وی با اشاره به انگیزه‌ جدی اروپایی‌ها برای ورود به جنگ قره‌باغ اول، ادامه داد: در دریای خزر نفت کشف شده بود و اروپایی‌ها به دنبال منابع این دریا بودند. همچنین آن‌ها تصور گسترش ناتو به شرق را در سر داشتند که به وسیله یارگیری از جمهوری‌های استقلال‌یافته از اتحاد جماهیر شوروی و ضمیمه کردن این جمهوری‌ها به نظام لیبرال دموکراسی محقق می‌شد.

این تحلیلگر مسائل اوراسیا با بیان اینکه تا به الان نه‌ تنها میانجی‌گری اروپا بلکه تمام کشورهای دیگر در این منطقه به شکست انجامیده است، عنوان کرد: تنها یک دلیل و برهان برای تمامی این شکست‌ها وجود دارد و آن هم چیرگی اراده روسیه در منطقه قفقاز بر تمام اراده‌های دیگر است. زیرا این منطقه عمق استراتژیک روسیه محسوب می‌شود و روس‌ها اجازه مداخله و پا گذاشتن کشورهای دیگر با عنوان میانجی‌گر را به هیچ وجه به احدی نخواهند داد.

خورسند افزود: روس‌ها بر مداخلات غربی‌ها آن هم در مناطقی که برایشان دارای اهمیت فوق‌العاده است، بسیار حساس هستند. نتایج این حساسیت‌ها را نیز در جنگ قره‌باغ ۲۰۲۰ دیدیم‌. با اینکه جنگ بزرگی درگرفت و کلی تلفات و کشته به جا گذاشت، اما نقش و نوع راهبرد روسیه به‌گونه‌ای بود که به هیچ کشوری اجازه ورود نداد و خودش نقش ایجادکننده صلح بین دو کشور را به عهده گرفت.

وی با اشاره به نقش پررنگ و تعیین‌کننده روسیه در حل مناقشات ایروان و باکو و توافق آتش‌بس ۲۰۲۰، بیان کرد: روسیه حتی مفاد آتش‌بس را به شکلی رقم زده بود که همچنان اراده‌اش بر اراده دیگر بازیگران و میانجی‌گران سلطه داشته باشد. در مفاد این توافق، اولا روسیه ۵ سال حضور خودش را بر این دو کشور و دیگر همسایگان تحمیل می‌کند و از سمت دیگر مفاد آتش‌بس را در شرایطی تنظیم می‌کند که مناقشات یخ‌ زده و استخوان‌ لای زخم باکو و ایروان باقی بماند تا از این طریق بزرگتری خود را همچنان در این منطقه حفظ کند.

این تحلیلگر مسائل اوراسیا خاطرنشان کرد: روسیه تنها در یک صورت می‌تواند سهم بزرگی از معادلات منطقه داشته باشد و آن هم این است که همیشه مناقشات کشورهای فوق استراتژیک آن یعنی کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز حفظ شود و روسیه با ورود خودش به آن مناطق هم برتری خود را بر این کشورها تحمیل کند و هم به کشورهای دیگر دنیا ثابت کند این روسیه است که به‌ تنهایی بار میانجی‌گری میان کشورهای این منطقه را به دوش می‌کشد.

خورسند نمونه بارز این مسئله را جنگ قره‌باغ ۲۰۲۰ دانست و اظهار کرد: در این رابطه آمریکایی‌ها، اروپایی‌ها، ترکیه و جمهوری اسلامی بارها و بارها خواستار میانجی‌گری شدند، اما مرغ روسیه یک پا دارد و خودش به تمام مشکلات ورود کرد و قفل تمام این مشکلات هم به دست خودش باز شد.

وی به همین دلیل میانجی‌گری اخیر اروپا میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان را بی‌ثمر دانست و گفت: تنها اراده روسیه است که بر معادلات این منطقه تاثیر دارد. روسیه به هیچ کشوری حتی کشورهای دوست خودش هم اجازه دخالت در تنش‌های حوزه عمق استراتژیکش که تنش باکو و ایروان را هم شامل می‌شود، نخواهد داد. حتی اگر کشوری بخواهد در این مناطق میانجی‌گری کند هم قطعا با اجازه و برنامه‌ریزی روسیه خواهد بود.

این تحلیلگر مسائل اوراسیا عنوان کرد: اکنون هم هرچه کشورهای دیگر برای حضور در قفقاز تقلا کنند یا جنگی به راه بیندازند، برای روسیه اصلا مهم نیست. این کشور تنها به فکر منافع خودش، تامین امنیتش و عدم اجازه حضور به دشمنانش در این منطقه است.

خورسند اضافه کرد: شاید روسیه به ترکیه، چین یا ایران اجازه میانجی‌گری بدهد، اما در شرایط کنونی به دلیل نوع نگرانی‌هایش از ورود اروپا و غرب در عمق استراتژیک خودش، هرگز اجازه نخواهد داد اروپایی‌ها عامل میانجی‌گر و تعیین‌کننده معادلات منطقه قفقاز جنوبی باشند.

وی با بیان اینکه اهداف اروپا هم برای حل مناقشات ایروان و باکو و حضور پررنگ در منطقه قفقاز تغییر نکرده است، اظهار کرد: همچنان هدف اروپا همان اهداف ابتدای فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی یعنی حضور در عمق استراتژیک و محیط پیرامونی روسیه و یارگیری از کشورهای این حوزه است.

این تحلیلگر مسائل اوراسیا ادامه داد: اروپا این اهداف را از طریق گرفتن ابزارهای قدرت روسیه انجام می‌دهد. کل بازار انرژی اروپا از طریق روسیه در حال تامین است. اروپا می‌خواهد این ابزار را از این کشور بگیرد و به‌ جای روسیه، از کشورهای عمق استراتژیک آن انرژی تامین و زمینه را برای تضعیف دشمن اصلی خود یعنی روسیه فراهم کند. لذا به دنبال طرح‌های صلح در این مناطق است.

خورسند افزود: من معتقدم که روسیه کاملا این بازی‌های اروپا را بلد است و به آن‌ها آگاهی دارد. در نتیجه بعید به نظر می‌رسد اجازه دخالت اروپا در مناقشه قفقاز را حداقل تا ۵ سالی که خودش مطابق با مفاد آتش‌بس ۲۰۲۰ بر منطقه قفقاز جنوبی تسلط دارد، بدهد.