اخیرا «آراز عظیم‌اف» معاون وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان طی مصاحبه‌ای با نشریه اتریشی Die Presse مواضع کشورش را در مورد بحران سوریه تشریح کرد.
وی در مقابل این سوال که در جنگ سوریه، آذربایجان طرفدار کیست؟ ضمن بیان اینکه «ما شاهد درگیری ائتلاف‌ها در سوریه هستیم و به عنوان یک کشور اسلامی و منطقه‌ای، از این حوادث نگرانیم» تصریح کرد: «در حال حاضر بشار اسد به عنوان رئیس جمهوری سوریه، تنها تضمین‌کنندۀ امنیت و ثبات این کشور است و ارتش وی، یک نهاد قانونی است.»
وی افزود: «ما از روند سیاسی همه‌جانبه برای انتقال قدرت حمایت می‌کنیم.»
عظیم‌اف در پاسخ به این سوال که بنابراین، در مورد حاکمیت سوریه با ترکیه موافق نیستید؟ نیز گفت: «ما نگرانی ترکیه را درک می‌کنیم. نیروهای پ.ک.ک برای ترکیه یک مشکل امنیتی هستند. در اراضی شمالی سوریه هم‌مرز با ترکیه نیز، کردها در حال پیشروی هستند. اگر اسد برود ما مخالف این امر نخواهیم بود، ولی ما طرفدار ثبات بوده و از حملات زمینی به سوریه طرفداری نمی‌کنیم؛ چرا که جنگ زمینی موجب هرج و مرج گسترده می‌شود. به نظر من حملات هوایی روسیه و کشورهای دیگر در سوریه آنقدر هم تاثیرگذار نیست، به علاوه اینکه هزینۀ زیادی هم دارد. حملات زمینی هم نه تنها خطرناک است، بلکه موجب کشته شدن تعداد زیادی خواهد شد. باید گام به گام جلو رفت.»
پس از سخنان عظیم‌اف، دو مقام دیگر آذربایجانی نیز بر چنین موضعی صحه گذاشتند؛ به طوریکه بنا بر گزارش سایت «اینتر آذ» المار ممدیاروف وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان در ملاقات با چاووش اوغلو همتای ترک خود اعلام کرد که کشورش تصمیمی برای پیوستن به ائتلاف ضدتروریسم به رهبری عربستان و ترکیه نگرفته است. از سوی دیگر بنا بر گزارش روزنامه ینی‌مساوات « با توجه به اینکه موضع‌گیری عظیم‌اف موجب اعتراض برخی از محافل آذری شده بود
حکمت حاجی‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان، ضمن دفاع از عظیم‌اف» تصریح کرد: «موضع جمهوری آذربایجان حمایت از روند سیاسی در سوریه است. موضع جمهوری آذربایجان مبتنی بر حقوق بین الملل، پایبندی به قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل، حفظ یکپارچگی سرزمینی سوریه و حمایت از روند سیاسی، که خود بشار اسد توان ورود به آن را داشته باشد، است.»
هر چند موضع‌گیری رسمی دولت آذربایجان دیرهنگام صورت گرفت، ولی تاخیر در این موضع‌گیری، پختگی آن را کتمان نمی‌کند. جمهوری آذربایجان با این موضع گیری نشان می‌دهد که فشار دولت‌های عربستان و ترکیه نتوانسته است این کشور را به رفتاری خلافِ منافع ملی خود وادار سازد؛ چنانچه جمهوری آذربایجان، به نوعی بر اقدامات ترکیه و عربستان در قبال سوریه صحه می‌گذاشت و یا با پیوستن به ائتلاف عربی – ترکی، به یکپارچگی سرزمینی و حاکمیت سوریه، بی احترامی می‌کرد، معنایش این بود که به اشغالگری نیروهای ارمنی در قره‌باغ کوهستانی صحه گذاشته و به یکپارچگی سرزمینی و حاکمیت خود نیز احترام نگذاشته است.
تاکید آذربایجان بر پایبندی به قوانین بین‌المللی و قانونی‌بودن اقدامات بشار اسد و ارتش سوریه و مخالفت با استفاده از هر گونه زور برای تغییر حاکمیت آن کشور، راه را برای این کشور برای اقدامات قانونی در جهت آزادسازی مناطق اشغالی قره‌باغ هموار می‌سازد.
با موضع‌گیری اخیر جمهوری آذربایجان این امیدواری نیز بوجود آمده است که برخی مواضع این کشور در تقابل با ایران اسلامی و گرایش آن به آمریکا و رژیم صهیونیستی هم روز به روز بیشتر رنگ باخته و دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان به واسطۀ اشتراکات فراوان فرهنگی، دینی، تاریخی و … بیش از پیش به هم نزدیک شده و در جهت منافع ملتهای خود گام بردارند. به نظر می‌رسد سفر آتی الهام‌علی‌اف به ایران (که دومین سفر رسمی ایشان طی دو سال گذشته به ایران است)، بهترین فرصت را برای تکمیل روند رفع اختلافات احتمالی باقی مانده و ایجاد دوستی و برادری منحصر بفرد میان دو کشور، فراهم می‌کند.
محمدحسین کبیری- تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل
