پایگاه خبری حقایق قفقاز / با آنکه تبلیغات ایران ستیزانه در رسانه ها و منابع درسی و مراکز فکری جمهوری آذربایجان هیچ گاه بطور کامل کنار گذاشته نمی شود، اما طی 25 سال گذشته در برخی مقاطع خاص از زمختی و آشکار بودن تبلیغات ایران ستیزانه باکو، قدری کاسته می و در مقاطعی نیز بر شدت و قوت آن افزوده می شده است. طی سال های حاکمیت حیدر علی اف و پسرش الهام علی اف بر جمهوری آذربایجان این نوسان و تناوب در تبلیغات ایران ستیزانه باکو کاملا مشهود و محسوس بوده است.
اما، نوسان و تناوب در تبلیغات ایران ستیزانه باکو طی یک سال اخیر، تفاوت محسوسی نسبت به یک سال قبل کرده است. به نحوی که با قدری مسامحه می توان گفت ویژگی تبلیغات ایران ستیزانه در جمهوری آذربایجان تقریبا به مشخصات همین تبلیغات در زمان حاکمیت ابوالفضل ائلچی بیگ بازگشته است. به این معنا که در یک سال گذشته، ایران ستیزی رسانه های باکو نقابی را که در زمان حاکمیت حیدر علی اف پوشیده بود، کنار زده است و مجددا در ظاهری که در زمان حاکمیت ابوالفضل ائلچی بیگ داشت، نمود یافته است. یعنی، دیگر برخلاف 25 سال گذشته، سیاستگذاران و مجریان تبلیغات ایران ستیزی در باکو نیازی نمی بینند تقیه نسبی را که از زمان حاکمیت حیدر علی اف تا سپتامبر 2020 در پیش گرفته بودند، باز هم اعمال کنند. بنابراین، کاملا محسوس است که طی یک سال اخیر استمرار و زمختی تبلیغات ایران ستیزی باکو تقریبا به وضعیت زمان ابوالفضل ائلچی بیگ بازگشته است.
این ویژگی زمختی و دریدگی و فحاشی تبلیغات ایران ستیزانه باکو در زمان حکومت ائلچی بیگ قابل درک بود. زیرا، اساسا در شیوه رفتاری و طرز فکر ائلچی بیگ و اطرافیانش، بلاهت و خشک مغزی و انعطاف ناپذیری و دریدگی و فحاشی، عنصر قالب بود و جریان پان ترکیسم وفادار به وی، بطور عجیبی به داشتن چنین ویژگی هایی افتخار نیز می کند و فعالان این جریان پان ترکیسم زمخت و بلاهت آمیز، این ویژگی ها را نشانه به اصطلاح شجاعت و نترس بودن و سایر مشخصات ذاتی که از گرگ خاکستری به ارث برده اند(!)، بر می شمارند و به داشتن چنین ویژگی هایی فخر هم می فروشند! اما، داشتن چنین ویژگی هایی نه تنها امتیازی برای حکومت ابوالفضل ائلچی بیگ به بار نیاورد، بلکه دولت او را مستعجل کرد و پس از یک سال ، حکومت ائلچی بیگ جای خود را به حکومت حیدرعلی اف داد که در سیاست ورزی و پنهان کاری و دو یا چند پهلو بودن و بازی های چندگانه شهرت دارد و این ویژگی ها کمابیش به حکومت الهام علی اف نیز به ارث رسید و در پدیده “ایران ستیزی” جمهوری آذربایجان نیز موثر واقع شد و لایه ای از نفاق و پرده پوشی بر روی سیاست “ایران ستیزی” باکو در زمان حاکمیت حیدر و الهام علی اف کشیده شد. به گونه ای که حیدر و الهام علی اف برخلاف ابوالفضل ائلچی بیگ، ایران را دشمن خطاب نکردند، اما در عمل و سیاست هایشان همانند دشمن با ایران رفتار کردند! در این دوره، به رسانه های جمهوری آذربایجان نیز دستور داده شد که نوسان و تناوبی را که از شعبه اجتماعی – سیاسی ریاست جمهوری آذربایجان تعیین می شد، در ایران ستیزی خود رعایت کنند. به همین علت، در این دوره 25 ساله شاهد نوسانات و تشدید و تضعیف های فراوانی در ایران ستیزی باکو بوده ایم که بنابر مصالح و مقتضیات و اهداف کوتاه مدت و بلند مدت باکو، شدت و ضعف می یافت. اما، از یک سال پیش که جنگ دوم قراباغ بسیاری مسایل و روندها و فرایندها را در جمهوری آذربایجان تحت تاثیر خود قرار داد، سیاست “ایران ستیزی” باکو نیز دچار تحول شده است و ارتجاع سیاست “ایران ستیزانه” باکو به دوره حاکمیت ابوالفضل ائلچی بیگ نیز تحت تاثیر همین عامل می باشد که البته، نمی تواند دائمی شود و این خود، بحث جداگانه ای دارد.
اما، اینکه چرا پدیده ایران ستیزی باکو طی یک سال اخیر مجددا تشدید و زمخت شده است، به نظر می رسد که ناشی از افزایش بی سابقه تاثیرگذاری جریان ها و مراکز صهیونیسم و پان ترکیسم در جمهوری آذربایجان طی یک سال اخیر بر اثر جنگ دوم قراباغ است. زیرا، در این جنگ رژیم صهیونیستی و ترکیه این فرصت طلایی را یافتند که به استناد تسلیحاتی که به باکو فروخته بودند و در جنگ دوم قراباغ به وفور از آنها استفاده شد، خود را نجات بخش و حامی اصلی جمهوری آذربایجان قلمداد کنند و متاسفانه ، این طرز فکر نه تنها به مقامات حاکم بر باکو بلکه به جامعه جمهوری آذربایجان نیز بطور جدی تزریق شد و پرچم های ترکیه و اسراییل در جای جای جمهوری آذربایجان برافراشته شد! طبیعی است که در فضایی که تبلیغات اسراییل دوستی و پان ترکیستی محور اصلی فعالیت های رسانه ای قرار می گیرد، بطور خودکار ایران ستیزی و اسلام ستیزی و بخصوص شیعه ستیزی نیز در دستور کار قرار گرفته است.
چنانکه در همین دهه محرم امسال شاهد جنگ میان پرچم های ترکیه و اسراییل با پرچم های حسینی در جمهوری آذربایجان بودیم. دینداران جمهوری آذربایجان که بنابر ذات و عادات شیعی خود پرچم های حسینی را بر سر در منازل خود نصب می کردند، با هجوم و هتاکی صهیونیست ها و پان ترکیست ها مواجه شدند و نیروهای امنیتی و پلیس که از یک سال پیش به اهتزاز پرچم های ترکیه و اسراییل در جمهوری آذربایجان افتخار می کنند، پرچم های یا حسین (ع) و یا ابوالفضل (ع) را از سر در منازل جمع آوری و حتی جسارت می کردند.
در این برهه یک ساله اخیر، بعضا موضع گیری های ایران ستیزانه حتی به سطح نمایندگان مجلس جمهوری آذربایجان نیز ارتقاء داده شد. البته، پس از موضع گیری های بی پرده برخی نمایندگان مجلس جمهوری آذربایجان، مقامات ریاست جمهوری این کشور به نوعی سعی کرده اند با رعایت ظرافت ها و شگردها و پرده پوشی های توصیه شده از زمان حکومت حیدرعلی اف ، به مساله ورود کرده و از دریدگی ائلچی بیگی تبلیغات ایران ستیزانه بکاهند و بر ملایمت و مخفی کاری علی افی آن بیافزایند، اما این ورودهای سیاست ورزانه به پدیده ایران ستیزی در باکو نیز پایدار و موثر نبوده است. به گونه ای که شبکه “آ.ت.و.” جمهوری آذربایجان طی روزهای اخیر با انتشار و انتصاب ویدئویی مجهول به ایران و احسان ماه محرم، انگ گرسنگی و توحش را بطور همزمان هم به ایران و هم به عزاداری ماه محرم بچسباند که با واکنش هایی در داخل جمهوری آذربایجان و نیز ایران مواجه شد. اینکه ورودهای سیاسی حتی دولتمردان باکو به این مساله و تلاششان برای “مدیریت علی افی” ایران ستیزی رسانه های باکو طی یک سال اخیر چندان موثر واقع نمی شود، ناشی از این است که در این برهه، توان و تاثیرگذاری مراکز و عناصر صهیونیست و پان ترکیست در فرایندهای سیاسی در جمهوری آذربایجان بسیار قوی تر و جدی تر از عوامل اجرایی نظام حاکم بر جمهوری آذربایجان است که البته همین عوامل اجرایی نیز خود را وامدار و بدهکار صهیونیسم و پان ترکیسم می دانند و به نوعی ناچار به تن در دادن به خواسته های ایران ستیزانه این مراکز هستند.
