشگاه اسلامی باکو با گذشت چندین سال از تاسیس آن، هنوز هم در منطقه قفقاز و حتی در داخل کشور به یک مرکز آموزش عالی در زمینه دینی تبدیل نشده است. اداره مسلمانان قفقاز به جای کادر سازی، افراد مختلفی را برای تحصیلات دینی به خارج کشور اعزام می کرد که فساد این اقدام نیز در طول سالهای اخیر خود را نشان داد. حتی کار بجائی رسید که حکومت برای جلوگیری از انتشار این فسادها مجبور شد که قوانینی را برای فارغ التحصیلان دینی خارج از کشور به تصویب برساند.
اخیرا نیز روشن شد که اداره مسلمانان قفقاز قادر به کادر سازی در زمینه امور دینی نیست و یا بر اساس علل خاص تمایلی برای انجام این کار ندارد.
به نوشته این روزنامه ، محیط دینی جمهوری آذربایجان عربستان سعودی نیز دخالتهای جدی دارد. تقویت افراط گرائی دینی در باکو و مناطق مختلف کشور را نباید به فراموشی سپرد. علاوه بر این، طریقت «نورچی»ها در ترکیه نیز توانست در داخل آذربایجان به صورت جدی سازماندهی شود. دولت آذربایجان در حال حاضر برای از میان بردن مفاسد همین دو گروه فعالیت جدی را در پیش گرفته است. اما با وجود این، هنوز هم خطر آنها به صورت کلی از بین نرفته است.
با وجود مطرح شدن این مسایل در رسانه های کشور، حکومت هیچ قصدی در رنجاندن شیخ الاسلام پاشازاده ندارد و نمی خواهد روابط موجود میان وی و حکومت را تضعیف کند. البته در این میان شیخ الاسلام پاشازاده نیز رقبائی دارد که با روش های مختلف برای تضعیف وی برآمده و قصد فشار آوردن بر وی را دارند.
خود شیخ الاسلام پاشازاده ۳۰ سال است که به عنوان رئیس اداره مسلمانان قفقاز در کشور فعالیت می کند. با اینکه وی بارها سخن «دین از سیاست جدا است» را بر زبان آورده است، اما خود بارها در امور سیاسی دخالت کرده و موضع سیاسی گرفته است. وی به صورت شفاف هم از مرحوم حیدر علی اف و هم از الهام علی اف حمایت کرده است. در سایه همین حمایتها بود که توانست به عنوان شیخ الاسلام مادام العمر منطقه قفقاز انتخاب شود.
به همین دلیل، با وجود محدود شدن امکانات شیخ الاسلام، هرگز اعتبار و شخصیت وی در نگاه حکومت از بین نخواهد رفت. علاوه بر این، تاثیر و نفوذ وی در کشورهای شوروی سابق نیز بر کسی پوشیده نیست. به نظر می رسد که شیخ الاسلام هم اکنون متوجه تلاش حکومت برای محدود سازی امکانات و صلاحیت های وی شده است از این رو در مقابل این اقدامات از خود مقاومت نشان نمی دهد. مهم آن است که کسی با شخص وی کاری نداشته باشد.
