نویسنده و محقق تاریخ گفت: تاریخ‌نگاران جمهوری آذربایجان سعی داشتند جنگ ایران و روس را سرآغاز تحریفات تاریخی خود قرار دهند اما اطلاعات بسیاری از منابع، مأخذ، اسناد و مدارک بایگانی دست آنان را بسته است.
به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز به نقل از خبرگزاری فارس، دومین روز همایش ملی بازتاب و پیامدهای معاهدات گلستان و ترکمنچای امروز در منطقه آزاد ارس برگزار شد.
مسعود عرفانیان پژوهشگر تاریخ، فرهنگ و تمدن قفقاز و آسیای مرکزی طی سخنانی گفت: در حال حاضر در تاریخ نگاری رسمی و غیر رسمی جمهوری آذربایجان وجود سرزمینی واحد و یکپارچه به نام آذربایجان از دیرباز شامل آذربایجان ایران، جمهوری آذربایجان و اراضی مورد ادعای آذربایجانیان تا پیش از پایان جنگ‌های ایران و روسیه، به عنوان یک مفروض و اصل مسلم پذیرفته شده است.
وی افزود: این مفروض گزاره‌هایی را به میان آورده که پس از جنگ ایران و روسیه در نتیجه قراردادهای گلستان و ترکمنچای این سرزمین واحد به دو نیمه تقسیم شده است. بخشی از آن به نام آذربایجان جنوبی در جنوب رودخانه ارس و بخشی دیگر به نام آذربایجان شمالی در شمار رودخانه ارس قرار گرفته و به این ترتیب نتایج فلاکت‌بار برای خلق آذربایجان به بار آمده است.
عرفانیان برپایه همین گزاره آنان از همان آغاز نخستین درگیری میان سپاهان روسیه به فرماندهی ژنرال سیسانوف در تجاوز به گنجه و رویارویی دلیرانه جوادخان، زیاد اغلوی قاجار مرزدار دلاور ایرانی و به دنبال ا دیگر رویدادهای جنگ ایران و روسیه در لفافه‌ای از تحریفات پیچیده بازتاب دادند.
این پژوهشگر تاریخ ادامه داد: به همین دلیل جنگ‌های ایران و روسیه در به اصطلاح تاریخ‌نگاری آذربایجانیان جایگاه ویژه‌ای یافته است و به عنوان موضوعی کلیدی در سرآغاز این جدایی مورد توجه و ارزیابی تاریخ نگاران آذربایجانی قرار گرفته و می‌توان آن را به مثابه پلی استوار در گریز آنان از حقایق‌نگاری به وارونه‌نگاری ارزیابی نمود.
وی گفت: اما به دلیل وجود اطلاعات منطبق با واقعیات در بسیاری از منابع و مأخذ و اسناد و مدارک بایگانی و آرشیو‌ها درباره ماهیت این جنگ‌ها، تاریخ‌نگاران آذربایجانی در شهر و تحلیل این رویدادها به نوعی آشفتگی و سردرگمی گرفتار شده و در مجموع نتوانسته‌اند گزارشی یک دست و منسجمی از این رویدادها به دست دهد.
