آخرین اخبارآذربایجاناخبارتحليل هاترکیهروسیهعمومی

ترکیه و تبعات تنش در دریای سیاه

جبهه گیری آمریکا و ناتو در برابر روسیه در منطقه دریای سیاه و استفاده از اوکراین برای اعمال فشار بر مسکو، تابلوی مه آلودی پدید آورده و در این میان، ترکیه نیز در دو سال اخیر، به اوکراین، نزدیک و نزدیک‌تر شده است.

به گزارش پایگاه خبری حقایق قفقاز به نقل از خبرگزاری تسنیم، ظاهراً برای آمریکا و ناتو، هیچ بهانه ای بهتر و مناسب تر از اوکراین نیست تا با اتکا به این بهانه، در منطقه دریای سیاه، دست به قدرت نمایی زنند و بخواهند بر روسیه فشار بیاورند.

دولت جو بایدن نشان داده که به شکلی بی سر و صد، به دنبال یک موازنه جدید است که چین و روسیه را در شرایط سختی قرار دهد و یکی از ابزارهایی که در این مسیر مورد استفاده قرار می گیرد، سوابق اختلاف بین روسیه و اوکراین، کریمه و دونباس است.

حرکت ناوهای آمریکا و تماس پوتین با اردوغان

در شرایطی که تنش بین روسیه و اوکراین بالا گرفته، ترکیه به طور رسمی به روسیه اطلاع داده که دو فروند ناو جنگی آمریکا به نام های روزولت و دونالد کوک، در چهارچوب قوانین بین المللی به سمت دریای سیاه در حرکت هستند و در روزهای آتی از طریق تنگه بسفر به دریای سیاه وارد می شوند. در همین حال، وزیر دفاع روسیه نیز روز پنجشنبه اعلام کرد، بیش از 10 ناو و ناوچه این کشور برای یک رزمایش نظامی، از دریای خزر به دریای سیاه منتقل شده اند.

کشور ترکیه ,

اعلام این خبر، همزمان شده با انتشار خبر سفر رئیس جمهور اوکراین به ترکیه و شاید به همین خاطر است که ولادیمیر پوتین، گوشی تلفن را برداشته و با همتای ترک خود تماس گرفته است.

ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در گفتگوی تلفنی با رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، اوکراین را به این متهم کرده که در منطقه دونباس دست به مجموعه ای از اقدامات تحریک آمیز و خطرناک زده است.

وقتی که زلنسکی به خط مقدم می رود

تشدید تلاش‌های دیپلماتیک برای کاهش تنش میان روسیه و اوکراین و ممانعت از بروز جنگ و درگیری نظامی ادامه دارد. اما پادرمیانی آنگلا مرکل صدراعظم آلمان و درخواست او برای کاهش شمار نظامیان روس در مرز اوکراین نه تنها نتیجه بخش نبود، بلکه روسیه را خشمگین تر کرد و وزیر دفاع کابینه پوتین اعلام کرد که مسکو برای کاهش نیرو در مرز اوکراین، از کسی دستور نمی گیرد.

به موازات آن،  ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین نیز روز پنجشنبه، با لباس نظامی و جلیقه ضدگلوله برای بازدید از جبهه‌ های شرقی به منطقه دونتسک رفت.

کشور ترکیه ,

زلنسکی در توییتی، نوشت: «دو روز در خط مقدم بودم. در جایی که سرنوشت اوکراین در حال رقم خوردن است. دو روز با قهرمانانی بودم که از ما و شما محافظت می کنند. من در این دو روز، بار دیگر متقاعد شدم که هیچ کس نخواهد توانست ما را شکست دهد.»

یکی دیگر از اتفاقات مهم مرتبط با تنش بین روسیه و اوکراین، تکرار درخواست زلنسکی، برای عضویت اوکراین در ناتو بود. او اعلام کرد که تنها راه نجات اوکراین، این است که از سوی ناتو، به عنوان عضوی رسمی پذیرفته شود.

زلنسکی، سرعت دادن به روند عضویت اوکراین در ناتو را تنها راه پایان جنگ با جدایی‌ طلبان طرفدار روسیه دانست. اما دیمیتری پسکوف مرد قدرتمند کرملین اعلام کرده که عضویت اوکراین در ناتو، وضعیت این کشور را پیچیده تر می کند. پسکوف همچنین بر این موضوع تاکید کرده که میلیون ها تن از مردم اوکراین، تمایلی به عضویت کشورشان در ناتو ندارند.

کشور ترکیه ,

سفر زلنسکی به منطقه موسوم به خط مقدم در حالی صورت گرفته که روسلان خامچاک رئیس ستاد کل نیروهای مسلح اوکراین اعلام کرده که ادعاهای مبنی بر آماده سازی کی یف، برای حمله به دونباس واقعیت ندارد.

وی گفته که این ادعاها با هدف ایجاد رعب و وحشت در منطقه دونباس مطرح شده و انتشار چنین شایعاتی، کذب محض و تلاش برای تبلیغات منفی و سیاهنمایی است و خواست اوکراین این است که استفاده از راهکار سیاسی و دیپلماتیک در اولویت بحران قرار بگیرد.

کشور ترکیه ,

خامچاک در عین حال، بر این مساله تاکید کرده که  آزادسازی سرزمین های مورد نظر اوکراین با ابزار نظامی، ممکن است منجر به مرگ تعداد زیادی غیرنظامی شود و چنین چیزی برای اوکراین غیرقابل قبول است.

البته رئیس ستاد کل نیروهای مسلح اوکراین، به این موضوع هم اشاره کرده که ارتباطات نظامی خود را در سطح استراتژیک با ناتو و در بُعد همکاری نیز روابط خود را با دیگر کشورهای دریای سیاه تقویت کرده‌اند.

خامچاک پیشرفت کی‌یف در مسیر یورو- آتلانتیک را مهم دانسته و آن را حق حاکمیت اوکراین می داند و معتقد است که  روسیه حق دخالت در این مورد را ندارد.

از کریمه تا دونباس

اقدام روسیه برای چسباندن کریمه به خاک خود، یکی از مهم ترین نقاط اختلاف بین روسیه و غرب متشکل از آمریکا، اروپا و ناتو است. اما حالا، علاوه بر کریمه، دونباس نیز به یک دردسر جدید تبدیل شده است.

البته سابقه اهمیت منطقه دونباس برای روسیه و اوکراین به جنگ های شرق باز می گردد که در سال 2021 میلادی آغاز شد. در آن دوران، پس از پیروزی در جریان موسوم به «انقلاب میدان»، هواداران غرب صاحب قدرت شدند و  سقوط دولت ویکتور یانوکویچ، رئیس جمهوری نزدیک به روسیه، موجب خشم مسکو شد.

نمایندگان مجلس جدید اوکراین، سرمست از پیروزی خود، دوره قانون کنار نهادن زبان روسی به ‌عنوان دومین زبان رسمی کشور را تصویب کردند. به دنبال این اقدام، بخش مهمی از شهروندان و جریان‌های سیاسی روس ‌زبان شرق، این اقدام مجلس را همچون تهدیدی علیه خود قلمداد کرده و با حمله به نیروهای دولت مرکزی، کنترل بخشی از شرق اوکراین را در دست گرفتند و چنین شد که  جمهوری ‌های خودمختار دونتسک و لوهانسک را تشکیل دادند.

تهدید روسیه در مورد دونباس

حالا بیش از هر زمان دیگری، منطقه دونباس برای روسیه اهمیت پیدا کرده است. دیمیتری کوزاک معاون دفتر رییس جمهوری روسیه، به منظور بیان مواضع مسکو در مورد این منطقه  اعلام کرد:«با توجه به ابعاد مناقشه مسلحانه در منطقه دونباس، مسکو به طور جدی، به دفاع از اتباع خود در این منطقه ادامه می دهد. در نتیجه، آغاز یک جنگ گسترده در منطقه دونباس از طرف کی یف، زیان بار و به مثابه پایان عمر اوکراین خواهد بود. اگر اوکراین بخواهد در آنجا بجنگد، به پیشانی خود، شلیک کرده است.»

این سخنان مقام مسئول در دفتر پوتین در حالی بیان شده که هزاران نفر از ساکنان روس تبار درجمهوری های خودخوانده دونتسک و لوگانسک در منطقه دونباس در شرق اوکراین،  در سالهای اخیر تابعیت روسیه دریافت کرده و حالا همه آنان اتباع روسیه محسوب می شوند.

نگرش ترکیه به اوکراین

جبهه گیری آمریکا و ناتو در برابر روسیه در منطقه دریای سیاه و استفاده از ظرفیت های اوکراین برای اعمال فشار بر مسکو، تابلوی سیاسی مه آلودی پدید آورده و در این زمان، ترکیه نیز در دو سال اخیر، به اوکراین، نزدیک و نزدیک تر شده است.

فروش پهپادهای نظامی ترکیه به اوکراین و ارتقای سطح روابط اقتصادی بین ترکیه و اوکراین، یکی از مهم ترین گام های سیاست خارجی آنکارا در دو سال گذشته بوده است.

کشور ترکیه ,

اگر چه دوستی با اوکراین، برای ترکیه کم دردسر نیست، اما واقعیت این است که تیم اردوغان، فواید خاصی در توسعه این روابط می بیند. چرا که پیش از هر چیز، می تواند در همکاری با دولت اوکراین، حفظ حقوق تاتارهای کریمه را به عنوان یک ابزار نفوذ فرهنگی و قومی مهم، تقویت کند.

دوم این که در هر حال، ترکیه و اوکراین در حوزه دریای سیاه، منافع امنیتی مشترکی دارند و تقویت این رابطه، نه تنها موجب افزایش قدرت ترکیه در سواحل دریای سیاه خواهد شد، بلکه موجب آن می شود که بازار مصرف بزرگی و مستعدی در اختیار بخش صادرات ترکیه باشد.

اما طبیعتاً، رسیدن به چنین اهدافی برای ترکیه چندان آسان هم نیست و اتفاقاً، حمایت تمام قد ترکیه از اوکراین، می تواند تبعات و لطماتی نیز داشته باشد. به عنوان مثال، ترکیه همین حالا هم، با وجود آن که در چندین حوزه با روسیه روابط حسنه ای برقرار کرده، هنوز هم در دو پرونده مهم سوریه و لیبی، با مسکو اختلاف نظر جدی دارد.

ترکیه چه خواهد کرد؟

ولادیمیر زلنسکی امروز به منظور شرکت در نهمین نشست شورای عالی راهبردی ترکیه – اوکراین، مهمان استانبول است و در دیدار با اردوغان، علاوه بر موضوع همکاری های اقتصادی بین دو کشور، با او در مورد ناتو، دریای سیاه و تحرکات روسیه نیز صحبت خواهد کرد. همزمانی سفر زلنسکی به ترکیه با امکان فرا رسیدن روزهای پرتنش در دریای سیاه، توجه رسانه های ترکیه را به سوی خود جلب کرده است.

کشور ترکیه ,

 روزنامه قرار از روزنامه های نزدیک به خط فکری گل – داود اوغلو، امروز در صفحه نخست خود، دونباس را معادل کریمه تلقی کرده و روسیه را متهم به تلاش برای تجزیه اوکراین کرده است.

در پایان باید گفت، روابط ترکیه و روسیه در وضعیت حساس و خاصی قرار گرفته و منافع مشترک مهمی در مسیر روابط آنکارا – مسکو ایجاد شده که برخی از مهم ترین این منافع عبارتند از:

1.تداوم همکاری ترکیه و روسیه در ترک استریم.

2.ساخت نیروگاه هسته ای آک کویو به دست مهندسین روسی.

3.همکاری بین ترکیه، روسیه و جمهوری آذربایجان در جنوب قفقاز و کانال نخجوان – باکو.

4.همکاری در حوزه دفاعی موشکی اس 400 و همکاری احتمالی در مورد جنگنده های سوخو.

5.سود اقتصادی کلان بخش توریسم، کشاورزی و پیمانکاران ترکیه در تداوم همکاری با روسیه.

شواهد نشان می دهد که کفه ترازوی منافع ترکیه – روسیه، بسیار سنگین تر و حیاتی تر از موضوع اوکراین است و حمایت تمام و کمال ترکیه از اوکراین و دفاع از این کشور در برابر روسیه، بسیار دور از ذهن به نظر می رسد.

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا