دبیرخانه و کمیته ی علمی همایش بین المللی قره باغ با انتشار اطلاعیه ای اعلام کرد، در پاسخ به قدرناشناسی غیرقابل انتظار وزارت امورخارجه آذربایجان، همایش بین المللی قره باغ را که قرار بود در آواسط آبان ماه 1392 در تبریز برگزارشود، به تعویق انداخته است.
این همایش علمی و غیر دولتی قرار بود با مشارکت چند مرکز علمی از جمله دانشگاه تبریز، موسسه مطالعاتی آران، بنیاد مطالعات قفقاردانشگاه تهران، دانشگاه ارومیه، مرکز فرهنگی قفقاز اردبیل و… ششم نوامبر (15 آبان ماه) با حضور اساتید دانشگاهی، نخبگان و محققانی از ایران، آذربایجان، ترکیه، گرجستان و روسیه برگزار شود.
یک هفته مانده به موعد همایش عاکف نقی رئیس سازمان آزادی بخش قره باغ که یکی ازمدعوین به این همایش می باشد، در مصاحبه با خبرگزاری سلام نیوز از تهدید مدعوین آذری توسط مأموران ناشناس در باکو خبر داده بود، اکنون نیز از محتوای اطلاعیه دبیرخانه ی همایش بین المللی قره باغ بر می آید که باکو به برگزاری این همایش غیردولتی و علمی اعتراض کرده است.
اعتراض جمهوری آذربایجان به این همایش در شرایطی است که همان گونه که مدعوین آذربایجانی نیز اذعان کردند این همایش اساساً در راستای حمایت از تمامیت ارضی آذربایجان، محکومیت اشغال و تأکید بر تعلق قره باغ بر جهان اسلام برگزار می شود، به همین دلیل نیز در رسانه های ارمنستان در هفته های اخیر مطالب انتقادی متعددی علیه این همایش منتشر شده است، البته عدم دعوت از کارشناسان ارمنی، اعتراض محافل ارمنی را تشدید کرده است.
واقعیت این است که علاوه بر قره باغ، جدایی طلبان ارمنی در خارج از منطقه قره باغ هفت شهرستان جمهوری آذربایجان را در اشغال دارند، چهار قطعنامه توسط شورای امنیت در این خصوص در سال های 1392 م. و 93 م. منتشرشده است، طبیعی است آن ها مخالف برگزاری کنفرانسی باشند که در آن واقعیات مناقشه ی قره باغ مورد ارزیابی قرار می گیرد،اما مخالفت جمهوری آذربایجان با این همایش حتی تعجب محافل ارمنی را نیز برانگیخته است. چرا که چنین مخالفتی بدان معناست که جمهوری آذربایجان حتی حاضر نیست درایران کنفرانسی در راستای حمایت از قره باغ برگزار شود.
از این رو این سوال برای افکار عمومی مطرح است که چرا در شرایطی که محافل و تشکل های مردمی جمهوری آذربایجان از این همایش حمایت می کنند و حتی به گفته ی عاکف نقی، ائتلاف در راه آزادی قره باغ در چهارماه گذشته پنج سمینار جهت آمادگی شرکت در همایش بین المللی قره با غ برگزار کرده است، محافل دولتی جمهوری آذربایجان و هم چنین محافل قوم گرا به آن اعتراض کردند؟ پاسخ به این سوال در دروغ بزرگی است که در تاریخ بیست سال اخیر جمهوری آذربایجان و در تمام منابع رسمی و غیر رسمی رسانه ها، مدارس و دانشگاه ها تبلیغ می شود. ماهیت این دروغ بزرگ آن است که ایران در جریان مناقشه قره باغ از ارمنستان حمایت کرده است و اگر این حمایت ها نبود اشغال اراضی جمهوری آذربایجان ممکن نبود. این ادعای بی اساس نه تنها دروغ بزرگی می باشد بلکه با توجه به ابعاد گسترده حمایت های سیاسی، نظامی، اقتصادی و انسانی ایران از جمهوری آذربایجان در جریان مناقشه قره باغ و پس از آن قدرنشناسی آشکار باکو در قبال ایران محسوب می شود.
در چنین شرایطی دولت باکو نگران است که در همایش بین المللی قره باغ در تبریز از یک سو، حمایت های گسترده ایران از باکو درجریان مناقشه قره باغ و از سوی دیگر، ماهیت سازش کارانه ی روی کرد دولت باکو در قبال قره باغ و گروه مینسک برملا و دروغ بزرگ تاریخ بیست ساله ی جمهوری آذربایجان افشاء گردد.
تجربیات گذشته در مناسبات ایران و جمهوری آذربایجان نشان می دهد که معمولاٌ باکو هربار اعتراضی به ابتکارات محافل دولتی یا غیر دولتی در ایران دارد، تهدید به اقدام متقابل می کند. کما این که روزنامه ی قوم گرای اولایلار همایش بین المللی قره باغ را توطئه ایران خوانده و خواهان پاسخ مشابه از سوی باکو شده است. اما به دو دلیل تهدید به اقدام متقابل بی فایده می باشد چرا که اولاً این همایش ماهیت ضد آذربایجانی ندارد که بهانه ای برای همایش ضد ایرانی شود و ثانیاً جمهوری آذربایجان قبل از برگزاری این همایش نیز میزبان یا مبتکر نشست های ضد ایرانی بوده و هست.
در این راستار، همایش بین المللی قره باغ در حالی به تاخیر افتاد که 27 اکتبر همایش ضد ایرانی با موضوع”جایگاه (به اصطلاح) آذربایجان جنوبی دردنیای ترک” به سازماندهی “خانه فرهنگ آذربایجان ـ ترکیه” در استانبول ترکیه برگزار شد. “حکمت الپ” مدیر خانه ی فرهنگ آذربایجان در اظهاراتی مداخله جویانه در این همایش، ایران را به تضییع حقوق آذری ها متهم ساخت و ” صابر رستمخانلی” نماینده ی پارلمان جمهوری آذربایجان نیز طی سخنانی در این همایش با ابراز خرسندی از افزایش تعداد کتب منتشر شده درباره ی به اصطلاح آذربایجان جنوبی (آذربایجان ایران)، به اظهارات غیرمسئولانه علیه تمامیت ارضی ایران پرداخت. اشتراک خانه ی فرهنگ آذربایجان در برگزاری این همایش ضد تمامیت ارضی ایران به خوبی حمایت دولت باکو از آن را نشان می دهد.
هم چنین، تعویق این همایش علمی و غیر دولتی در شرایطی است که سیاست های غیر دوستانه ی جمهوری آذربایجان علیه کشورمان خصوصاً در همراهی با تحریم ها، آزار و اذیت نهادهای ایرانی و ایرانیان مقیم باکو، بستن مراکز درمانی ایران در باکو و تبلیغات ضد ایرانی تشدید یافته است.
جمهوری آذربایجان در سال های اخیرمیزبان گروهک های تجزیه طلب ضد ایرانی نظیر داک (کنگره به اصطلاح آذری های جهان) بوده و نشست های متعدد قوم گرایان در باکو برگزار شده است، طبیعتاً ج.ا. ایران نیز اعتراض کرده اما باکو به خاطر اعتراض ایران، این نشست ها را نه به تعویق انداخته و نه لغو کرده است بلکه ادعا کرده است که این گونه نشست ها بیانگر مواضع باکو نیست. کما این که گروهک داک در فروردین 92 کنفرانس ضد ایرانی با حضور نمایندگان مجلس با موضوع «فردای (به اصطلاح) آذربایجان جنوبی معاصر» “برگزار کرد وسخنگوی وزارت امورخارجه آذربایجان در پاسخ به اعتراض ایران در جمع خبرنگاران مدعی شد این نشست منعکس کننده ی نظرات دولت باکو نیست. از این رو، در صورتی که همایش بین المللی قره باغ به علت اعتراض جمهوری آذربایجان و به دنبال آن، درخواست وزارت امورخارجه کشورمان به تعویق انداخته شده باشد، این روی کرد منطقی نبوده است، خصوصاً این که اشاره شد که همایش بین المللی قره باغ در راستای حمایت از تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان می باشد و به هیچ وجه قابل مقایسه با همایش های ضد ایرانی که در باکو برگزارمی شوند،نیست. بر همین اساس، تأخیر این همایش بازتاب منفی در محافل مردمی و اسلامی جمهوری آذربایجان داشته است و بسیاری از تشکل ها نظیر سازمان آزدی قره باغ، حزب توسعه و شهروند، حرکت مقاومت اسلامی قره باغ اعلام کردند برگزاری همایش بین المللی قره باغ به نفع ایران و جمهوری آذربایجان می باشد و این همایش در آینده قطعاً باید برگزار شود.
نویسنده » احمد اولی نسب
