الهام علی اف، در مصاحبه اخیر خود با خندیدن به نگرش قبلی خود در باور به موثر بودن مولفه «حقوق بین الملل» در مناسبات میان کشورها، عامل «قدرت» در نظام بین المللی را تعیین کننده دانست.
به گزارش پایگاه خبری حقایق قفقاز به نقل از آذرتاج، الهام علی اف در مصاحبه با خبرنگاران اظهار داشت: « من با نظر شما ( نظر خبرنگار درباره تضعیف حقوق بین الملل و اهمیت یافتن عامل قدرت در مناسبات بین المللی) موافقم و باید بگویم که سال هاست این گرایش ها را مشاهده می کنم. زیرا اکنون در بسیاری از تماس ها، در جلسات می بینم و دیده ام که قواعد سنتی رفتار به پایان رسیده است. اگرچه آنها هنوز به صورت شفاهی ابراز می شوند، اما اظهاراتی که در زندگی واقعی بیان می شوند با زندگی واقعی مطابقت ندارند. اگر یادتان باشد در سال‌های اخیر، حتی قبل از همه‌گیری کرونا، بارها در سخنرانی‌هایم گفته‌ام که اکنون عامل قدرت مطرح است و ما باید برای آن آماده باشیم. می گفتم که این انتخاب ما نیست. ما همیشه از حاکمیت حقوق بین الملل دفاع می کردیم و امیدوار بودیم که به ما در حل مشکلمان کمک کند.
اما می بینیم که این وجود ندارد، (ساز و کار حقوق بین الملل) کار نمی کند. وقتی درگیری ها برای مدت طولانی حل نمی شود، دست اندرکاران این درگیری ها و توده ای که ما به طور کلی آن را جامعه بین المللی می نامیم، از این درگیری ها خسته می شوند. این خستگی اکنون در درگیری های دیگر احساس می شود. احتمالا شما هم در حال پیگیری آن هستید. بنابراین، در سال های اخیر برای من روشن شد که ما نمی توانیم سرزمین های خود را با روش های سنتی، یعنی از طریق گروه مینسک یا با میانجیگری، پس بگیریم. بنابراین، این نظر امروز من نیست. من قبلا این را می دیدم و این واقعیت که ارمنستان بیش از پیش گمراه شده و ارمنستان بدون مجازات مانده است، این فکر را در من تقویت کرد. بنابراین من همیشه گفته ام که باید به توان خود تکیه کنیم، قوی تر باشیم، توان خود را افزایش دهیم، ارتش قوی تری ایجاد کنیم. باید اقتصاد را تقویت کنیم تا به کسی وابسته نباشیم. چون، تصور کنید اگر الان از نظر اقتصادی به کسی وابسته بودیم چه وضعیتی داشتیم! هیچ کس به ما اجازه نمی دهد که سرزمین هایمان را به زور آزاد کنیم. بنابراین، ما به طور مداوم در تمامی این زمینه ها کار کرده ایم، البته با رعایت قوانین رفتاری بین المللی! البته بی تردید برای ما زمان لازم بود و همچنین اعتماد به نفس لازم بود. زیرا ما قطعا باید در آزادسازی سرزمین هایمان موفق می شدیم.»
الهام علی اف افزود: «در مجموع اگر از چارچوب آذربایجان خارج شویم، می بینیم که امروز کشورهای بزرگ هم آشکارا اعلام می کنند که قوانین بین المللی برایشان مهم نیست. اگر در گذشته می خواستند با برخی اظهارات آن را بپوشانند، امروز اینطور نیست. یعنی من اسم آن را بدبینی سیاسی می گذارم، خیلی به حد افراطی رسیده است. اگر چنین است، اگر کشورهایی که بعد از جنگ جهانی دوم روی این قوانین کار کردند و قواعد حقوق بین الملل را تصویب کردند، این گونه رفتار کنند، کشورهای دیگر چه باید بکنند؟ آن وقت کشورهای دیگر نیز به قول معروف باید برای خود راه چاره را بیابند. ما از خیلی وقت پیش این کار را انجام می دهیم. به نظر من، برخی از کشورها که به حقوق بین الملل اعتقاد دارند و فریب آن را خورده اند و انتظار دارند در آینده کسی بیاید و مشکلات آنها را حل کند، در آینده پشیمان خواهند شد. این دوران برای ما هم بوده است و من هم آن را کتمان نمی کنم. بعد از انتخاب شدنم به عنوان رئیس جمهوری، من هم امید داشتم. ( با خنده) من هم در مرحله نخست ریاست جمهوری خود معتقد بودم که این موضوع، مسئله قره باغ، می تواند از طریق مسالمت آمیز حل شود. به نظر ما گزینه های پیشنهادی ما منطقی، منصفانه و کاملا مطابق با قوانین بین المللی بود. حتی تعجب می کردم که چرا طرف مقابل یا میانجی ها این را متوجه نمی شوند! من 41 ساله بودم که به عنوان رئیس جمهور انتخاب شدم و در آن زمان تجربه ام چندان زیاد نبود و در آن زمان به حقوق بین الملل اعتقاد داشتم. من معتقد بودم که عدالت از آسمان نازل می شود و مشکل ما را حل می کند. سپس متوجه شدم که ما باید خودمان عدالت را برقرار کنیم. در مرحله اول مذاکرات که حضور داشتم چنین امیدهایی داشتم. بعد فهمیدم که دیگر مهم نیست. خصوصا زمانی که دولت کنونی ارمنستان مجددا این را آشکارا اعلام کرد، در واقع با مواضع خود و اقدامات نامناسب خود به گفتگو پایان داد، مشخص شد که نمی توان زمان را تلف کرد. البته، یک نکته را باید بگویم که همه چیز باید به موقع انجام شود. جنگ دوم قره باغ نیز این را نشان داد. یک سال پیش تر احتمالا زود بود، یک سال بعد نیز دیر بود، همه چیز به موقع بود. البته تعیین این زمان، انتخاب صحیح آن، ماجراجویی نکردن، به خطر نیانداختن کشور و رسیدن به حداکثر موفقیت، کار سختی است. من می توانم این را کاملا آشکارا بگویم! »
علی اف افزود: «با وجود این، امروز آذربایجان به عنوان یک عضو مسئول جامعه بین المللی و رئیس جنبش عدم تعهد، البته به دفاع از حاکمیت حقوق بین الملل ادامه خواهد داد. ما در فعالیت‌های نهادهای جهانی – سازمان ملل متحد و سایر نهادهایی که پس از جنگ جهانی دوم تأسیس شده اند، مشارکت فعال خواهیم داشت و امروز می‌توانیم با سهولت بیشتری از این فرصت‌ها استفاده کنیم. زیرا ما بار سنگینی همچون مساله قره باغ را از روی دوشمان برداشته ایم و فکر می کنم یکی از کشورهای دارای ابتکار عمل در نظم نوین جهانی خواهیم بود! زیرا این امر قبلا عملا اتفاق افتاده است و ما با تمام امکانات داخلی برای این وضعیت واقعی، آمادگی کامل داریم. هم از نظر اخلاقی و هم بسیج مردم ما، وحدت مردم و دولت، استقلال اقتصادی، استقلال انرژی، برنامه سیاسی و فرصت هایی که به ویژه پس از پیروزی قره باغ افزایش یافته است. ما کاملا آماده هستیم و برای هر گزینه ای آمادگی داریم! اگر جهان به روش سنتی به توسعه خود ادامه دهد – اگرچه من به آن اعتقاد ندارم – ما آماده ایم. اگر هم جهان و معماری بین المللی به طور کامل فرو بریزد، ما برای آن هم آماده ایم. یعنی ما مثل یک تیم هستیم. ما باید هر لحظه آماده انجام هر کاری در هر مکانی و بر اساس توان خود باشیم و همیشه پرچم خود را بالا نگه داریم.»
