حزب ینی آذربایجان(آذربایجان نوین) قوی ترین حزب سیاسی رسمی آذربایجان محسوب می شود که بنا بر آمار اعلام شده توسط مقامات این حزب 605806 نفر عضو دارد.
حزب ینی آذربایجان(آذربایجان نوین) قوی ترین حزب سیاسی رسمی آذربایجان محسوب می شود که بنا بر آمار اعلام شده توسط مقامات این حزب 605806 نفر عضو دارد و طی سال های اخیر موفق شده است تقریبا اکثر پست های مهم کشور را در اختیار بگیرد.
تأسیس
این حزب 21 نوامبر سال 1992 توسط حیدر علی اف، رئیس وقت مجلس عالی جمهوری خودمختار نخجوان در این شهر و با حضور 550 نفر از فعالان آذربایجانی تأسیس شده است.
در جلسه 21 نوامبر 1992 که با حضور نمایندگانی از نقاط مختلف آذربایجان تشکیل شد نظام نامه و برنامه اولیه حزب تصویب شد و حیدر علی اف به اتفاق آرا به عنوان رهبر حزب انتخاب شد؛ همچنین شورای سیاسی حزب، معاونین و اعضای هیئت مدیره حزب در این جلسه نسبتا طولانی انتخاب شدند.
حزب آذربایجان نوین 18 دسامبر 1992 از وزارت عدلیه جمهوری آذربایجان مجوز فعالیت گرفت و پس از مدتی مراکز حزب در سایر شهرستان ها نیز شکل گرفت و حزب در مسیر پیشرفت قرار گرفت.
رسیدن به قدرت
با پیروزی حیدر علی اف، رهبر وقت حزب در انتخابات ریاست جمهوری سوم اکتبر 1993 آذربایجان دور جدید فعالیت و توسعه این حزب کلید خورد.
پس از موفقیت حزب ینی آذربایجان در انتخابات ریاست جمهوری، نتایج انتخابات پارلمالی 12 نوامبر 1995 موفقیت های این حزب تازه تاسیس را تکمیل کرد؛ چرا که اکثریت نمایندگان انتخاب شده از اعضای این حزب بودند و به این ترتیب آذربایجان نوین رسما به یک حزب حاکمیتی قوی تبدیل شد.
روند توسعه و قدرت یافتن این حزب ادامه یافت و حیدر علی اف، رهبر و مؤسس ینی آذربایجان برای بار دوم نیز در انتخابات ریاست جمهوری سال 1998 پیروز شد.
20 تا 21 دسامبر سال 1999 اولین اجلاس عمومی این حزب تشکیل شد و در این اجلاس حیدر علی اف مجددا به عنوان رهبر حزب انتخاب شد، اعضای هیئت مدیره، معاونان رهبر حزب، دبیر اجرایی و معاونان وی نیز در این اجلاس انتخاب شدند.
انتخابات شوراهای شهر آذربایجان که در سال 1999 انجام شد نیز سبب افزایش بیش از پیش نفوذ این حزب در سراسر آذربایجان شد. انتخابات پارلمانی 2000 نیز سبب شد تا 75 نفر از نمایندگان پارلمان آذربایجان از اعضای ینی آذربایجان باشند.
ایجاد تغییرات در ساختار حزب
اجلاس عمومی دوم حزب ینی آذربایجان در 21 نوامبر 2001 برگزار شد که پس از آن تغییراتی در این حزب ایجاد شد و نظام نامه حزب که سراسر بر آزادی و حقوق مدنی مردم کشور تأکید می کرد عوض شد و موروثی شدن حکومت آذربایجان کلید خورد و الهام علی اف به عنوان معاون اول رهبر حزب انتخاب شد.
در این اجلاس 108 نفر به عنوان اعضای شورای سیاسی حزب انتخاب شدند و 26 نفر از آنها به عنوان هیئت مدیره حزب ینی آذربایجان برگزیده شدند.
پس از تغییرات ایجاد شده در حزب که می توان گفت زمینه فساد حزب را فراهم کرد الهام علی اف، معاون اول حزب ینی آذربایجان و نخست وزیر وقت آذربایجان در انتخابات بسیار جنجالی 15 اکتبر 2003 به قدرت رسید انتخاباتی که بسیاری از مراجع بین المللی تقلب گسترده در آن را تأیید کردند.
پس از انتخاب الهام علی اف به ریاست جمهوری آذربایجان که نه تنها به اندازه پدرش سیاست را نمی فهمید بلکه اعتقادات تند و دیکتاتوری معابانه نیز داشت، آزادی های مدنی در آذربایجان محدود شد و اسلام خواهان تحت فشار حاکمیت قرار گرفتند که یکی که مظاهر بارز آن جلوگیری از عزاداری های عاشورا می باشد.
انتخابات شورا های شهر سال 2004 نیز که برخی کارشناسان صحت آن را شبهه دار می دانند تعداد زیادی از شهردارهای شهر های بزرگ آذربایجان از میان اعضای تند روی حزب حاکم انتخاب شدند.
در اجلاس عمومی 26 مارس سال 2005 حزب ینی آذربایجان که سومین اجلاس این حزب به حساب می آمد، الهام علی اف مجددا به عنوان رهبر حزب انتخاب شد و در این اجلاس پس از رأی گیری انجام شده میان مقامات حزب 102 نفر عضو شورای سیاسی و 25 نفر عضو هیئت مدیره حزب انتخاب شدند.
در انتخابات پارلمانی 6 نوامبر سال 2005 تعداد 62 نفر از اعضای حزب به مجلس ملی این کشور راه یافتند که نسبت به دور قبل با کاهش رو به رو بود.
در اجلاس 2 آگوست 2008 ینی آذربایجان، الهام علی اف برای دومین بار از سوی این حزب به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری پیشنهاد شد و در انتخابات ریاست جمهوری 15 اکتبر 2008 که صحت آن نیز خالی از شبهه نبود موفق شد 88.7 درصد از آرا را به خود اختصاص دهد و برای دومین بار راهی کاخ حکومت اِوی شود.
تغییر قانون اساسی
در تاریخ 16 دسامبر 2008 طرح تغییرات قانون اساسی آذربایجان از سوی حزب ینی آذربایجان به مجلس ملی این کشور فرستاده شد و مجلس نه چندان مستقل آذربایجان با شتاب زدگی مثال زدنی طی 10 روز این طرح حزب حاکمیتی آذربایجان را بررسی و آن را تصویب کرد و زمان برگزاری رفراندوم برای این غییرات در قانون اساسی را 18 مارس 2009 اعلام کرد.
حزب ینی آذربایجان همچنین برای ایجاد این تغییرات در قانون اساسی آذربایجان -که به موجب آن این اجازه به الهام علی اف داده شد تا بدون محدودیت هر چند دوره که تمایل داشت برای ریاست جمهوری آذربایجان کاندیدا شود، همچنین تحت شرایط خاصی انتخابات ریاست جمهوری را برگزار نکند- تلاش های بسیاری انجام داد؛ به طوری که این حزب به فاصله بیست و یک روز از تصویب طرح رفراندوم برای تغییرات قانون اساسی رسما ستاد تبلیغات برای رأی آوردن این طرح را تشکیل داد.
پیروزی های پر حرف و حدیث دنباله دار
حزب حاکم آذرایجان در ادامه سلسله انتخابات های پر حرف و حدیث این کشور در انتخابات شورا های شهر 23 دسامبر 2009 موفق شد اکثر کرسی های شورا های نقاط مختلف آذربایجان را در اختیار بگیرد.
انتخابات پارلمانی سال 2010 جمهوری آذربایجان بی شک پس از انتخابات ریاست جمهوری سال 2003 بحث برانگیز ترین انتخابات آذربایجان به شمار می آید؛ در این انتخابات از 125 حوزه انتخابیه 114 نامزد از اعضای مرکزی حزب ینی آذربایجان برای نمایندگی مجلس ملی این کشور نامزد شدند که 71 نفر از آنها به پارلمان آذربایجان راه یافتند.
در این انتخابات پارلمانی تعداد زیادی از نامزد های بازنده شبهه تقلب در انتخابات را مطرح کردند و تعدادی از آنها نیز به دادگاه اروپا شکایت کردند که در نتیجه بررسی های این دادگاه اتفاق تقلب در این انتخابات از سوی این دادگاه محرز اعلام شد.
رویکرد های کلی ینی آذربایجان
حزب آذربایجان نوین از ابتدای تأسیس بر شعار هایی چون بهبود وضعیت معیشت مردم، برقراری ارتباط مسالمت آمیز با سایر کشور ها، علی الخصوص کشور های همسایه، ایجاد توازن در ارتباطات با روسیه و غرب، افزایش آزادی های مدنی و قانون مداری تأکید داشته است ولی با گذشت زمان به نظر می رسد این حزب از آرمان های اولیه خود منحرف شده است،البته این انحرافات در دوران ریاست جمهوری علی اف پسر ظهور و بروز بیشتری یافته اند.
در میان احزاب سیاسی مختلف آذربایجان می توان گفت رقابت میان جبهه خلق و حزب آذربایجان نوین شدیدتر بوده است. در رقابت های این دو حزب ، دو مفهوم “ترک” و “آذربایجانی” در مقابل هم قرار گرفته اند. به باور پان ترکیست های جهه خلق، کاربرد اصطلاح “آذربایجانی” برای مردم آذربایجان، ریشه تاریخی و مبنای علمی ندارد. در دوران حکومت ائلچی بی، مجلس ملی، نام زبان کشور جمهوری آذربایجان را در قانون اساسی ، زبان ترکی تعریف کرد؛ اما پس به قدرت رسیدن حیدرعلی اف ، نام زبان این کشور به “زبان آذربایجانی” تغییر یافت.
حزب آذربایجان نوین در سال های پس از استقلال، همواره بر اصطلاح “آذربایجانی” تاکید کرده و کوشیده است تا با کابرد مفاهیمی مانند “زبان آذربایجانی” و یا “فرهنگ آذربایجانی” ، هویت مستقل و ملت سازی خاصی را در جمهوری آذربایجان شکل دهد. بی تردید حزب آذربایجان نوین با بهره گیری از امکانات دولتی و در اختیار داشتن رسانه های متعدد دولتی از اقبال بیشتری در پیشبرد پروژه ملت سازی برخوردار است.
سیاست مداران امروز باکو و در رأس آنها الهام علی اف علی رغم اجتناب از ایدئولوژی پان ترکیسم سیاست های خطرناک بسیاری را به اجرا گذاشته اند که می تواند نتایج فاجعه باری را در سیاست داخلی و خارجی این کشور به بار آورد، آنها ضمن پذیرش چندقومی بودن جامعه ی آذربایجان، در تلاش اند تا اقوام دیگر این کشور مانند تالش ها، لزگی ها و تات ها را در هویت بزرگ تر( هویت آذربایجانی) ادغام کنند.
البته در این رویکرد اگرچه از پان ترکیسم اجتناب شده است اما نوعی سیاست پان آذریستی که به مناطق آذری نشین ایران هم نگاهی طمع کارانه دارد، در پیش گرفته شده است. اینکه این حزب تا چه حد بتواند قومیت های دیگر این کشور را در یک فرهنگ ملی ادغام کند، به عوامل بسیاری مانند میزان توسعه اقتصادی، سیاست خارجی کشور در عرصه ی منطقه ای و بین المللی، ساماندهی رسانه های ارتباطی و ساختار سیاسی بستگی دارد.
انتخابات ریاست جمهوری پیش رو
پنجمین اجلاس عمومی حزب آذربایجان نوین هفتم ژوئن امسال برگزار شد و در آن الهام علی اف مجددا به عنوان رئیس حزب انتخاب شد؛ همچنین در این اجلاس وی به عنوان نامزد حزب برای سوین بار برای کاندیداتوری ریاست جمهوری پیشنهاد شد. در اجلاس مذکور 90 نفر به عنوان شورای سیاسی، 21 نفر به عنوان هیئت مدیره و 15 نفر به عنوان اعضای کمیته نظارت و بازرسی انتخاب شدند.
الهام علی اف در میان نامزد های انتخابات ریاست جمهوری اولین کسی بود که رسما برای کاندیداتوری ثبت نام کرد و اسناد و مدارک مربوط به کاندیداتوری خود را به کمیسیون مرکزی انتخابات تحویل داد، کیمسیون مربوطه نیز در اولین فرصت و بدون اتلاف وقتی صلاحیت اولیه وی را تایید کرد و حزب ینی آذربایجان مرحله بعدی پذیرش قطعی کاندیداتوری که جمع آوری 45 هزار امضا از 125 حوزه انتخابیه موجود در کشور آذربایجان می باشد را در اسرع وقت انجام داد و برگه های مخصوص جمع آوری امضا را به کمیسیون مرکزی انتخابات تحویل داد، کمیسیون مرکزی انتخابات نیز در اولین فرصت صلاحیت قطعی وی را برای کاندیداتوری انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرد؛ این در حالی است که برای دیگر نامزد ها معمولا تایید اولیه صلاحیت حداقل پنج روز به طول می انجامد و تاکنون صلاحیت هیچ نامزدی به صورت قطعی اعلام نشده است.
منبع: آناج
