ArxivXəbər lentiXəbərlər
Rusiya Ermənistana ‘İsgəndər’ raketləri veribmi – Bu dəhşətli silahla bağlı maraqlı məqamlar… – FOTOLAR
Ermənistanın öz müstəqillik günündə keçirəcəyi hərbi paradda ilk dəfə “İsgəndər-M” operativ-taktiki raket komplekslərini nümayiş etdirməyə hazırlaşması barədə xəbərlər yayılıb.
Məsələ ondadır ki, 500 kilometr məsafə qət edən və müxtəlif tipli döyüş başlıqları, hətta nüvə başlıqları ilə təchiz olana biləcən bu yeni raket sistemini Rusiya indiyədək heç bir ölkəyə satmayıb.
Musavat.com saytı bu xəbərin geniş rezonans doğurmasını nəzərə alıb, “İsgəndər-M” operativ-taktiki raket kompleksləri haqqında məlumat toplayıb.
İsgəndər 9K720 – Rusiya Federasiyasında (Votkinsk Zavodu Dövlət-İstehsalatı Assosiasiyası) istehsal olunan mobil, qısaməsafəli ballistik raket sistemidir. 2006-cı ildə istehsal olunub və 2007-ci ildə Rusiya Ordusunda silahlanmaya qəbul olunub. “İsgəndər” raketi Rusiya hərbi sənayesinin ən son yeniliklərindən biridir. Bu raketlər 500 kilometr məsafədən hədəfə 100 faiz dəqiqliklə zərbə endirir və nüvə başlığı da daşıya bilir.
“İsgəndər-M” kompleksləri NATO ölkələrinin sərəncamında olan ən mükəmməl “Patriot” və “Aegis” hava hücumundan müdafiə komplekslərinin müdafiəsini yara bilir. “İsgəndər” operativ-taktiki raketlərinin bir neçə modifikasiyası mövcuddur. Lakin onlardan ən müasiri “İsgəndər-M” raketləridir. “İsgəndər-M” raketlərinin ən mühüm özəlliyi ondadır ki, bu raketlər ballistik trayektoriya ilə hərəkət etmir. Start anından etibarən raket trayektoriyasını xaotik şəkildə dəyişir və ziqzaqvari hərəkət edir. Nəticədə ən müasir radar kompleksləri belə bu raketlərin trayektoriyasını dəqiq müəyyən edə bilmir.
Rusiya hərbi sənayesi “İsgəndər-M” raketlərini daha da təkmilləşdirib və onun hədəfi vurma dəqiqliyini artırıb. Hazırda “İsgəndər-M” Rusiyanın ən güclü operativ-taktiki raketləri hesab olunur. Kompleks iki raketlə təchiz olunub, birinci raketin buraxılmasından cəmi bir dəqiqə sonra ikinci raket start götürür. “İsgəndər-M” iki raketin eyni şaxtada quraşdırıldığı yeganə kompleksdir. Raket hədəfə çatana qədər komanda mərkəzindən idarə olunur.
Düşmən qoşunlarının operativ dərinliyində hərbi hissələrini ənənəvi döyüş sursatı ilə məhv etmək üçün nəzərdə tutulub. Taktiki nüvə silahının çatdırılması vasitəsi ola bilər.
Əsas hədəfləri:
Atəş sistemlərinin məhvi (reaktiv yaylım atəş sistemləri, uzaqvuran artilleriyası, raket kompleksləri)
Raketdən və hava hücumundan müdafiə vasitələri
Komanda məntəqələri və rabitə qovşaqları
Mülki infrastrukturun vacib obyektləri
Döyüş xüsusiyyətləri:
Raketin başlanğıc kütləsi: 3 800 kq
Döyüş başlığının kütləsi: 480 kq
Uzunluğu 7,2 m
Diametri 920 mm
Raketin başlanğıcdan sonrakı trayektoriyasının hissəsinin sürəti: 2 100 m/s
Hədəfi vurma minimal məsafəsi: 50 km
Hədəfi vurma maksimal məsafəsi: 500/280 km
İstismar müddəti: 10 il, o cümlədən səhra şəraitində 3 il
Əsas silahı: Qanadlı raket R-500, yüksək partlayıcı mərmi, termobarik silah, nüvə silahı
Daşıma: МЗКТ-7930 üzərində daşınır
Bu raket sistemləri 3 variantdadır: “İsgəndər-M”, “İsgəndər-E”, “İsgəndər-K”. Bunların içində ən təhlükəlisi “İsgəndər -M”-dir.
“İsgəndər-M” komplekslərinə qarşı müdafiə sistemi dünyada praktiki olaraq mövcud deyil. Təsadüfi deyil ki, Rusiya bu raketləri ABŞ-ın Avropada raketdən müdafiə sisteminə qarşı cavab kimi Kalininqradda yerləşdirib. Raketlərin Ermənistanda yerləşdirilməsi bəlkə də Azərbaycanın son illərdə öz Silahlı Qüvvələrini hədəfi dəqiq vuran raket sistemləri və düşmən raketlərinə qarşı ən yeni müdafiə kompleksləri ilə təchiz etməsinə cavabdır.
Məlum olduğu kimi, Azərbaycan İsraildən raketdən müdafiə sistemini təşkil edən “Green Pine” radar kompleksi və “Barak-8” raketləri sifariş verib. Bu sistem mümkün müharibə zamanı Ermənistanın sərəncamında olan raketlərin hücumunu neytrallaşdırmağa imkan verir. “Barak-8” raketdən müdafiə kompleksinin texniki göstəriciləri məxfi saxlanılır, çünki bu, İsrail hərbi sənayesinin ən yeni məhsullarından biridir.
Bununla belə xarici qaynaqlarda göstərilir ki, “Barak-8” kompleksləri istənilən raket hücumunu dəf etmək imkanındadır və dünyada bu komplekslərin müdafiəsini yara bilən raketlər mövcud deyil.
Rusiya “Raket texnologiyalarına nəzarət” sənədini imzalamış ölkələrdən biridir. Sənədə görə, istehsalçı ölkələr 300 km məsafədən artıq vuran raketləri xaricə satmamalıdır. Bu imza “İsgəndər-E”-nin yaranmasına səbəb oldu. Çünki “İsgəndər-E” (eksport) 280 km-ə qədər hədəfi vura bilir.
İki raketi olan və 500 km məsafədə hədəfləri vuran “İsgəndər-M”-dən fərqli olaraq, “İsgəndər-E” kompleksində bir raket olur. Rusiya hazırda “İsgəndər-E” OTRK-ləri istehsal edirmi ya yox, dəqiq məlum deyil.
Rusiya Ermənistana “İsgəndər-E” raket kompleksini sata bilər. Rusiya hökumətinə bağlı olan “vpk.name” (Hərbi sənaye kompleksi) xəbər portalının yaydığı xəbərdə bildirilib ki, Ermənistanın müstəqilliyinin 25-ci ildönümünə həsr olunan mərasimə (parad sentyabrın 21-də keçiriləcək – red) hazırlıq məşqləri zamanı fotoları yayılan “İsgəndər-E” operativ-taktik raket kompleksi bir müddət əvvəl erməni ordusunun silahlanmasına daxil edilib.
Bu, Rusiya ilə Ermənistan arasında hərbi texnika və silah-sursatın 200 milyon ABŞ dolları həcmində satışının kredit razılaşması əsasında ermənilərə verilməsi layihəsi əsasında reallaşdırılıb. Xəbərdə o da qeyd olunub ki, istehsalçı ölkədən başqa “İsgəndər-E” operativ-taktik raket kompleksinə sahib olan ikinci dövlət Ermənistandır.
