به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز، همایش دو روزه قفقاز بعد از 1991 با توجه به روند پرشتاب تحولات در قفقاز در 25 سال اخیر با حضور شخصیت های سیاسی، اندیشمندان و متفکران حوزه های مختلف علمی برگزار شده است. رسیدن به راه های برون رفت از مشکلات و مناقشات امروز منطقه قفقاز و شناسایی راه های صلح از جمله اهداف برگزاری این همایش است. همایش در روزهای پایانی آذر ماه 1394 در موسسه مطالعات اروپای شرقی دانشگاه ورشو؛ با مشارکت پروژه مشترک مطالعات قفقاز دانشگاه لوند برگزار شد.
موضوعات همایش بیشتر در مورد تحولات قفقاز بعد از فروپاشی شوروی متمرکز بود و به تحولات امنیتی در قفقاز می پرداخت. همچنین در حدود پنجاه سخنرانی از استادان تاریخ و علوم سیاسی، کارشناسان حوزه قفقاز، پژوهشگران و دانشجویان و نمایش چند فیلم انجام شد. سفرای کشورهای گرجستان و آذربایجان، شهردار تفلیس و جعفر حق پناه از دانشگاه تهران مهمان این همایش دو روزه بودند.
یکی از چالشی ترین بخش های همایش مربوط بود وضعیت دموکراسی و آزادی بیان در قفقاز به ویژه آذربایجان که در چند پانل به آن پرداخته شد و موجب درگیری لفظی میان نمایندگان سیاسی جمهوری آذربایجان با سخنرانان گشت. در یکی از سخنرانی ها که مربوط بود به حامد کاظم زاده مدیر پروژه مشترک مطالعات قفقاز دانشگاه لوند و دانشگاه ورشو در مورد هویت اسلامی در قفقاز بود، وی با اشاره به سرکوب آزادی های مدنی و حق مشروع مردم آذربایجان برای برگزاری مراسمات مذهبی به موضوع نارداران پرداخت. وی گفت: درگیری های اخیر و دستگیری طالع باقرزاده در نارداران که با هجوم نیروهای ویژه پلیس باکو به منزل ابوالفضل بنیادوف، روزنامه نگار و یکی از موسسان سازمان جدیدالتاسیس «جنبش اتحاد مسلمانان» جمهوری آذربایجان آغاز شد، یکی از نشانه های بارز هویت طلبی مذهبی در مقابل دستگاه ضد دینی دولت است. وی با اشاره به روابط دولت و ملت در جمهوری آذربایجان و ساخت هویت غیر دینی در مقابل هویت ایرانی و اسلامی اذهان داشت: جمهوری آذربایجان بر اساس گزارش فریدام هاوس یکی از بسته ترین نظام های سیاسی دنیا را دارد که تحمل هیچگونه مخالفت با هویت سازی جعلی خود را ندارد. کاظم زاده با اشاره به ساختار تشکیل حکومت در جمهوری آذربایجان اضافه کرد که دولت آذربایجان تنها به مسائل جنسی آزادی تمام و کمال اعطا می کند و به گروه های اجتماعی، سیاسی و مذهبی اجازه حتی گردهمایی هم نمی دهد.
سایر سخنرانی های بیشتر مربوط به حضور اسلام گرایان افراطی از قفقاز در سوریه و عراق بود. همچنین فیلم «ساحل مقابل» که در مورد مناقشه آبخازیا و گرجستان است نیز پخش شد که با استقبال حضار رو به رو گشت.
