بە زعم مقامات روسی روابط با ترکیە تنها در صورتی بهبود می‌یابد کە ترکیە این شروط را بە جا آورد. عذرخواهی رسمی ترکیە از روسیە، مجازات مسئولان این کار و پرداخت غرامت بە روسیە.نمی‌دانیم کە هاکان فیدان در چمدانش چە دستوری داشت، اما هیچ اشارەای بە این وجود ندارد کە ترکیە شروط روسیە را بە جا بیاورد.
به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز ، بر طبق ادعای برخی منابع موثق؛ در روزهای گذشتە و احتمالا با هماهنگی رییس جمهور اردوغان و کمی قبل از سفر بە آمریکا، رئیس میت، هاکان فیدان، از مسکو دیدار کرد.
دلیل آن مشخص است: جستجوی راههای بهبود روابط ترکیە – روسیە کە پس از ساقط نمودن هواپیمای روسی در نوامبر سال گذشتە حالتی متشنج یافتە است.
طبق گفتەی همان منابع، فیدان نە با همتاهای خود، بلکە با مقامات وزارت خارجەی روسیە دیدار کردە است.
می‌توان ادعا کرد کە سفر فیدان بە روسیە بە دستور اردوغان بودە و جهت رساندن پیام ویژە بە رییس جمهور پوتین صورت گرفتە است.
نە تصدیقی وجود دارد نە تکذیب
آیا فیدان واقعا بە مسکو رفتە است؟ اگر رفتە باشد، آیا دست خالی برگشتە است؟
بە سئوال اول بپردازیم.
نوح یلماز، مشاور مطبوعاتی میت چنین پاسخی بە من داد: “مطابق قواعد سازمانیمان، ما هیچ اطلاعی از برنامەهای رئیس محترممان نداریم.” یلماز کە مدتی در واشنگتن زندگی کردە است بە زبان انگلیسی اضافە کرد: “این خبر را نە می‌توانم تأیید کنم نە تکذیب.”
مسئول روابط عمومی کنسول گری روسیە در آنکارا، ایگور میتیاکوف، نیز با زبان ترکی بدون لهجە، پاسخهایی در همین حول و حوش ارائە داد. و با نزاکتی کە یادآور امپراطوری سدەی نوزدەی روسیە بود گفت کە می‌توانم پرسشم را از طریق ایمیل بە روابط عمومی وزارت خارجەی روسیە ارسال کنم و همچنین خاطر نشان کرد کە احتمالا “سریعا” پاسخ دریافت نخواهم کرد.
بر طبق اینکە هر دو طرف نیز با زبانی قاطع سفر فیدان را تکذیب نکردند، بە نظر من ادعای سفر رئیس دستگاه اطلاعاتی ترکیە بە روسیە، درست است.
در پاسخ بە پرسش دوم… در روزهای اخیر در رسانەهای نزدیک بە حکومت اخباری دال بر انعطاف و نرمش در روابط با روسیە بە چشم می‌خورد. اما آنچە مشخص است مقامات روسی کاملا برعکس، مدافع عدم هیچگونە انعطاف و نرمشی هستند.
بە ویژە در زمان نگارش این سطور، اخباری منتشر شدە کە ادعا میکند در سال جاری دو جاسوس روسی مدعی قتل یک فرماندەی چچنی در ترکیە بودە و خود را برای یک عملیات جدید در استانبول آمادە می‌کردەاند.
کارشناس امور روسیە، هاکان آکسای در مقالەای تحت عنوان “روابط با روسیە بهبود خواهد یافت، اما روسیە از این موضوع بی خبر است” وضعیت موجود را بە خوبی بە تصویر کشاندە است:
“پنج سال است کە هیچ پیشرفتی حاصل نشدە است. ترکیە اشتباه خود را نمی‌پذیرد، عذرخواهی نمی‌کند، برای حل این مشکل هیچ واکنش ملموس و حسن نیتی از خود نشان نمی‌دهد. روسیە نیز از همان برخورد و واکنش عاطفی کە از ابتدا داشت، عقب نمی‌نشیند. نە تنها در عرصەی نظامی و سیاسی، بلکە حتی در محدودەی گستردەی روابط اقتصادی، فرهنگی و انسانی موانعی ایجاد میکند، و حتی اگر نتواند ‘با فشار آنکارا را مجاب کند’ از این موضع عقب نشینی نخواهد کرد.”
“پوتین هرگاه از اردوغان بحث میکند، عصبانیت تمام چهرەاش را در بر می‌گیرد”
اساسا نە کە ترکیە کاری نکند. اردوغان در سخنان خود در انستیتوی بروکینگ در ١ آوریل گفتە بود: “مشکلات موجود در منطقە، ما را ناچار میکند با هم همکاری داشتە باشیم.” این سخنان شاخە زیتونی بود کە بە سوی روسیە دراز شدە بود. یک روز قبل از آن نیز شخصی بە نام آلپ ارسلان چلیک کە گفتە بود خلبان هواپیمای ساقط شدەی روسی را کشتە است، در ازمیر دستگیر شد.
از سویی نیز اقداماتی دال بر میانجیگری طرف سوم، وجود دارد. ادعا می‌شود کە برای بهبود روابط ترکیە و روسیە، پای ایران و آمریکا بە وسط کشیدە شدە است. اما بە گفتەی یک دیپلمات غربی؛ ” هر گاه پوتین از اردوغان بحث میکند، عصبانیت تمام چهرەاش را در بر می‌گیرد.”
شروط روسیە
بە زعم مقامات روسی روابط با ترکیە تنها در صورتی بهبود می‌یابد کە ترکیە این شروط را بە جا آورد.
عذرخواهی رسمی ترکیە از روسیە، مجازات مسئولان این کار و پرداخت غرامت بە روسیە.
نمی‌دانیم کە هاکان فیدان در چمدانش چە دستوری داشت، اما هیچ اشارەای بە این وجود ندارد کە ترکیە شروط روسیە را بە جا بیاورد. تنها پیشرفت ملموس در این رابطە توافق بر سر قیمت گاز طبیعی است.
بە گمانم جنبەی شگفت انگیز سفر فیدان بە مسکو این است کە خودش داوطلب چنین نقشی شدە است. مدتی است کە زمزمەهایی مبنی بر وجود تنش میان او و اردوغان وجود دارد. اگر این ادعاها درست بود، اردوغان فیدان را برای این مسئولیت حساس، انتخاب نمی‌کرد.
منبع:دیکن
