به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز، بعد از فروپاشی شوروی سابق و تشکیل جمهوری جدیدالتاسیس آذربایجان، این کشور طی سال ها با دشمنانی نظیر ارمنستان روبرو بود که نهایتا نیز با تقدیم 20 درصد از خاک خود به ارامنه و اعلام آتش بس به این غائله پایان داد.
قرار گرفتن جمهوری آذربایجان در وضعیت نه جنگ و نه صلح ، این امکان را برای سیاستمداران آذری فراهم آورد تا از وضعیت پیش آمده حداکثر بهره برداری را نمایند و فضای باکو ر ا به سوی اهداف خود پیش ببرند.
دولت باکو طی سال های گذشته شمار زیادی از اسلامگرایان را به بهانه های واهی دستگیر نموده و به زندان های طولانی مدت محکوم کرده است و علاوه بر این سعی کرده است زندانیان شاخصی نظیر دکتر صمداف،حاج آبگل سلیمان اف،حاج طالع باقر اف و …را حتی در محیط زندان نیز تحت شدیدترین فشارها قرار دهد.
آنچه در این بین جالب توجه می نماید اینکه بعد از انتخابات فرمایشی ریاست جمهوری آذربایجان و انتخاب الهام علی اف برای سومین بار پیاپی به این منصب،برخی از احزاب غربگرا و طرفداران آنها نیز به خیل منتقدین دولت باکو پیوستند و همین موضوع باعث شد تا سیاست سرکوب مخالفان در جمهوری آذربایجان بیش از پیش ادامه پیدا کند.
طبیعی بود که دولت باکو شروع به دستگیری های مختلف از طیف های مخالفان در این کشور نمود و در این بین برخی غربگرایان شاخص نیز در لیست دستگیری ها قرار گرفتند ولی ظاهرا این دستگیری ها موج اعتراضات طرفداران حقوق بشر را به راه انداخت.
به عنوان مثال دیدبان حقوق بشر در آخرین گزارش خود اعلام کرده است که دولت آذربایجان از اواسط سال 2012 میلادی به این سو همه امکانات خود را برای محدودتر کردن فعالیت مخالفان، مجازات منتقدان از فساد مالی و عملکرد دولت و افزایش نظارت بر فعالیت سازمان های غیر دولتی در کشور بسیج کرده است. در این گزارش که بر اساس بیش از 100 مصاحبه تنظیم شده است، در مورد پرونده 39 نفر از فعالان مخالف که از فوریه 2012 تا انتهای 2013 دستگیر و مورد رفتارهای خشونت آمیز قرار گرفته اند، بحث می شود. در این گزارش از دولت آذربایجان خواسته شده است که اقدامات قاطعی برای آزادی فوری خبرنگاران، فعالان سیاسی، وکلای حقوق بشر و سایر نمایندگان جامعه مدنی که با انگیزه های سیاسی بازداشت شده اند، به اجرا بگذارد و به طرح اتهامات ساختگی و مشکوک علیه منتقدان از دولت پایان بدهد.
دیدبان حقوق بشر از حکومت آذربایجان خواستار تامین کامل آزادی بیان مطابق با موازین بین المللی و تعهدات بین المللی جمهوری آذربایجان، عمل به توصیه های کمیسیون “ونیز” و انجام اصلاحات در قوانین محدود کننده کسب اطلاعات و اخبار، پیگیری و رسیدگی مفید به پرونده ضرب و شتم و تهدید برخی از خبرنگاران از جمله ” خدیجه اسماعیل اوا “(سردبیر رادیو آزادی) ، لغو قانون مجازات بهتان و توهین در مطبوعات و صفحات اینترنتی، تعیین بالاترین حد غرامت در ازای خسارات معنوی و پایان داده شدن به ممنوعیت برگزاری تظاهرات و تجمعات در مرکز باکو شده است.
پیش از این نیز، نمایندگان کمیته فرعی مبارزه با شکنجه سازمان ملل بر اساس شکایت های مربوط به شکنجه در زندان های جمهوری آذربایجان ، به باکو سفر کرده و پیرامون شرایط نامطلوب زندان ها گزارش هایی منتشر کرده اند.
در پی انتشار این گزارش ها ، فشارها بر دولت الهام علی اف افزایش یافته است . با وجود این ، به نظر می رسد حاکمیت باکو تاکنون گامی به عقب بر نداشته و همچنان بر مواضع خود تاکید دارد . دولت الهام علی اف به این حقیقت آگاه است که ، در صورتی که مواضع غرب را پیرامون آزادی های سیاسی و بیان و مطبوعات بپذیرد ، به سختی می تواند اداره امور کشور را با این وضعیت ادامه دهد.
در حال حاضر بخش زیادی از اسلامگرایان و شمار زیادی از خبرنگاران و روزنامه نگاران آذری با گرایش های غربی در زندان به سر می برند اما نکته قابل توجه اینکه تمامی این زندانیان با محکومیت های کیفری زندانی شده اند .
به همین دلیل است که ، مقام های آذری می گویند ، در جمهوری آذربایجان زندانی سیاسی نداریم اما این وضعیت به مذاق فعالان حقوق بشر اروپایی خوش نیامده است و قبل از افتتاح بازی های اروپایی و در حین برگزاری بازی ها بارها به وضعیت حقوق بشر در این کشور اعتراض کرده اند.
چندی پیش نیز ماری هارف سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در سخنان خود به صراحت از وضعیت اسفبار حقوق بشر در این کشور انتقاد کرد.
به نظر می رسد سیاست های باکو در موضوع برگزاری مسابقات اروپایی که از ابتدا سعی داشتند تا این مسابقات را مقدمه ای برای شناخت هرچه بیشتر آذربایجان به جهان معرفی کنند با مواجهه با سیل انتقادات جهانی در خصوص حقوق بشر به چالش کشیده شده است.
نکته دیگری که درباره انتقادات غرب به آذربایجان در خصوص حقوق بشر مطرح می باشد این که چرا تا قبل از دستگیری برخی از غربگرایان در این کشور،موضوع نقض حقوق بشر تا این حد مورد انتقاد غرب نبود ولی امروز حقوق بشر در آذربایجان به یکی از دغدغه های نظام های غربی تبدیل شده است؟
