به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز، نخستین جشنواره بین‌المللی نشان فرهنگی شهریار، توسط موسسه مطالعاتی و تحقیقاتی آذربایجان شناسی دانشگاه تبریز و با همکاری رایزنی فرهنگی سفارت ج. ا. ایران در باکو و نیز وابستگی فرهنگی کنسولگری ج. ا. ایران در نخجوان، روز سه شنبه بیست و چهارم اردیبهشت ماه در تالار لعل دانشکده برق و علوم کامپیوتر دانشگاه تبریز برگزار شد.
دکتر محمدرضا پورمحمدی، در آغاز این جشنواره ضمن خیرمقدم به حضار گفت: در شهر تبریز میزبان شما هستیم؛ شهر اولین ها و شهر علم و هنر و فرهنگ؛ شهری که تاریخ نویسان، این شهر را به آبادانی و وفور نعمت، اعتدال آب و هوا، بازارهای بزرگ، بناهای بلند، تاریخ پر طمطراق، با مردمانی فهیم و دانشمند و سلحشور و تنوع غذایی و آب گوارا و … ستوده اند.
رییس دانشگاه تبریز با اشاره به تاریخ تبریز افزود: قدمت این شهر به بلندای تاریخ است و یکی از نخستین نوشته ها درباره تبریز در کتیبه پادشاه آشور سارگن دوم آمده و همچنین اکتشافات انجام شده در طی سال‌های ۱۳۸۰ هجری قمری در سایت موزه عصر آهن در حوالی مرکز شهر، نشان از وجود تمدنی در محل کنونی شهر تبریز در هزاره اول و دوم قبل از میلاد دارد. این شهر در طول تاریخ چندین بار به عنوان پایتخت حکمرانانی نظیر صفویان، آق قویونلوها، قراقویونلوها، ایلخانیان و … انتخاب شده است و بر همین اساس هم نخستین چاپخانه سربی، نخستین کتابخانه، نخستین تحصیلات ابتدایی به شیوه نوین، اولین مدرسه آموزش کودکان استثنائی، پول کاغذی، اتاق تجارت، شهربانی، شهرداری، سینما و آتش نشانی در این شهر ایجاد شده است.
رییس دانشگاه تبریز اضافه کرد: از نظر شعر، ادب، هنر، خطاطی، تاریخ، سیاست، فقه، تفسیر و فلسفه، مشاهیر زیادی از تبریز برخاسته‌اند که از آن جمله می توان از قطران و خطیب تبریزی تا بهزاد و میرعماد، محسن هشترودی ، پروین اعتصامی و سید محمدحسین شهریار نام برد. همچنانکه ستارخان و باقرخان و شهید باکری ها به عنوان نماد وطن پرستی و ظلم ستیزی بر تارک ایران اسلامی می درخشند.
وی در ادامه همچنین دانشگاه تبریز را یکی از معتبرترین و مهم ترین دانشگاه های ایران و جهان خواند و متذکر شد: دانشگاه تبریز از لحاظ تاریخ تاسیس به عنوان دومین دانشگاه کشور و از لحاظ عملکرد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جزو دانشگاه های کم نظیر است.
دکتر پور محمدی در سخنان پایانی خود با اشاره به موقعیت استراتژیک قفقاز گفت: در جهان کمتر جایی را می توان نام برد که به اندازه قفقاز از تنوع فرهنگی و قومی و زبانی برخوردار باشد و سبب این تنوع، بیش از هر چیز به موقعیت ممتاز جغرافیایی این دیار کوهستانی با فرهنگی غنی بر می گردد که زیستگاه تمدن های قدیمی و مامن و پناهگاه مردمانی با باورها و فرهنگ های مختلف شده است که آذری، گرجی، ترک، تات، تاتار، چچنی، اینگوش از آن جمله اند.
وی با بیان اینکه این جشنواره با حمایت وزارتین محترم علوم، تحقیقات و فناوری و امور خارجه جمهوری اسلامی ایران برگزار می شود، ابراز امیدواری کرد که نشان فرهنگی شهریار در تقویت ارتباطات ادبی و فرهنگی منطقه قفقاز موثر واقع شود.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در کشور آذربایجان نیز برگزاری چنین جشنواره و کنگره هایی در سطح منطقه، ملی و بین المللی را گامی موثر برای معرفی شعر و ادب فارسی و به ویژه آثار شهریار بیان کرد و گفت: این امر موجب توسعه و افزایش ارتباطات بین ملتها و کشورها و به خصوص شناخت اساتید و دانشمندان کشورهای منطقه و استفاده از ظرفیت های همدیگر خواهد شد.
محسن پاک‌آئین با تاکید بر اینکه سفارت ایران در باکو و رایزنی فرهنگی باکو آمادگی هر گونه همکاری برای برگزاری این نوع برنامه ها را دارد، یادآور شد: با توجه به اراده سیاسی مقامات عالی ایران و آذربایجان برای توسعه مناسبات فرهنگی و نظر به علاقه مردم دو کشور نسبت به استاد شهریار، باید به صورت مستمر مراسم گرامیداشت یاد و خاطره این شاعر در شهرهای مختلف ایران و آذربایجان برگزار شود.
وی در ادامه با بیان اینکه منظومه «حیدر بابایه سلام» استاد شهریار در کشورهای منطقه و به ویژه در جمهوری آذربایجان محبوبیت زیادی دارد، اضافه کرد: تبحر شهریار در سرودن شعر فارسی و به خصوص ترکی موجب شده است، آثار وی علاوه بر ایران در کشورهای دیگر جهان از جمله کشورهای منطقه چون آذربایجان، افغانستان و تاجیکستان و دیگر کشورهای حوزه آسیای مرکزی و قفقاز محبوبیتی بیش از شعرای دیگر ایران داشته باشد.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در کشور آذربایجان در ادامه از اساتید، نخبگان جامعه و به خصوص دوستداران شعر و ادب ایران زمین خواست تا همگان برای معرفی آثاراستاد شهریار در سطح ملی و بین المللی بیش از پیش تلاش کنند و پیشنهاد کرد تا همه ساله یکی از استان های کشور با کمک وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دیگر نهادهای مربوطه، مسئول برگزاری چنین نشست هایی باشند. وی اضافه کرد: استاد شهریار یکی از بزرگترین شاعران معاصر است که هر چه از آثار و شخصیت وی بگوییم، کم گفته ایم، بطوری که رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله خامنه ای(مدظله العالی) که خود از شعرشناسان اصیل و مسلط به زبان آذربایجانی هستند، معتقدند که «حیدر بابایه سلام» همه خصوصیات شعری مثبت شهریار را داراست و ویژگی دیگری هم در «حیدر بابایه سلام» این است که در این شعر که تصویری از سابقه ذهنی خود شاعر است، مطالب بسیار حکمت‌آمیز وجود دارد. با این حساب، می‌توان شهریار را یک حکیم به حساب آورد.
دبیر جشنواره بین المللی نشان فرهنگی شهریار نیز در این مراسم گفت: در طول تاریخ بشر، هر ملتی که دارای متفکران و اندیشمندان تمدن ساز بوده، ماندگار شده و توانسته است در فرهنگ دیگران نیز تاثیر گزار شود و اگر این تفکر و اندیشه با خمیر مایه مستحکمی مانند دین اسلام عجین شده باشد، ملت از محدوده لفظی و مفهومی خود خارج شده و به امت تبدیل می شود.
دکتر احمد فرشبافیان افزود: آذربایجان به عنوان نقطه ثقل ایران اسلامی همسایگان مهمی در حوزه قفقاز و آناتولی همچون آذربایجان، جمهوری خودمختار نخجوان، گرجستان و ترکیه دارد که با جمعیت بزرگ مسلمان اعم از شیعه و سنّی در طول تاریخ توانسته و در آینده نیز می تواند با لحاظ مفهوم امت اسلامی و با بهره گیری از فرهنگ و تمدن مشترک و مجرب در جریان سازی فرهنگی و علمی بر دیگر کشورهای منطقه و جهان موثر باشند و حصول به آن، همفکری و هم اندیشی صمیمی و علمی اندیشمندان این کشور ها را می طلبد و جشنواره حاضر، خود نمونه ای از این حرکت می تواند باشد.
رئیس موسسه مطالعات و تحقیقات آذربایجان‌شناسی دانشگاه تبریز در خصوص روند برگزاری جشنواره خاطر نشان کرد: موسسه مطالعاتی و تحقیقاتی آذربایجان شناسی دانشگاه تبریز در اردیبهشت ماه سال 1393 با اهداف مبارکی شروع به فعالیت نمود و پس از ابلاغ فراخوان، 84 اثر از شخصیت های علمی داخلی و خارجی به دبیرخانه واصل شد که پس از بررسی و داوری، 5 نفر به عنوان پدیدآورندگان فاخر در حوزه تاریخ و تمدن و فرهنگ و ادبیات آذربایجان حائز شرایط دریافت نشان فرهنگی و 3 نفر نیز حائز شرایط برای تشویق و دریافت تندیس و لوح شناخته شدند.
لازم بذکر است که شعر خوانی توسط اساتید دانشگاه های جمهوری آذربایجان، ارائه مقاله توسط دکتر محمد مهدی پور از اساتید ادبیات و زبان فارسی دانشگاه تبریز، پخش نماهنگ، اهدا فرش یادبود دست بافت توسط بافنده تبریزی به رییس دانشگاه تبریز و اهداء نشان فرهنگی شهریار از دیگر برنامه های اجرا شده در این مراسم بود.
درخاتمه جشنواره رسول اسماعیل زاده، محقق و پژوهشگر فعال فرهنگ و ادبیات آذربایجان، پروفسور عیسی حبیب بیلی رییس انیستیتو ادبیات آکادمی علوم آذربایجان، پروفسور علی گوزل یوز استاد دانشگاه استانبول و پروفسور نعمت ایلدیریم استاد دانشگاه ارزروم ترکیه نشان فرهنگی استاد شهریار را دریافت کردند و از مهدی نعلبندی محقق و پژوهشگر، دکتر ابوالفضل قلی زاده استاد دانشگاه دولتی نخجوان و محمود ترابی محقق و پژوهشگر با اهدای لوح سپاس مورد تجلیل قرار گرفتند.
یادآور می شود: این جشنواره با حضور سفیر ج. ا. ایران در آذربایجان و رایزن فرهنگی ایران در آذربایجان و 30 میهمان خارجی از کشورهای حوزه قفقاز و آناتولی و با شرکت بیش از 200 نفر از اساتید و دانشگاهیان استان آذربایجانشرقی برگزار شد.
اضافه می نماید: اولین جشنواره بین‌المللی نشان فرهنگی شهریار با هدف گسترش همکاری های دانشگاهی در زمینه های مختلف علمی و فرهنگی و تقویت ارتباطات علمی – فرهنگی، گسترش تعامل بین دانشگاه ها و ملت های منطقه با فرهنگ و تاریخ و میراث مشترک، همچنین آشنایی نسل جدید از فرهنگ کشور های دارای پیشینه مشترک به منظور استمرار توسعه و بسط روابط میان جوانان و دانشجویان دانشگاه ها و کشورهای منطقه، توسط موسسه مطالعاتی و تحقیقاتی آذربایجان شناسی و با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی (رایزنی سفارت ج. ا. ایران در باکو و وابستگی فرهنگی کنسولگری ج. ا. ایران در نخجوان)، مدیریت همکاری های علمی و بین المللی دانشگاه تبریز و مشارکت سازمان صدا و سیمای استان، استانداری آذربایجان شرقی، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی استان و موسسه فرهنگی آران برگزار شد.
