استقبال ترکیه و عربستان از ایجاد تنش بین تهران و باکو/ مصاحبه
کارشناس قفقاز: ترکیه و عربستان سعودی اقدامات برنامه ریزی شدهای با هدف ایجاد تنش با ایران در جمهوری آذربایجان انجام دادهاند و همچنین جریانات تکفیری و وهابیت در اکثر شهرهای این کشور فعال هستند
به گزارش پایگاه خبری حقایق قفقاز، بلافاصله پس از حمله یک فرد به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران، اظهاراتی از سوی برخی مقامات باکو و آنکارا مطرح شد که شائبه از پیش برنامهریزی شده بودن این اقدام را تقویت کرد. علیرغم پیگیریهای بیسابقه و تمام عیار مسئولین جمهوری اسلامی ایران به منظور روشن شدن ابعاد این حادثه، الهام علی اف در اقدامی نسنجیده و احساسی دستور تخلیه سفارت این کشور در تهران را صادر و تنها کنسولگری این کشور در تبریز فعال باقی ماند. حتی وزیر امور خارجه ایران در تماس تلفنی با همتای اذربایجانی خود ضمن محکوم کردن حمله مسلحانه به سفارت جمهوری آذربایجان، پیشنهاد کرد برای روشن شدن ابعاد مختلف حادثه، نهادهای امنیتی دو کشور در همکاری نزدیک با یکدیگر، موضوع را پیگیری و بررسی کنند. هر چند که ظاهرا حسن نیت جمهوری اسلامی ایران تاثیری بر تندروی باکو نداشت.
برای بررسی همین موضوع، مصاحبه مراد رعنایی–استاد دانشگاه و تحلیلگر حوزه آسیای میانه و قفقاز- تقدیم می گردد:
– تحرکات جمهوری آذربایجان و تخلیه سریع سفارت شائبه برنامهریزی شده بودن این اقدام را تشدید میکند. این در حالی است که واکنشهای تهران در قبال این اتفاق از جمله ملاقات وزیر امور خارجه با مجروحان و تماسهای تلفنی مقامات عالی رتبه ایرانی تقریبا بیسابقه بود. نظر شما در این خصوص چیست؟
به دنبال اتفاق اخیر در سفارت جمهوری آذربایجان در تهران و کشته شدن یکی از کارکنان امنیتی سفارت، این سفارت بنا به دستور الهام علیف –رئیس جمهور این کشور- تخلیه شد. به نظر میرسد به لحاظ مواضع رادیکال ضدایرانی آقای علی اف از یک سو و بسترسازی و همسو کردن افکار و اذهان عمومی مردم و جوانان شیعه و اسلامگرا در جمهوری آذربایجان با تفکرات تند خود از سوی دیگر و همچنین دامن زدن و استمرار مبحث ناسیونالیستی آذریسم در منطقه و ترویج آن در بین جوانان و مردم مناطق آذری نشین ایران که متاسفانه بیتاثیر هم نبوده است. حتی فعال نگه داشتن کنسولگری آذربایجان در تبریز هم مبین این قضایاست. لذا در این مقطع تمهیدات وزارت امور خارجه و شخص وزیر هم در جریان اخیر را میتوان در خنثی نمودن اقدامات الهام علیف در داخل جمهوری آذربایجان و مناطق آذری نشین ایران مثبت ارزیابی کرد.
– با توجه به اظهارات تحریک آمیز مقامات ترکیهای بعد از حادثه سفارت آذربایجان در تهران، به نظر میرسد ترکیه از افزایش تنش بین ایران و جمهوری آذربایجان استقبال میکند. با این تحلیل موافق هستید؟
ترکیه و مسئولین حکومتی این کشور از بدو تاسیس جمهوری آذربایجان در ابعاد مختلف به ویژه در بعد اقتصادی با نظام جمهوری اسلامی در آذربایجان رقابت داشته و اقدامات بسیار سنجیدهای را معمول داشتهاند؛ به طوریکه 90 درصد اقتصاد جمهوری آذربایجان در اختیار تجار ترکیه قرار دارد و فروشگاههای بزرگ دراین کشور دراختیار ترکهاست به خصوص بعد از تصدی آقای رجب طیب اردوغان، متاسفانه عرصه را برای تجار ایرانی و حتی در امورات فرهنگی تنگ کرده و همچنین جریانات تکفیری و وهابیت در اکثر رایونهای (شهرها) این کشور فعال بوده است؛ لذا عربستان و ترکیه همواره در صدد ایجاد و توسعه تنش بین ایران و جمهوری آذربایجان بوده و هستند.
– فکر میکنید دیپلماسی ایران در قبال همسایههای شمالی چقدر موفق بوده و آیا این امر نیاز به بازنگری مجدد ندارد؟
علیرغم مساعدتها و تمهیدات فراوان جمهوری اسلامی ایران از بدو تاسیس جمهوری آذربایجان در قضایای مختلف بحران قره باغ و ایجاد اردوگاهها و مراحل آموزش نظامی و …، اما با توجه به ارتباطات نزدیک الهام علیف با رجب طیب اردوغان و حضور قوی عوامل رژیم صهیونیستی و نظام سلطه در ساختار حاکمیتی در جمهوری آذربایجان، حسن نیت ایران تاثیر چندانی بر بهبود روابط دو کشور نداشته و موفق نبوده است.
لازم است اولا مسئولین جمهوری اسلامی ایران مواضع واقدامات خود را در زمینه های مختلف بویژه در بحث قره باغ شفاف سازی کنند. ثانیا غیرمحسوس با احزاب و گروههای مخالف دولت آذربایجان تعامل بیشتری داشته باشند، آثار روابط جمهوری آذربایجان بارژیم صهیونیستی را برای تنویر افکار عمومی جوانان این کشور طرح نماید.