پاک آیین: «اکثر کشته شدگان در اثر بمباران ها افراد غیر نظامی هستند.»
به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز، سفیر کشورمان در جمهوری آذربایجان مصاحبه ای با روزنامه هفته ایچی انجام داده که مشروح آن یه شرح ذیل می باشد:
در کشورهای سوریه و عراق و اکنون نیز در یمن خونریزی شدید انجام می گیرد. مناقشات موجود در هر سه کشور از نظر ماهیت یکسان است – مسایل سیاسی و مذهبی و دینی مطرح شده که در نتیجه آن شهروندان یک کشور، نمایندگان یک ملت که همه شان مسلمانان هستند، به دشمنان همدیگر تبدیل شده اند. چیزی که جالب است، این که اسم ایران یعنی کشوری را نیز که انصافا باید گفت اجازه نمی دهد جنجال هایی نه در زمینه مذهبی و نه غیره در اراضی خود بروز نماید، و حتی می توان گفت که یکی از امن ترین و مرفه ترین کشورهای منطقه می باشد، در رابطه با وقوع هر سه مناقشه می برند.
موضوع صحبت ما با محسن پاک آیین سفیر فوق العاده و تام الاختیار ایران در جمهوری آذربایجان نیز که روز جمعه (04/02/1394) انجام گرفت، به این مسایل اختصاص یافته بود.
محسن پاک آیین:
قبل از این بین چندین گروه شیعه مذهب و منصور هادی رییس جمهور یمن نارضایتی مشخصی وجود داشت. لازم به ذکر می دانم که این فقط یک اختلاف نظر ایجاد شده بین دولت و جناح مخالف بود. دیری نگذشت که منصور هادی که از حمایت جدی دولت عربستان سعودی برخوردار بود، در مقابل فشارهای گروه های شیعه مذهب تاب نیاورده به شهر عدن واقع در جنوب کشور فرار کرد. اکنون شماری از کشورهای غربی، و نیز برخی کشورهای عربی پیرامون یک موضع گیری در راستای تجزیه یمن متحد شده اند. آنها می خواهند که کشور یمن به دو قسمت که پایتخت شان شهرهای عدن و صنعا خواهد بود، تقسیم شود. گفتنی است که قبلا در این کشور مناسبات خوبی هم بین جناح مخالف و دولت و هم میان گروه های مختلف برقرار شده بود و در این کشور صلح برقرار بود. حتی نیروهای ناراضی از منصور نیز به او می گفتند به سمت خود بازگردد و دو باره شروع به اداره امور دولت نماید.
س – ولی نه منصور بازگشت و نه اثری از روابط صلح آمیز متقابل در این کشور باقی ماند…
ج – نیازی به مداخله نظامی در این کشور نبود. ما بعدا شنیدیم که عربستان سعودی با جلب چندین کشور عربی دیگر اقدام به بمباران یمن کرده که با کلیه موازین بین المللی مغایرت دارد. اکثر کشته شدگان در اثر بمباران ها افراد غیر نظامی هستند. بمب افکن ها عمدتا بیمارستان ها و دبیرستان ها و اماکن زیرساختی را هدف قرار می دهند.
س – دموکراسی غربی در مقابل نقض حقوق بشر از طریق حملات نظامی سکوت اختیار کرده است…
ج – این نشانگر آن است که حقوق بشر به صورت کامل نقض می شود. دقت کنید: امریکا و سایر کشورهای غربی کوچک ترین مسأله موجود در کشورهای ما را بزرگ نشان داده آن را به عنوان نقض حقوق بشر قلمداد می کنند. به عنوان مثال، همان غرب که تعطیلی رادیو آزادی در آذربایجان را به عنوان موضوعی در حد فاجعه معرفی می کرد، قتل بیرحمانه انسان ها در یمن را نادیده می گیرد. نه تنها نادیده می گیرد، بلکه از این جنایات خونین حمایت نیز می کند. ولی ما یعنی دولت ایران مصایبی را که مردم یمن آن را متحمل می شوند، می بینیم و خواستار توقف مداخله نظامی در این کشور هستیم. مداخله نظامی عربستان سعودی علیه یمن باعث تشدید بیشتر زد وخوردها در این کشور شده است.
س – علاوه بر مسأله مذهبی در یمن، گفته می شود که سازمان «القاعده» نیز در این کشور فعالیت خود را شدت بخشیده است. شما در این باره چه نظری دارید؟
ج – «القاعده» تحت حمایت غرب و در رأس آن امریکا، و نیز چندین کشور عربی پا به عرصه وجود گذاشته و یکی از شاخه های آن نیز در یمن فعالیت دارد. پس از مداخله عربستان سعودی حملات این سازمان تروریستی علیه «انصارالله» شدت یافته است. ولی می توانم بگویم که علیرغم حملات نظامی عربستان سعودی تهاجمات «القاعده» علیه «انصارلله» بی نتیجه مانده و فقط گروهک هایی بازمانده از این سازمان در چندین شهر کوچک این کشور فعالیت شان را ادامه می دهند.
س – به نظر شما کلا مداخله عربستان سعودی علیه یمن منجر به چه نتایجی شده است؟
ج – عربستان سعودی و ائتلاف مربوطه هدف شان از حمله به یمن بازگرداندن منصور هادی به قدرت بود. زیرا مردم یمن نیز همانند اهالی سوریه مایل نبودند که یک کشور خارجی در امور داخلی کشورشان دخالت کند. در حال حاضر علیرغم سپری شدن مدت یک ماه از زمان آغاز حملات هوایی عربستان سعودی علیه یمن، هیچ گونه نتیجه ای به دست نیامده است. در عوض آن منصور هادی از کشور فرار کرده است. شهر عدن نیز در دست «انصارالله» قرار دارد. حتی فعالیت شاخه «القاعده» در این کشور نیز تضعیف شده و در حال نابودی است. مداخله خارجی باعث ایجاد وحدت میان سنی ها و شیعیان در این کشور شده است. همه اهالی یمن مخالف جنگ هستند. تنفر شهروندان یمن از نیروهای مداخله گر حد و حدودی ندارد. گمان نمی کنم که طولانی شدن مداخله نظامی در یمن منجر به افزایش علاقه نسبت به عربستان سعودی در این کشور گردد. لازم به ذکر می دانم که بمباران یمن باعث بروز نارضایتی جدی در میان جهانیان نیز شده است. برخی از کشورهایی که تمایل خود برای پیوستن به ائتلاف عربستان سعودی را اعلام کرده بودند، در حال حاضر این ائتلاف را ترک کرده اند.
س – ایران در این رابطه چه موضعی اتخاذ کرده است؟
ج – ما یعنی دولت ایران به هیچ گونه رقابتی در یمن نمی پیوندیم. بر عکس، برای جلوگیری از مداخله مایل به انجام مذاکرات با عربستان سعودی و سایر کشورها بودیم. در مناسبات ما با عربستان سعودی هیچ گونه مشکلی وجود ندارد. ولی باید اعتراف کرد که وجود اختلاف نظرهایی در رابطه با یمن امری طبیعی است. فکر می کنم برای توقف مداخله هنوز دیر نشده باشد. زیرا عربستان سعودی و آمریکا از این راه چیزی به دست نخواهند آورد. این مداخله نه تنها تأثیری بر ارتباطات بین کشورها بر جای خواهد گذاشت، بلکه حتی می تواند وحدت اسلامی را متزلزل کند. به نظر من، تنها طرفی که در نتیجه این مداخله برنده خواهد شد، اسراییل است. حتی شیخ الاسلام پاشازاده شیخ الاسلام قفقاز نیز در اولین روز حملات علیه یمن آن را محکوم کرده و با جسارت بزرگ اعلام کرده بود، این که کشورهای عربی به جای متحد شدن علیه اسراییل اقدام به ایجاد ائتلاف علیه یمن کرده اند، جای بسی تأسف می باشد.
س – این مداخله دیگر انجام گرفته اشت. حالا، ایران برای توقف آن چه پیشنهادی دارد؟
ج – ایران بسته پیشنهادات چهار ماده ای را برای پایان دادن به نبردها ارایه کرده است: 1) حملات باید متوقف شود و آتش بس اعلام گردد. 2) جریان های سیاسی باید شروع به انجام مذاکرات نمایند و کسی در این مذاکرات مداخله نکند. 3) بر اساس موافقت همه جناح های موجود در یمن حکومتی به ریاست شخص مورد حمایت مردم تشکیل یابد. 4) کمک های بشردوستانه به مردم ارایه شود.
متأسفانه، امروز هم شهرهای یمن بمباران می شود، هم اجازه داده نمی شود که کمک های بشردوستانه ارسال شده برای اهالی این کشور توزیع گردد. حتی می توانم بگویم که اوضاع کنونی در یمن در مقایسه با اوضاع نوار غزه نیز وخیم تر است. زیرا در غزه لااقل به حملات اسراییل با حملات موشکی پاسخ داده می شد. ولی ارتش یمن با احترام گذاشتن به این که کعبه و خانه پیامبر (ص) در اراضی عربستان سعودی قرار دارد، از وارد آوردن ضربات به اراضی این کشور خودداری می نماید.
س – در ضمن، گاهی به نظر می رسد که برخی نیروها مایلند با استفاده از برگه برنده یمن، ایران و عربستان سعودی را رو در رو قرار دهند…
ج – در واقع اینها بازی های رسانه های بین الملی است. این مطبوعات برای منحرف کردن توجه جهانیان از حمله علیه یمن، اسم ایران را به میان می آورند. شما دقت کنید: مطبوعات جهان یک کلمه نیز در باره انسان های کشته شده و زیر ساخت های نابود شده در یمن نمی نویسند، ولی مدام بحث از تبدیل مناسبات بین عربستان سعودی و ایران به اختلاف سخن به میان می آورند. خوشبختانه، شبکه های تلویزیونی و خبرنگاران ایرانی در اراضی یمن فعالیت می نمایند، در غیر این صورت کسی از حقیقت واقعی در این کشور اطلاع نمی یافت.
س – جالب این است که در زمانی که مناقشه در یمن طولانی می شود، مذاکرات پیرامون مسأله هسته ای بین ایران و گروه 5 به اضافه یک به نتیجه مثبت انجامید…
ج – درست است که چنین توافقی در شهر لوزان سوئیس حاصل شده است. ولی برای امضای توافقنامه رسمی باید بندهای آن تدوین گردد. از دیروز تدوین بندهای موافقتنامه آغاز شده است. درست می گویید که ما برای امضا کردن موافقتنامه مزبور حاضر به پذیرفتن محدودیت هایی شده ایم. ولی در عوض آن شرط گذاشته ایم: کلیه تحریم هایی که تا کنون علیه ایران اعمال شده، باید لغو شود.
س – می توانید بگویید که ایران در نتیجه تحریم های اعمال شده سالانه چه میزان خساراتی را متحمل می شود؟
ج – آمار دقیقی در این باره در دست ندارم. ولی به عقیده من، خسارات چندانی وارد نمی شود. ایران کشوری قدرتمند است، ما دارای ذخایر عظیم نفت و گاز هستیم. ضمنا لازم به ذکر می دانم که ایران از نظر میزان ذخایر گاز دومین کشور و از نظر ذخایر نفت چهارمین کشور جهان می باشد. صنایع سنگ معدنی و بخش دریانوردی و غیره در ایران توسعه زیادی یافته است. صرفا به این دلیل است که دست آوردهایی را نایل شده ایم. ما در طول این سال ها با مشکلات جدی در داخل کشور مواجه نشدیم. این نکته را نیز مورد تأکید قرار می دهم که برخی کشورها با وجود پیوستن شان به تحریم ها، در واقع روابط همه جانبه خود با ایران را همچنان ادامه می دهند. به عقیده من، تحریم ها تأثیر بیشتر خود را بر همان کشورهای اعمال کننده آن گذاشته است. زیرا از امکان استفاده از ذخایر نفت و گاز ما و سرمایه گذاری در این کشور محروم شده اند. بازار ایران یعنی کشوری دارای جمعیت 90 میلیونی را از دست داده اند و غیره. آنها برای مبارزه علیه ایران مجبور به ایجاد سازمان های تروریستی نیز شده اند.
س – آیا این که حجم معاملات تجاری بین آذربایجان و ایران از نیم میلیارد دلار تجاوز نمی کند، نیز نتیجه تحریم های بین المللی است؟
ج – برخی تحریم هایی وجود دارد که پیوستن همه کشورها به آن اجباری می باشد. این تحریم ها عمدتا مربوط به بخش بانکی است. بانک های آذربایجان نیز به این تحریم ها پیوسته اند. ولی اگر این روند را به طور کلی مورد ارزیابی قرار دهیم، می بینیم که آذربایجان از اولین روزها مخالف این تحریم ها بود. حتی آذربایجان از حق کشور ما برای داشتن انرژی هسته ای نیز حمایت کرده است.
س – ولی با این وجود، رقم فوق الذکر برای مناسبات بین دو کشور رقمی کوچک به نظر می آید…
ج – این نشانگر آن است که امکانات بالقوه زیادی در این مناسبات نهفته است. با توجه به این نکته که این تجارت نیم میلیارد دلاری مربوط به محصولات غیر نفتی می باشد. حجم معاملات تجاری بین ایران و ترکیه بیش از 20 میلیارد دلار است. ولی بخش اعظمی از این معاملات مربوط به بخش سوخت می باشد. اگر قراردادی در مورد خرید و فروش نفت یا گاز بین ایران و آذربایجان منعقد شود، به احتمال قوی، این رقم افزایش خواهد یافت. به این دلیل می گویم که اگر حتی تحریم ها به طور کامل لغو شود، حجم معاملات تجاری بین آذربایجان و ایران به میزان قابل توجهی تغییر نخواهد کرد.
س – امروز در باره مسأله پیوستن ایران به خط لوله گاز «تاناپ» که قرار است از آذربایجان به اروپا کشیده شود، صحبت هایی شنیده می شود. لابد موضع گیری کشور شما در این رابطه مشخص است…
ج – در واقع احداث این خط لوله در سال 2018 آغاز خواهد شد. یعنی زمان زیادی تا آن موقع باقی است. با این حال، می توانم بگویم که طرح های ایران در مورد رساندن محصولات خود به بازار جهانی به وسیله خط لوله «تاناپ» یا هر وسیله دیگری روی میز مذاکرات است. این مسأله برای ایران همیشه مبرم است.
س – در پایان لطفا بگویید، طرف ایران با سازماندهی سفرهای نمایندگان مطبوعات آذربایجان به استان های هم مرز در واقع یک طرح بسیار مثبتی را در عمل پیاده می کند. جالب این است که آیا تأثیر مثبت این سفرها بر روابط دوجانبه احساس می شود؟
ج – البته، کمک زیادی می نماید. در حال حاضر شماری از دست اندرکاران تجارت بین خود ارتباط برقرار کرده اند. تعداد زیادی کارفرمایان آذربایجانی به مناطق اقتصادی آزاد ارس، انزلی و غیره سفرهایی کرده و مذاکراتی انجام داده اند. در حالی که قبلا آنها از وجود چنین مناطقی اطلاعی نداشتند. رفت و آمدهای بین دو کشور افزایش یافته است. آمار رسمی حاکی است که سالانه بیش از یک میلیون گردشگر از آذربایجان به ایران سفر می کنند. تعداد مسافران ایرانی به آذربایجان نیز افزایش یافته است. مسئولان اتاق های بازرگانی شماری از استان های ایران به آذربایجان سفر کرده اند. روابط با نخجوان گسترش یافته است، نمایشگاه هایی در شهر گنجه برگزار شده است و غیره. کلا روابط بین دو کشور در حال توسعه سریع می باشد.
