جمهوری آذربایجان از بدو استقلال یافتن از اتحاد جمایر شوروی رابطه دوجانبه خود را با رژیم صهیونیستی برقرار کرد؛ اسرائیل جز اولین واحدهای سیاسی بود که استقلال این کشور را در سال 1991پذیرفت و سفارتخانه خود را در سال 1993 در باکو مستقر کرد.
به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز، جمهوری آذربایجان از بدو استقلال یافتن از اتحاد جمایر شوروی رابطه دوجانبه خود را با رژیم صهیونیستی برقرار کرد؛ اسرائیل جز اولین واحدهای سیاسی بود که استقلال این کشور را در سال 1991پذیرفت و سفارتخانه خود را در سال 1993 در باکو مستقر کرد؛ این ارتباط در زمینه های اقتصادی ، امنیتی و نظامی گسترش یافته و به شکلی است که رئیس جمهور آذربایجان الهام علی‌اف در تعریف پیوندشان با اسرائیل چنین می گوید: “روابط دو جانبه اسرائیل و آذربایجان مانند یک کوه یخ است ، که نه دهم آن زیر سطح آب است.” یا Arye Guth (آریه گات) کارشناس مسائل اسرائیل و آذربایجان چنین نقل می کند: ” در مورد ارتباط پنهان این دو کشور فقط حدود 1 درصد آن را مطلع هستیم ، 99 درصد دیگر به صورت پنهان است”این سخنان نشان از عمق ارتباط استراتژیک و راهبردی باکو ، تل آویو دارد. جمعیت یهودی های آذربایجان 30هزار نفرست، که به نسبت جمعیت کل این کشور،تعدادی قابل ملاحضه است؛جامعه یهودیان آذربایجان عاملی شده در جهت هر چه بهتر و محکمتر شدن ارتباط این دو کشور. رابطه مستحکم و قوی آذربایجان ،اسرائیل زنگ خطری است برای نظام جمهوری اسلام ایران و این ارتباط فقط محدود به باکو نیست بلکه دیگر کشورهای همسایه ایران از ترکیه ،پاکستان وترکمنستان گرفته تا کشورهای شیخ نشین حاشیه خلیج فارس هم در جریان است.
به اختصار رابطه اقتصادی ،امنیتی و نظامی اذربایجان با اسرائیل را شرح می دهیم.
اقتصادی
همکارهی اقتصادی این دو کشور به طور چشمگیری بسط و توسعه یافته و تجارت بین اسرائیل و جمهوری آذربایجان مجموع سالانه 4 میلیارد دلار است.در اوایل سال 1990 آذربایجان بخاطر استقلال یافتن از شوروی ، اقتصادش از هم پاشید شده بود ،این موضوع وسیله ای شد جهت نفوذ اسرائیل در این کشور ؛و به همین واسطه در صنایع صنعتی و خدماتی سرمایه گذاری کردند و آن صنایع را در دست گرفتند .برای نمونه: Bezeq (بیزاک)شرکت مخابراطی اسرائیل در سال 1994 در یک قرارداد تجاری همه زیر ساخته های مخابراطی آذربایجان را در دست گرفت ؛و ده ها شرکت دیگر رژیم صیهونستی که در بخش های انرژی آذربایجان در حال فعالیت هستند ،بطور مثال: شرکت اسرائیلی Modoc (مودوک) که تامیین کننده تجهیزات صنایع نفت و گاز آذربایجان می باشد (باکو تامین کنند 40 درصد از تقاضای نفت اسرائیل است) و تجارت این دو کشور در زمینه های کشاورزی ، گردشگری ،پزشکی و آموزش و پرورش هم در جریان است. در سال 2007، شیمون پرز، رئیس جمهور اسرائیل و در فوریه سال 2009لیبرمن ، وزیر امور خارجه،به باکو سفر کردند تا هر چه بیشتر پیوند دو کشور را در زمینه اقتصادی گسترش دهند .در بین کشور های شوروی سابق آذربایجان بیشترین میزان تجارت را با اسرائیل دارد.
امنیتی و نظامی
سرویس های امنیتی اسرائیل از سال 2001 فعالیت های خود را در آذربایجان گسترش دادند و همچنین این دو کشور در سال 2012در بخش امنیتی و نظامی یک قراردادی را به ارزش 1.6 میلیارد دلار امضا کردند ،که به موجب این قرارداد ؛ هواپیماهای بدون سرنشین ، ضد هوایی و سیستم های دفاع موشکی همچنین تجهیزات و آموزش نیروهای امنیتی آذربایجان را بر عهد گرفت و در سال های اخیر این تبادلات نظامی باکو ،تل آویو به 5ملیارد دلار رسیده .حضور نیروهای امنیتی اسرائیل در این کشور بر دو اصل قرار دارد، یک؛ هدف تعیین کردن ایران برای جاسوسی ،به همین منظور در امتداد مرز ایران و آذربایجان ایستگاهای شنود دایر کردند و در رخ دادی دیگر در ماه مارس 2012 دولت الهام علی اف 22 نفر را مظنون به ارتباط با ایران دستگیر کردند .در اسنادی که توسط ویکی لیکس در ماه آوریل سال 2011 منتشر شد، نیز فاش کرد که رژیم صهیونیستی اسرائیل با استفاده از خاک این جمهوری سابق اتحاد جماهیر شوروی برای فعالیت های جاسوسی علیه ایران در طول چهار سال گذشته استفاده کرد دو؛رصد گروه های اسلامگرای تند رو،صیهونیست ها با این کار دنبال گروه های هستند که می توانند در جهت راهبرهای خود ازآنها بهره ببرند.
به هر تقدیر صهیونیست ها به دنبال آن هستند تا اضلاع بیشتری به مثلث سنتی تل آویو_ آنکارا_ باکو در مقابل جمهوری اسلامی بیفزایند.تلاش سالهای اخیر اسرائیل برای راه اندازی سفارت در ترکمنستان و تحرک بیشتر در آسیای میانه گویای این مساله است.
جمهوری اسلامی باید با هشیاری بیشتری تحولات این شیطان کوچک را در مرزهای شمالی دنبال کند.
محمد میرشکاری دانشجوی کارشناسی علوم سیاسی
