طی سال های گذشته آتش بس در سرزمین های اشغالی آذربایجان در بسیاری از موارد ،متجاوزان ارمنی نقض آتش بس کرده اند و بارها وبارها به سمت خطوط جبه ی آذربایجان آتش گشوده اند.
طی چند ماه گذشته بسیاری از کارشناسان غربی از احتمال اوج گیری مجدد تنش ها در مناطق درگیری خبر داده اند.تحولات میدانی مناقشه قره باغ نیز صحت این ادعا را ثابت می کرده است به طوری که در برخی از شب های گذشته بیش از 90 بار نقض آتش بس از طرف ارامنه ،بوسیله رسانه های آذری مورد تایید واقع شده بود.
عرصه سیاسی در جنگ قره باغ، ظاهرا در مداری دیگر می چرخد.بعد از آنکه تعطیلی رسمی دفتر گروه مینسک در باکو از طرف مقامات گروه مینسک تایید شد،”جیمز اورلیک” رئیس آمریکایی گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اتحادیه اروپا فعالیت خود را بش از پیش کرده است تا بلکه بتواند نقش مناسبی در موضوع قره باغ ایفاء نماید و در سفر به ایروان از احتمال دیدار روسای جمهور آذربایجان و ارمنستان تا پایان سال جاری میلادی خبر داد.
وی در این سفر و در نشست مطبوعاتی خود گفت:” امیدوارم این دیدار تا پایان سال جاری تشکیل شود”.
” اورلیک” گفته است: گفتگوی دو طرف، برای ادامه روند حل مناقشه و توافق جامع ضروری است.
بنا به اظهارات رئیس آمریکایی گروه مینسک، در حال حاضر، اصول توافق جامع مناقشه قره باغ اشغالی در حال مذاکره بین دو طرف است و اصول شش گانه ای نیز برای حل مناقشه تعریف شده است، تا هرچه سریعتر به نتیجه برسند.
اورلیک در توضیح این اصول گفته است:
۱ـ طرف ها باید در رابطه با وضعیت موقت قره باغ کوهستانی به توافق برسند و تعیین وضعیت حقوقی نهایی آن را به تعویق بیاندازند.
۲ـ این وضعیت موقت باید تضمین دهنده امنیت حداقل و خودگردانی مناطق توابع قره باغ کوهستانی شود.
۳ـ مناطق اطراف اشغال شده قره باغ باید به جمهوری آزربایجان ملحق شود.
۴ـ کریدوری باید در لاچین ایجاد شود که قره باغ را به ارمنستان متصل کند. این راهرو نباید شامل سراسر اراضی لاچین شود.
۵ـ آوارگان و پناهندگان باید به سرزمین های خودشان برگردند.
۶ـ حل مناقشه باید عملیات صلح بانی بین المللی را در نظر بگیرد و بدون آن تضمین صلح غیر ممکن است.
همان طور که از این اصول بر می آید ،ظاهرا رئیس گروه مینسک سعی دارد تا با پیشبرد سیاست واگذاری اراضی،در مناقشه قره باغ نقش آفرینی نماید.البته این طرح سال ها قبل و به نام “گوبل” مطرح شده بود و در هر دو مرحله با مخالفت صریح جمهوری اسلامی موالجه شده بود چرا که بر اساس آن ،ایران مرز خود با ارمنستان را از دست می داد و دالان جنوبی ارمنستان باید در قبال دالان لاچین به جمهوری آذربایجان واگذار می شد.
به نظر می رسد در شرایط فعلی که وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران روزهای پرکاری را پشت سر می گذارد،باید نیم نگاهی نیز به دیگر کشورهای منطقه و تحولات پیرامونی داشته باشد تا از نقش آفرینی در موضوعات گره خورده باز نماند.
