سفیر ایران در باکو: ما علاقه مند به همکاری در یک بستر شش جانبه در قفقاز جنوبی هستیم.
حقایق خبری قفقاز/ دکتر محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران همراه با سه کشور قفقاز جنوبی به روسیه و ترکیه سفر کرده است. کارشناسان وقوع این سفر را پس از جنگ 44 روزه و پیروزی جمهوری آذربایجان اتفاقی نمی دانند. ادعا می شود که هدف اصلی تهران شرکت در وضعیت موجود جدید در منطقه است. آقای عباس موسوی سفیر جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان پرسش های ما را در این خصوص جواب می دهد:
1ـ سلام، جناب آقای عباس موسوی. شما یک دیپلمات با تجربه هستید که سال ها مهمترین سمت ها را در وزارت امور خارجه ایران داشته اید. شما به عنوان سخنگوی وزارت، مقام بالایی داشته اید. انتصاب با تجربه ترین دیپلمات ایرانی به عنوان سفیر در آذربایجان نشانه اهمیتی است که این کشور برای روابط با کشور ما قائل است. منشا توجه اخیر ایران به روابط با آذربایجان چیست؟
-جمهوری اسلامی ایران همیشه توجه خاصی به روابط خود با کشور دوست و برادر، جمهوری آذربایجان، داشته است. آذربایجان کشوری مهم در منطقه و کشوری است که اشتراکات زیادی با ایران دارد، که این اشترکات، در زمینه های فرهنگی، تاریخی، دینی و مذهبی، پایه و اساس روابط نزدیک بین دو کشور است. ما همچنین مرزهای مشترک طولانی با یکدیگر داریم. برای ما ثبات، امنیت و آرامش جمهوری آذربایجان مهم است. ما در قالب روابط سه جانبه «آذربایجان – ایران – روسیه» و «آذربایجان – ترکیه – ایران»، در طی سال های اخیر زیرساخت خوبی را برای همکاری های منطقه ای ایجاد کرده ایم. همچنین، دو كشور در عرصه سازمان ها و مجامع بين المللي به ويژه سازمان ملل متحد، جنبش عدم تعهد، سازمان همكاری اسلامی و سایر نهاد های بین المللی همكاری های خوبي دارند. بنابراین این دو کشور، در چنین شرایطی که در بسیاری از زمینه ها منافع مشترکی دارند، لازم است با توجه بیشتر به استحکام روابط متمرکز شوند. بویژه شرایط موجود پس از جنگ، وضعیتی را ایجاد کرده است که دو کشور می توانند، نه تنها در چارچوب روابط دوجانبه، بلکه در قالب همکاری های منطقه ای از جمله «پلتفورم شش جانبه» شامل ایران، جمهوری آذربایجان، روسیه، ترکیه، گرجستان و ارمنستان که از سوی رئیس جمهور محترم آذربایجان پیشنهاد شده است، همکاری داشته باشند. ایران آمادگی خود را برای همکاری های منطقه ای در این قالب در سفر اخیر دکتر ظریف به باکو اعلام نمود. ایران تاکید دارد که تنها از طریق توسعه همکاری های منطقه ای می توان صلح و ثبات را برای منطقه به ارمغان آورد. بعد از جنگ دوم قره باغ و پایان اشغال سرزمین های جمهوری آذربایجان این بستر فراهم شده است و ایران تلاش دارد در قالب 5+1 برای احیاء همکاری های منطقه ای حرکت جدیدی را آغاز کند که مطمئنا به نفع همه از جمله جمهوری آذربایجان نیز خواهد بود.
2 ـ محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران یک سفر منطقه ای آغاز کرده است. این دیدار از آذربایجان آغاز شد و با روسیه و ارمنستان ادامه یافت. همچنین انتظار می رود وزیر از گرجستان و ترکیه دیدار کند. ادعا می شود که ایران در تلاش است تا در شرایط جدید پس از جنگ 44 روزه شرکت کند. ایران وضع موجود جدید در قفقاز جنوبی را چگونه ارزیابی می کند و خود را در این وضعیت موجود در چه نقشی می بیند؟
-همانگونه که اشاره شد شرایط جدید پس از جنگ 44 روزه و آزادسازی سرزمین های اشغالی، وضعیت جدیدی را در منطقه ایجاد کرده است. یکی اهداف سفر جناب آقای دکتر ظریف به شش کشور منطقه نزدیک کردن رویکرد آنان به یکدیگر است. ایران با توجه به داشتن روابط دوستی با همه 5 کشور مورد نظر در«پلتفورم شش جانبه»، می تواند نقش مهمی را در همگرایی این شش کشور ایفا نماید. البته جمهوری اسلامی واقف است که مسیر همکاری بین این شش کشور آسان نخواهد بود و این احتمال وجود دارد که ارمنستان و یا گرجستان هنوز ملاحظاتی را در پیوستن به «پلتفورم شش جانبه» داشته باشند، ولی شرایط فعلی فرصت کم نظیری را برای کشورهای منطقه ایجاد کرده است که در صورت عدم بهره برداری آز آن ممکن است این فرصت از بین برود. بنابراین در شرایط فعالی زمان مناسب است و جمهوری اسلامی ایران خود را متعهد به این می داند تا هرچه در توان خود دارد تا کشورهای منطقه را به همدیگر نزدیک تر کند.
3ـ انتظار می رود در نتیجه افتتاح خطوط ارتباطی برنامه ریزی شده بین آذربایجان و ارمنستان، ارتش روسیه از مرزهای مشترک ایران و ارمنستان حفاظت کند. در واقع ، این بدان معنی است که تمام روابط تجاری – نظامی – استراتژیک شما با ارمنستان تحت کنترل روسیه قرار خواهد گرفت. علاوه بر این، نه تنها مرزبانان ، بلکه مامورین ویژه روسی نیز در مرز حضور خواهند داشت. برخورد تهران با این وضعیت چیست؟
-این موضوع ارتباطی به جمهوری اسلامی ایران ندارد. موضوع داخلی ارمنستان و روابط ایروان و مسکو می باشد که بر اساس حقوق بین الملل تنظیم شده است و هیچ کشوری حق دخالت در آنرا ندارد.
4ـ آشکار است که گرجستان مانع برقراری روابط تجاری بین ایران و روسیه از طریق ارمنستان می شود. روسیه با الحاق اوستیای جنوبی ارتباطات گرجستان با این کشور را مسدود کرد. این امر همچنین در روابط با روسیه مشکلات جدی برای ایران ایجاد کرده است. سیاست طرفدار ناتو و غرب گرای گرجستان ممکن است در آینده نزدیک مشکل این کشور با روسیه را تشدید کند. در این شرایط دشوار، آذربایجان خط ترانزیت جنوب و شمال خود را به ایران ارائه می دهد. ایران چگونه به این پیشنهاد نگاه می کند؟
-جمهوری اسلامی شرایط، اولویت های و نگرانی های هر کشور را درک می کند. نقش گرجستان در همگرایی منطقه مهم است. رهبران گرجستان، هرچند در گذشته اعلام کرده اند که در هیچ تشکل منطقه ای که روسیه باشد شرکت نخواهند کرد، ولی شرایط موجود، پس از آزادسازی مناطق اشغالی در قره باغ، تغییر یافته است و واقعیت های موجود منطقه متفاوت از گذشته است. همین موضوع نیز موجب شده است که صداهایی در گرجستان در جهت همکاری های منطقه شنیده شود. از جمله اینکه رئیس جمهور این کشور در یکی از اظهارنظرهای خود گفته است که «باتوجه به واقعیت های جدید، به رویکرد جدید در قفقاز جنوبی نیاز داریم که گرجستان می تواند نقش تاریخی خود را به عنوان قوه محرکه و متحد کشورهای منطقه قفقاز ایفا نماید.» بنابراین، گرجستان به این موضوع واقف است در صورتی که اکنون به همکاری های منطقه نپیوندد ممکن است فرصت را از دست بدهد. آنچه که برای ایران اولویت دارد همکاری با کشورهای منطقه است و از هر کشوری – از جمله گرجستان – می خواهد که در این همکاری ها مشارکت کند و از پیوستن این کشور در «پلتفورم شش جانبه» استقبال می کند.
5ـ رفتن ترامپ و جایگزینی جوزف بایدن چشم اندازهای جدیدی در روابط ایران و آمریکا ایجاد می کند. بر اساس گزارش ها، بایدن ممکن است به توافق هسته ای امضا شده در سال 2015 بازگردد و روابط با ایران را بازیابی کند. آیا به چشم انداز مثبت روابط آمریکا و ایران اعتقاد دارید؟
-رفتن ترامپ و انتخاب آقای بایدن به عنوان رئیس جمهور یک تحول مهم، نه تنها در آمریکا، بلکه در جهان است. با این حال، در ارنباط با قرارداد هسته ای موسوم به «برجام»، ما به دفعات اعلام کرده ایم که هر زمان آمریکا به برجام بازگردد و به تعهداتی که در قالب «برجام» پذیرفته است عمل کند و تحریم ها را بردارد، جمهوری اسلامی ایران نیز طبق تعهدات خود عمل می کند. ولی ما منتظر این نیستیم که با آمدن بایدن در آمریکا روابط خود را با کشورهای همسایه بر اساس چگونگی روابط با آمریکا تنظیم کنیم. ما بر اساس اولویت و منافع خود به پیش می رویم.
6ـ برقراری مجدد روابط دولت بایدن با ایران بدون شک اسرائیل را عصبانی خواهد کرد. آیا شما از اسرائیل خطری انتظار دارید؟
-همانطور که همه می دانند ما از بعد قدرت نظامی در بین کشور های برتر جهان هستیم و از هیچ یک از قدرت ها هراسی نداریم. این یک واقعیت است که رژیم صهیونیستی یک تهدید و خطر برای کل منطقه است. این رژیم از زمان تشکیل همواره یکی از عوامل بحران و بی ثباتی در منطقه خاورمیانه بوده است. عصبانیت ناشی از قدرت نیست، بلکه ناشی از ضعف است. این رژیم هر زمان که عصبانی می شود، نشان می دهد که ضعیف شده است.
منبع: اوقات.کام
