به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز،رجب طیب اردوغان، با اشاره به فاجعه منا، گفت: “به نظر من این درست نیست که ما عربستان را به عنوان متهم این حادثه بنگریم. بالعکس، من به عنوان یک زائر در مراسم حج و عمره بارها از نزیدک شاهد سازماندهی‌ها و فعالیت‌های حساسی که از سوی مسئولین این کشور بدین منظور انجام می‌شود بودم. من خود از نزدیک شاهد این موضوع بودم که با چه حساسیتی پروژه های مربوط به گذرگاه ها و معابر حجاج را بررسی می کنند”.
وی این گونه ادامه داد : “بنابرین من طرفدار آن نیستم که بگویم، اشتباه از سازماندهی این کشور است. من بر این باور هستم که عربستان همان‌گونه که پیش از این اقدام به تصمیم گیری مصمم در رابطه با این مسائل انجام داده است، در این موضوع نیز برخی تصمیمات لازم از سوی آن‌ها گرفته خواهد شد”.
اردوغان گفت: “نیازی نیست که تا این حد احساساتی برخورد کنیم. اولا باید به این موضوع واقف باشیم که عربستان سعودی تا کنون پروژه های زیادی در زمینه زیرساخت و روساخت برای مراسم حج داشته و دارد و من از نزدیک شاهد این موضوع هستم. و خیلی خوب می دانم چگونه روی پروژه گذرگاه ها کار شده است.”
وی از اعتراض دول اسلامی نسبت به کم شدن سهمیه ها هم انتقاد نمود و گفت: وقتی دولت عربستان به دلیل پروژه های عمرانی سهمیه حجاج کشورها را کم می کند با برخورد تند آن ها مواجه می شود که نمی توان پاسخگوی تقاضای مردم بود و هر یک از کشورها خواهان سهمیه بیشتر زیارت حجاج هستند. در حالیکه عربستان با مقایسه دقیق، این سهمیه ها را تعیین می نمایند و براساس میزان توانشان برای کنترل این سهمیه تعیین می شود. به دلیل پروژه های اخیر عمرانی نیز این میزان دوباره باید کاهش میافت. حتی در کشور خودمان هم برخی میگفتند سهمیه 70 هزار نفری کافی نیست و باید به 100 هزار نفر افزایش یابد.
اردوغان در پایان سخنانش به صراحت اعلام نمود که نسبت دادن ضعف مدیریتی و یا مشکل در برنامه ریزی به دولت عربستان را امری صحیح نمی داند و دلیل خود را بر این ادعا چنین توجیه نمود که کشورهای مدعی هیچ مسئولیتی ندارند و تا کنون چنین تجربه ای را نداشته اند و به همین دلیل به راحتی از این اعتراضات سخن می گویند.
لازم به ذکر است، ریس دیانت ترکیه، در اعتراض به فاجعه منا، دیروز با سخنانی تند از دولت عربستان انتقاد نموده و خواستار تشکیل نشستی، برای تصمیم گیری در مورد برپایی مراسم حج، در بین دول اسلامی شده بود و همچنین دولت عربستان را مقصر اصلی این فاجعه نامیده بود و علت اصلی آن را ضعف مدیریتی عربستان اعلام نموده بود.
گفتنی است، بعد از وقوع فاجعه منا، کشورهای اسلامی به یکصدا اعتراض خود را اعلام نموده بودند و تعداد کثیری از آن ها عربستان را متهم به بی کفایتی در اداره مناسک حج کرده بودند و خواستار تصمیم گیری جدی در مورد اشتراک دولت های اسلامی در برگزاری این مراسم عظیم شده بودند.
