به گزارش پایگاه خبری حقایق قفقاز، یک کارشناس سیاسی جمهوری آذربایجان اظهار داشت: «علی رغم شروع فرایند دوجانبه صلح میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان در نتیجه نشست سران دو کشور در بروکسل، هنوز نمی توان روسیه را از فرایندهای سیاسی قره باغ کنار گذاشت!»
ناطق جعفرلی در گفتگو با “تی وی مساوات” ادامه داد: « حتی در بیانیه نشست بروکسل نیز جملات احترام آمیزی به روسیه وجود دارد. گرچه نام روسیه و نام “قره باغ” در متن آن بیانیه نیامده که این موفقیتی برای جمهوری آذربایجان است. مهمترین موفقیت نیز این است که گروه کاری وزارت های خارجه جمهوری آذربایجان و ارمنستان برای آماده کردن بسته پیشنهادی صلح میان دو کشور تشکیل خواهد شد. البته، در سطح وزرای خارجه دو کشور، دیدار در مسکو نیز برگزار خواهد شد! این دیدار یا سه جانبه با حضور وزیرخارجه روسیه خواهد بود یا بطور دوجانبه در مسکو برگزار خواهد شد! در این دیدارها، روسیه به باقی ماندن در فرایندهای سیاسی حل مساله قره باغ تظاهر خواهد کرد! »
گفتنی است در نشست رییس جمهور آذربایجان و نخست وزیر ارمنستان در بروکسل با حضور شارل میشل، دبیرکل اتحادیه اروپا ، دو طرف در خصوص آماده سازی پیش نویس توافق صلح جمهوری آذربایجان و ارمنستان توسط وزرای خارجه دو کشور بدون حضور طرف ثالث و نیز تشکیل کمیسیون نشانه گذاری مرزی میان دو کشور بدون حضور طرف ثالث توافق کرده بودند! اما، پس از تماس های تلفنی علی اف و پاشینیان با ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه پس از بازگشت از بروکسل برای ارایه گزارش این نشست به پوتین، کرملین اعلام کرد که سران باکو و ایروان به رییس جمهوری روسیه تاکید کرده اند که در بروکسل در خصوص تداوم و اجرای توافق های حاصل شده میان سران جمهوری آذربایجان و ارمنستان و روسیه در 9 نوامبر2020، 11 ژانویه 2021 و 26 نوامبر 2021 که در مسکو و سوچی حاصل شده اند، گفتگو و توافق کرده اند!
ناطق جعفرلی، معاون حزب رئال جمهوری آذربایجان همچنین بروز تنش های اخیر نظامی میان این کشور و ارمنستان را در منطقه تووز، با احتمال تحریک از سوی روسیه مرتبط دانست و گفت: « علت بروز تنش ها در منطقه تووز این است که خطوط ارتباطی و خطوط انرژی جمهوری آذربایجان از این منطقه عبور می کند و روسیه با این نوع تحریکات نشان می دهد که امنیت این خطوط به روسیه بستگی دارد. تحریک روسیه ناشی از نوعی حساسیت سیاسی به احتمال افزایش صادرات انرژی از خطوط لوله جمهوری آذربایجان به اروپاست . زیرا، تاکنون روسیه جایگاه انحصاری و برتر را در تامین انرژی اروپا داشته است. البته، صادرات گاز جمهوری آذربایجان به اروپا از نظر حجمی در مقابل گاز صادراتی روسیه به اروپا اهمیت چندانی ندارد. زیرا، در سال گذشته روسیه 170 میلیارد مترمکعب گاز به اروپا فروخته است، اما جمهوری آذربایجان فقط 9 میلیارد مترمکعب گاز به اروپا فروخته است که امسال نیز می تواند آن را به 10 تا 11 میلیارد مترمکعب افزایش دهد که این افزایش دو میلیارد مترمکعبی صادرات گاز جمهوری آذربایجان اهمیتی برای روسیه ندارد. روسیه به این افزایش حساسیت نشان می دهد، اما بخاطر آن با جمهوری آذربایجان رو در رو نمی شود. اما، در آینده این احتمال وجود دارد که با صدور گاز ترکمنستان و ایران و رژیم صهیونیستی از طریق خط لوله گاز جمهوری آذربایجان به اروپا، حجم گازی که از این طریق به اروپا می رسد به 30 تا 34 میلیارد مترمکعب برسد. روسیه نیز با ایجاد تنش در منطقه تووز، در این باره هشدار می دهد. »
ناطق جعفرلی درباره مناسبات نزدیک باکو با مسکو در شرایط کنونی جهانی نیز گفت: « اکنون باید شرایط روسیه را در نظر داشت. باید توجه کرد که ترکیه به نفسگاه مهم روسیه تبدیل شده است. زیرا، ترکیه به تحریم های غرب ضد روسیه نپیوسته است و آسمان خود را نیز به روی روسیه نبسته است. به همین علت، مهمترین راهی که روسیه به خارج از این کشور دارد، اکنون ترکیه است. مسیر هوایی دبی نیز وجود دارد که خیلی گران است و البته، باز هم از آسمان ترکیه عبور می کند. ترکیه در سیاست خارجی خیلی فعال است و به همین علت در مذاکرات میان روسیه و اوکراین نیز نقش دارد. مخالفان رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه نیز ماهیت این سیاست ترکیه را درک می کنند و از او نمی خواهند که به تحریم ها ضد روسیه بپیوندد یا آسمان ترکیه را به روی روسیه ببندد. یعنی، مخالفان دولت در ترکیه درک خوبی از ماهیت سیاست بین الملل و منافع ملی ترکیه دارند و در این قبیل موضوعات به مخالفت با دولت نمی پردازند.
اما، در جمهوری آذربایجان کسانی که ساده لوحانه می گویند اکنون باید صلح بانان روسیه را از قره باغ اخراج کرد، در واقع نمی فهمند که آیا می توان از زیر بار چنین حرکتی خارج شد؟ روسیه کشور بزرگی است که 17 میلیون مترمکعب اراضی دارد و معلوم نیست که از کجا به اهدافش ضربه وارد می کند! خرس روسی وقتی زخمی می شود، ضربات محکمتری نیز وارد می کند. درست است که در جنگ اوکراین مشخص شد که ارتش روسیه در حدی که تصورش می رفت، قدرتمند نیست. اما، باید توجه کرد که نظامیان روسیه در مکان های مختلف بطور متفاوت عمل می کنند. نظامیان روسیه رفتاری را که با مردمان پراواسلاو در اوکراین که بعضا نیز روس زبان هستند، دارند با مردم کشورهای ترک زبان نخواهند داشت. اگر صحنه عملیات مثلا قزاقستان بود، سرباز روس خیلی خشن تر از رفتارش در اوکراین عمل می کرد. نظامیان روس موانع روانی را که در اوکراین دارند، حتی در گرجستان ندارند و بسیار وحشیانه تر عمل می کنند و در قزاقستان و جمهوری آذربایجان و سایر کشورهای ترک زبان باید این را در نظر داشته باشیم. باید توجه کنیم که حتی برغم اینکه گرجستان در جنگ میان روسیه و اوکراین، مواضعی به نفع روسیه اتخاذ کرده و در تحریم ها شرکت نکرده و قصد دارد از طریق روابط تجاری و گردشگری با روسیه از این بحران روسیه کسب درآمد کند، با این حال روسیه در همین شرایط نیز اعلام کرده است که در اوستیای جنوبی برای الحاق این منطقه به روسیه همه پرسی برگزار خواهد کرد و مواضع گرجستان در مساله میان روسیه و اوکراین را در مساله اوستیای جنوبی دخیل نمی کند و این نیز به خودی خود هشداری به جمهوری آذربایجان است.»
ناطق جعفرلی درباره “موازنه سیاست خارجی باکو” در قبال روسیه و غرب نیز گفت: « قبلا ما این سیاست را مسخره می کردیم. زیرا، موازنه واقعی در رویکرد باکو به روسیه و غرب وجود نداشت و بیشتر به روسیه متمایل بود و به غرب نزدیکی نداشت. اما، اکنون سیاست جمهوری آذربایجان به سیاست خارجی ترکیه خیلی شبیه است. مثلا، مطمئنا جمهوری آذربایجان هم پیش از نشست بروکسل و هم پس از نشست بروکسل با ترکیه هماهنگی کرده است.»
