به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز، مجمع پارلمانی شورای اروپا در روز 23 ژوئن در شهر استراسبورگ قطعنامه ای با نام “عملکرد نهادهای دموکراتیک در آذربایجان” صادر کرد که با 140رای موافق و 13رای مخالف بر علیه جمهوری آذربایجان به تصویب رسید. در این قطعنامه؛ ضمن انتقاد شدید از وضعیت حقوق بشر و دموکراسی در جمهوری آذربایجان مخصوصا در یک سال اخیر و بازداشت روزنامه نگاران و فعالین حقوق مدنی ، سرکوب اجتماعات مردمی ، نبود آزادی بیان و عدم استقلال دادگاه ها، خواهان اجرای اصلاحات سیاسی و ایجاد شرایط دموکراتیک و آزادی زندانیان سیاسی شده است.
“پدرو آقرامونت” نماینده اسپانیا و “تادوش ایوینیسکی” نماینده لهستان بعنوان روسای کمیته تحقیق شورای پارلمانی اروپا در خصوص آذربایجان ، “پائولو کورسینی” نماینده ایتالیا و “دوریه جوزیتتی” نماینده فرانسه در سخنرانی های خود در مجمع شورای پارلمانی اروپا از سیاستهای حاکمیت جمهوری آذربایجان بشدت انتقاد کردند.
از طرف دیگر؛ عدم استقبال مقامات بلندپایه کشورهای اروپایی از شرکت در مراسم افتتاحیه اولین دوره بازیهای اروپایی و همچنین عدم صدور ویزا از سوی دولت جمهوری آذربایجان برای برخی از خبرنگاران اروپایی و دیپورت برخی دیگر از این خبرنگاران از فرودگاه باکو، شرایط را به گونه ای رقم زده است که به جرات می توان گفت؛ میزبانی اولین دوره از بازیهای اروپایی برای جمهوری آذربایجان نتیجه ای بغیر از آنچه که پیش بینی می شد در بر داشته است.
البته بایکوت خبری این دوره از بازیها و عدم پخش مسابقات، از سوی رسانه های مطرح اروپایی و یا مصاحبه شبکه امریکایی سی ان ان با اِمین حسین اف مخالف فراری این کشور و انتقاد از وضعیت حقوق بشر در جمهوری آذربایجان و همچنین سطح پایین تیم های ورزشی اعزامی از اروپا نیز مقامات آذری را بیش از پیش در تنگنا قرار داده است. ناگفته نماند علیرغم اینکه دولت جمهوری آذربایجان تمامی هزینه های رفت و برگشت ، اقامت و تغذیه ورزشکاران حاضر را برعهده گرفته است ولی در برخی از خبرگزاری ها و صفحات اجتماعی از حضور ورزشکاران غیرحرفه ای و آماتور در این مسابقات اطلاعاتی منتشر شده است.
در این میان؛ افزایش ملاقاتهای رابرت سکوتا؛ سفیر امریکا در باکو، با رهبران گروه ها و احزاب مخالف در این کشور و همچنین اظهارات عرفان صدیق؛ سفیر انگلیس در باکو، و ابراز تاسف شدید ایشان از دیپورت خبرنگاران انگلیسی از فرودگاه باکو و بدنبال آن موضع گیری نوروزمحمداف؛ معاون نهادریاست جمهوری و رئیس روابط خارجی نهاد ریاست جمهوری آذربایجان در برابر این اظهارات، خود نیز حاکی از وجود نوعی شکاف عمیق میان باکو و غرب بوده و یا خبر از وجود یک طرح غربی برای تحت فشار قرار دادن باکو در آینده را دارد.
بنظر می رسد در میان تمامی تنش های موجود میان باکو و غرب، صدور قطعنامه از سوی مجمع پارلمانی شورای اروپا برعلیه جمهوری آذربایجان بیش از پیش برای مقامات این کشور غیرمنتظره، سخت و حتی غیرقابل باور بوده است. چرا که دقیقا یک روز بعد از این ماجرا خبر تفکیک اتهامات لیلایونس و همسرش منتشر گردید. بطوریکه اتهام خیانت به وطن ایشان از میان سایر اتهامات جدا شده و رسیدگی به این اتهام، فعلا از دستور کار خارج شده است. البته پیش از این نیز در سال 2005 چنین اقدامی در خصوص علی انسان اف و فرهادعلی اف؛ دو تن از وزیران وقت ، انجام شده و اتهام خیانت به وطن از میان سایر اتهامات ایشان تفکیک شده بود. به هر حال؛ موضع گیری اسماعیل صمدسیداف نماینده جمهوری آذربایجان در مجمع پارلمانی شورای اروپا و بی ارزش خواندن این قطعنامه و یا اظهارات نوروزمحمداف در خصوص احتمال خروج این کشور از مجمع پارلمانی شورای اروپا را نیز می توان در راستای موضع گیریهای مداوم مقامات آذری بررسی کرد. علت نگرانی بیش از حد طرف آذری را می توان در نقض “سیاست توازن” حاکمیت جمهوری آذربایجان با صدور چنین قطعنامه های مرتبط دانست. بطوریکه ادامه این روند روابط این کشور با اروپا را وارد بحران ساخته و این عامل برخلاف “سیاست توازن” جمهوری آذربایجان می باشد.
چنین بنظر می رسد که با روند فعلی، حاکمیت جمهوری آذربایجان ضمن درک شرایط منطقه ای و همچنین با نیم نگاهی به تجربه گرجستان و اوکراین در گرایش به غرب، بیش از پیش به سمت روسیه متمایل شده و آن را تنها راه خروج خود از بن بست غرب تعبیر کند.
مقامات آذری که پیش از این از نقش فعال “دیپلماسی ورزشی” سخن گفته و از آن بعنوان یکی از راههای غلبه بر مشکلات داخلی و خارجی خود عنوان می کردند، هم اکنون دستمزد خوش خدمتی میلیاردی خود به غرب را با قطعنامه ای مجمع پارلمانی شورای اروپا و گزارش وزارت امورخارجه امریکا، دریافت کردند و خود را در معرض اتهامات حقوق بشری و خواسته های سیاسی غرب قرار دادند. حاکمیت جمهوری آذربایجان که درصدد برگزاری هرچه باشکوهتر “بازیهای اروپایی” بود، هم اکنون درگیر “بازیهای سیاسی” غرب شده است که هر از چندگاهی با طرح اتهام از سوی ایشان مواجه می شود. اگرچه هنوز حضور و فعالیت شرکتهای غربی در باکو و نقش ایشان در تولید و استخراج نفت و گاز و یا روابط این کشور با ناتو همچنان پایدار است، ولی می توان بطور کامل چنین استنباط کرد که این روابط تاثیر چندانی بر گرایش جمهوری آذربایجان به روسیه نخواهند داشت. در طرف دیگر روسیه نیز که بدنبال افزایش نفوذ خود در میان کشورهای مشترک المنافع می باشد، از وضعیت بوجود آمده ناخرسند نخواهد بود. البته مسلم است که جمهوری آذربایجان نیز از افزایش روابط خود با روسیه ذی نفع بوده و می تواند زمینه های لازم برای بازپس گیری برخی و یا حتی تمامی مناطق مورد مناقشه قره باغ را نیز هموارتر سازد.
جمهوری آذربایجان که بعد از پایان بازیهای اروپایی خود را برای برگزاری انتخابات پارلمانی در اول نوامبر سال جاری آماده خواهد کرد، بی تردید با نزدیک شدن به این رویداد سیاسی، با افزایش اتهامات و فشارهای جدید غرب مواجه شده و حتی احتمال استفاده ی غرب از عامل تحریم به منظور تحمیل خواسته های خود به مقامات آذری و تسلیم حاکمیت جمهوری آذربایجان نیز متصور است.
نتیجه نهایی اینکه؛ برگزاری اولین دوره بازیهای اروپایی در جمهوری آذربایجان برخلاف برآوردهای اولیه مقامات این کشور و هزینه های نجومی آن، دستاوردی بغیر از برجسته شدن وضعیت حقوق بشر جمهوری آذربایجان در جهان و صدور قطعنامه ها و گزارشات مختلف برعلیه این کشور نداشته است. دولتمردان جمهوری آذربایجان که بارها تاکید داشتند میزبانی اولین دوره بازیهای اروپایی موجب ارتقاء سطح بین المللی کشور و معرفی آن به جهانیان شده و بعد از پایان این بازیها سیل گسترده توریست ها روانه کشور خواهند شد، هم اکنون شاهد آن هستیم که برگزاری بازیهای اروپایی موجب شد؛ سابقه و همچنین وضعیت فعلی حقوق بشر جمهوری آذربایجان بیش از پیش از سوی جهانیان زیرذره بین قرار بگیرد.
