ایاز مطلب اف گفت شهروندان جمهوری آذربایجان بدون تاثیرپذیری از خارج، به اسلام خدمت می‌کنند و نباید از آنها ترسید و باید برای جلوگیری از افراط گرایی دینی از ظرفیت آنها استفاده کرد.
به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز،رییس جمهوری اسبق جمهوری آذربایجان گفت: «حتی در دوره شوروی نیز، خارج کردن اسلام از قلوب مردم (جمهوری) آذربایجان امکان پذیر نشد. اسلام برای مردم (جمهوری) آذربایجان اهمیت فراوانی دارد.»
ایاز مطلب اف، در گفتگو با پایگاه اینترنتی «مدراتور» گفت: «در (جمهوری) آذربایجان باید با این موضوعات با حساسیت برخورد کرد. در روز عاشورای اخیر وقتی در باکو ازدحام عزاداران امام حسین (ع) و حرکت سازمان دهی شده آنها به شکل دسته‌های زنان و مردان را دیدم، فکر کردم که اگر به یکباره کسی این «ارتش» را به سمتی نادرست هدایت کند، در آن صورت چه اتفاقاتی در کشور روی می‌دهد و کدام ارتش می‌تواند جلوی آن را بگیرد.»
ایاز مطلب اف افزود: «در وهله نخست، لازم است اقدامات فوری و جدی برای بهتر کردن رفاه مردم (جمهوری) آذربایجان انجام شود. در این کشور، ده‌ها هزار شهروند و جوان وجود دارند که بدون تاثیرپذیری از خارج، به اسلام خدمت می‌کنند که نباید از آنها ترسید. برعکس، باید برای جلوگیری از افراط گرایی دینی از ظرفیت آنها استفاده کرد. زیرا، برخی قدرت‌های خارجی در جستجوی طرح جایگزینی برای حاکمیت هستند. هم اکنون، نیروی مخالف واقعی در کشور وجود ندارد. بنابراین، دشمنان از چه کسی و کدام نیرو می‌توانند در مقابل حاکمیت استفاده کنند؟ باید بطور جدی در این باره اندیشید.
ایاز مطلب اف در پاسخ به این سوال که «با توجه به اینکه روسیه بحران قره باغ را برای جمهوری آذربایجان ایجاد کرد، چطور می‌توان درباره دخالت نکردن روسیه در حق حاکمیت سایر کشور‌های عضو اتحادیه اوراسیا مطمئن بود؟»، گفت: «اگر مساله مناقشه با ارامنه را درنظر دارید، در این مورد نمی‌توان ارامنه را آن قدر‌ها هم مقصر دانست. لازم است بدانیم که روس ها، این حقیر‌ها را تحریک کردند. چرا؟ به خاطر اینکه، در اوایل دهه ۱۹۹۰ برای کرملین آشکار شد که (جمهوری) آذربایجان با تمامی ظرفیتش، به سمت همگرایی با ترکیه که در آن زمان دشمن راهبردی روسیه بود، حرکت می‌کند. این واقعیت دارد. اما، من در سال ۱۹۹۰، به مرحوم تورگوت اوزال، رییس جمهوری وقت ترکیه در دیدارخصوصی گفتم که «ما نمی‌خواهیم یک برادر بزرگ را با برادر بزرگ دیگری عوض کنیم. ما نمی‌توانیم این کار را بکنیم. ما نمی‌توانیم با قره باغ ریسک کنیم. اما، ما می‌توانیم حلقه اتصال کشور‌های برادر باشیم. برادری ما با ترکیه ابدی است. برغم این، باید بفهمیم که چه چیزی و در کجا در انتظار ماست. ما باید درک کنیم که چطور خودمان را در موازنه نگه داریم و از موانع «زیر آبی» ناپیدا، چطور عبور کنیم.» به جناب تورگوت اوزال آن را هم گفتم که «شما می‌توانید به ما در برقراری رابطه با اروپا کمک کنید و ما نیز می‌توانیم در برقراری رابطه اقتصادی شما با روسیه کمک کنیم. زیرا، امروز (اوایل دهه ۱۹۹۰) روسیه به اقتصاد سالم و همکار سالم نیاز دارد. شما می‌توانید برای تامین منافع خود، از بازار بزرگ روسیه استفاده کنید.»
ایاز مطلب اف افزود: «پیش از دیدار با تورگوت اوزال، در دیدار با الکساندر بسمرتنیج، معاون ادوارد شواردنادزه، وزیرخارجه شوروی در مسکو نیز بطور مفصل درباره فواید برقراری رابطه میان ترکیه و روسیه صحبت کرده و تاکید کرده بودم که دیگر نباید همانند دوره جنگ کریمه، به ترکیه به چشم دشمن نگاه کرد. اما، در آن زمان، این‌ها محقق نشد. اتحاد جماهیر شوروی فروپاشید و من هم مقام خودم را از دست دادم. تورگوت اوزال هم مرد.»
ایاز مطلب اف افزود: «خوب شد که در سال‌های اخیر پوتین حرکتی غیرمنتظره کرد و ترکیه و اردوغان را به همکاری فراخواند. این، در سیاست روسیه تازگی دارد. خدا کند که این روند ادامه یابد. چنین همکاری در وهله نخست برای خود ترکیه هم مفید است.»
رییس جمهوری پیشین آذربایجان در باره جهت دهی‌های ضدایرانی ماموران سیا در باکو گفت:در آن زمان، چند مامور سازمان سیا در باکو تحت پوشش فعالیت تجاری ، مشغول کار بودند. زمانی که آنها در ارتباط با فعالیتشان نزد من آمدند، احساس کردم که مامور سیا هستند. یکی از آنها به نام «هری» زمانی که می‌خواستم برای حضور در اجلاس سران دولت‌های مشترک المنافع به مسکو سفر کنم، از من درباره نوع هواپیما و نحوه پروازم سوالاتی کرد و ظاهرا با هیجان توصیه کرد که خیلی مواظب باشم. او گفت: ما از افرادمان در ایران گزارش دریافت کرده ایم که ممکن است از خاک ایران، هواپیمای شما هدف گرفته شود. اما، من فهمیدم که این اطلاعات، ساختگی است و سازمان مخفی آمریکا می‌خواهد مرا به ایران بدبین کند و مناسبات میان تهران و (جمهوری) آذربایجان را وخیم کند. من با همان هواپیما به مسکو پرواز کردم و هیچ اتفاقی هم نیفتاد.»
