Aktual

ALLAME TEBATEBAİin QƏLƏMİNDƏN İMAM HÜSEYNin HƏYATI

Böyük Filosofu və Quran Təfsirçisni Allame Tebatebainin qələmiylə: İmam Hüseynin Eşq və Fədakarlıq Dolu Həyatı İmam Hüseyn (ə.s) Hz. Əli (ə.s) və Peyğəmbəri Əkrəmin qızı Hz. Fatimənin (ə.s) ikinci oğuludur. Hicrətin dördüncü ilində dünyaya gəldi. Böyük qardaşı İmam Həsən Mücteba (ə.s) şəhid olduqdan sonra Allahın əmri və qardaşının vəsiyyəti üzərinə imamet mövqesinə çatdı. İmam Hüseyn (ə.s) on il imamet etdi. Təxminən altı ay xaricində bu müddətin bütünü Müaviyənin xilafəti zamanında ən çətin şərtlər, a ağrılı vəziyyətlər və ən ağır təzyiqlər altında keçdi. Çünki birinci olaraq dini hökmlər cəmiyyətdə dəyərini itirmiş, hökumətin istəkləri, Allah və Rəsulunun düsturlarının yerini götürmüşdü.

Böyük Filosofu və Quran Təfsirçisni Allame Tebatebainin Qələmiylə:
İmam Hüseynin Eşq və Fədakarlıq Dolu Həyatı
İmam Hüseyn (ə.s) Hz. Əli (ə.s) və Peyğəmbəri Əkrəmin qızı Hz. Fatimənin (ə.s) ikinci oğuludur. Hicrətin dördüncü ilində dünyaya gəldi. Böyük qardaşı İmam Həsən Mücteba (ə.s) şəhid olduqdan sonra Allahın əmri və qardaşının vəsiyyəti üzərinə imamet mövqesinə çatdı.
İmam Hüseyn (ə.s) on il imamet etdi. Təxminən altı ay xaricində bu müddətin bütünü Müaviyənin xilafəti zamanında ən çətin şərtlər, ağrılı vəziyyətlər və ən ağır nəşr təzyiqlər altında keçdi. Çünki birinci olaraq dini hökmlər cəmiyyətdə dəyərini itirmiş, hökumətin istəkləri, Allah və Rəsulunun düsturlarının yerini götürmüşdü. İkinci olaraq da Müaviyə və dostları mümkün olan bütün yollara müraciət edərək Əhli Beyti və tərəfdarlarını əzib Əlinin (ə.s) adını yox etmək istəyirdilər. Ayrıca Müaviyə, oğulu Yezidin xilafət təməllərini atıb gücləndirirdi. Xalqın bir qisimi, heç bir dini əsas və qaydaya qeydli olmadığından Yezidin xilafətinə razı deyillər idi. Müaviyədə müxalifətlərin çoxalmasını önləmək üçün daha çox təzyiqə müraciət edirdi.
İmam Hüseyn (ə.s) istəyərək və ya istəməyərək bu qaranlıq günləri arxada buraxır və Müaviyə tərəfindən edilən hər növ ruhi işgəncə və təzyiqlərə dözürdü. Hicrətin altmışıncı ilində Müaviyə öldü və oğulu Yezid atasının yerinə oturdu. Beyət məclisinin qurulması, Ərəblər içərisində səltənət, əmrlik və sair əhəmiyyətli mövzularda bir ənənə idi. Cəmiyyət, xüsusilə də xalq içində tanınmış kəslər bu mövzularda sultana yaxud Əmrə beyət əli verirdilər. Beyətin ardından itaətsizlik etmək bir qövm üçün böyük ar və zillət sayılardı. Eyni zamanda imzaladığı şeyə boyun əyməkdən qaçmaq, qəti cinayət/günah olaraq bilinərdi. Hz. Peyğəmbərin siretinde də təzyiq olmadan edilən razılaşma və əhd mötəbər sayılmışdır.
Müaviyə həyatdaykən tanınmış şəxsiyyətlərdən Yezidə beyət götürmüşdü. Lakin İmam Hüseynə (ə.s) toxunmayıb, beyət təklifində tapılmamışdı. Xüsusilə oğulu Yezidə belə vəsiyyət etdi: “Hüseyn min Əli beyət etməzsə çox israr etmə və eləcə qalsın.” Çünki Müaviyə məsələnin önünü arxasını ölçə bilməkdə idi.
Ancaq Yezid, qüruru və pervasızlığı nəticəsni, atası ölüncə onun vəsiyyətini unudub, Mədinə qubernatoruna, “Hüseyndən mənim xilafətim üçün beyət istə, etməzsə başını Şama göndər” deyə əmr verdi. Mədinə qubernatoru Yezidin istəyini İmam Hüseynə (ə.s) elanın tərəfindən İmam ondan bu mövzuda düşünməsi üçün zaman götürdü və gecə ailəsini də götürərək Məkkəyə hərəkət etdi. İmam İslamda rəsmi olaraq təhlükəsiz və zəmanətli yeyər olaraq elan edilən Allahın Hərəmi (Məkkəyə) sığındı.
Bu hadisə hicrətin 60. ilində Rəcəb ayının sonları və Şaban ayının başlarında baş verdi. İmam Hüseyn (ə.s) təxminən dörd ay Məkkəyə sığınaraq yaşadı. Bu xəbər yavaş yavaş İslam ölkələrinə yayıldı. Bir tərəfdən, Müaviyə dövründəki haqsızlıqlara razı olmayıb, Yezidin xilafətinə qarşı çıxanlar İmam Hüseynin (ə.s) yanına gəlib kömək edəcəklərinə dair söz verirdilər, bir tərəfdən də İraqdan, xüsusilə Kufə xalqı aralıqsız olaraq məktub göndərib İmam Hüseynin (ə.s) İraqa gəlib Müsəlmanlara öndərlik edərək zülm və ədalətsizliyi yox etməsini israrla istəyirdilər. Əlbəttə bu vəziyyət Yezid üçün çox təhlükəli idi.
İmam Hüseyn (ə.s), həcc mövsümünə qədər Məkkədə iqamət etdi. Müsəlmanlar İslam ölkələrindən qrup qrup həcc əməllərini etmək üçün Məkkəyə axın etdilər. Bu vaxt İmam, Yezidin özünü öldürmək üçün hacı qılığında gizli bir qrupu göndərdiyi xəbərini götürdü. Bunlar əməl əsnasında ehram paltarları altına gizlədikləri silahlarla İmam Hüseyni şəhid edəcəkdilər.
İmam Hüseyn (ə.s) həcc əməllərini yarıda kəsərək (rəvayətə görə ümrə həccinə keçiş edib təvaf, say əməllərini yerinə yetirdikdən sonra ehramdan çıxmışlar), bir yığıncaqda qısa bir danışma edib İraqa hərəkət edəcəyini bildirdi. Bu danışmada şəhid olacağını da bildirdi. Müsəlmanlardan onun köməyinə qaçmalarını və bu hədəf yolunda qanlarını vermələrini istədi. Sabahısı gün də ailəsi və dostlarını götürərək İraqa yönəldi.
İmam Hüseyn (ə.s) beyət etməməyə qəti qərarlı idi. Bu yolda şəhid olacağını da yaxşı bilirdi. Məşhur fəsad mühiti, fikirsel çöküş və ümumiyyətlə cəmiyyətin bütünü xüsusi olaraq da İraqlıların iradəsizliyi ilə gücünü gücləndirmiş olan Ümeyye Oğullarının böyük və qorxunc döyüş gücünün özünü yaşatmayacağını bilirdi.
Tanınmış kəslərdən bir qrup, İmamın yanına gəlib bu hərəkət və kıyamın təhlükəsini xatırlatdılar. Lakin İmam cavablarında belə buyurdu: ‘‘Mən beyət etməyəcəyəm. Zülm və fəsad hökumətinə boyun əyməyəcəyəm. Hara getsəm, harada olsam məni öldürəcəklərini bilirəm. Məkkədən ayrılmamın səbəbi isə, qanımın tökülməsiylə Kəbənin hörmətinin zədələnilməsini önləməkdir.”
İmam Hüseyn (ə.s), Kufə yoluna qoyuldu. Daha Kufəyə bir neçə gündəlik yol varkən, Kufəyə göndərdiyi elçisinin və tanınmış sadiq dostlarından birinin, Yezidin qubernatoru tərəfindən şəhid edilib yenə onun əmriylə ayaqlarına ip bağlanaraq, Kufə küçələrində gəzdirildiyini eşitdi. Kufə və bölgəsinin möhkəmcə nəzarətə alındığını və İmamla döyüşəcək təchizatlı bir ordunun hazırlandığını eşidincə, ölümdən başqa bir yol qalmadığını anladı. İşdə burada şəhid olmaq üçün qəti qərar aldığını açıqca ifadə etdi və Kufə’ ye doğru yol götürməyə davam etdi.
Kufənin təxminən olaraq yetmiş kilometr yaxınlarında Kərbəla adındakı bir səhraliqda Yezidin ordusu onları mühasirəyə götürdü. Səkkiz gün burada qaldılar. Bu sırada gündən günə mühasirə çevrəsni daralır və davamlı düşmənin sayı çoxalırdı. Bilahare İmam (ə.s), ailəsi və çox az ədəddəki səhabələriylə birlikdə, otuz min adamdan ibarət olan ordunun muhasarasında qaldı.
Bu bir neçə gün içində İmam Hüseyn (ə.s), ordusunun yerlərini nizamlayıb dostlarını təmizlik etməyə qərar aldı. Qısa bir danışmada səhabələrinə səslənərək belə buyurdu: “Bizim ölüm və şahidlikdən başqa bir yolumuz yoxdur. Mən beyətimi sizdən qaldırdım. Getmək istəyən, gecənin qaranlığından faydalanıb özünü bu təhlükəli meydandan qurtarsın. Çünki onlar bir tək məni öldürmək istəyirlər.”
Daha sonra işıqların söndürülməsini əmr etdi. Maddi məqsədlər üçün İmam Hüseyn (a.s)a qaçışlanlar ayrılıb dağıldılar. Yalnız haqq aşiqlərindən çox azı (40 adama yaxın) yaran və Məni Haşimdən olan qohumları qaldılar.
İmam Hüseyn (ə.s), yenə qalanları yığıb danışdı və belə buyurdu: ” Sizdən hər kim istəsə gecənin qaranlığından faydalansın və özünü təhlükədən qurtarsın. Onlar bir tək məni istəyirlər.” Lakin bu dəfə İmam’ ın vəfalı dostları bir-bir qalxıb, biz heç bir zaman sənin öndər olduğun haqq yolundan dönməyəcəyik, əlimiz qılınc tutana, damarımızda qan axana qədər döyüşüb sənin hörmətini qoruyacağıq, sənin təmiz ətəyindən qopmayacağıq, deyə müxtəlif bəyanlarda tapıldılar.
Məhərrəm ayının doqquzuncu gününün sonlarında son təklif (beyət və ya döyüş) düşmən tərəfindən İmama çatdı. İmam (ə.s.), o gecəni ibadət üçün möhlət götürüb sabahkı döyüşə hazırlandı.
Hicrətin 61. İli Məhərrəm ayının 10. günü İmam, bir ovuc dostlarıyla (cəmi doxsan adamdan az idi. Qırx adam əvvəldən yanında olanlar, otuzdan bir az çoxu döyüş günü və gecəsi düşmən ordusundan dönənlər və digərləri də İmamın Haşimi qohumları; məsələn oğulları, qardaşları, qardaşının və bacısının oğulları və amcaoğullarıydı) saysız düşmən ordusu qarşısında saf meydana gətirdilər və döyüş başladı.
O gün səhərdən axşama qədər döyüş idilər. İmam Hüseyn, Haşimi gəncləri və sair dostları son nəfərə qədər şəhid oldular. (Şəhidlərin içində İmam Həsənin (ə.s) iki kiçik oğulu, İmam Hüseynin bir kiçik oğulu və daha qundaqda olan bir balasını da saymalıyıq.)
Döyüş bitdikdən sonra düşmən ordusu, İmamın (ə.s) hərəmini yağmaladılar və çadırları atəşə verərək şəhidlərin başını kəsib paltarlarını çıxardılar. Cəsədləri dəfn etmədən, sığınacaqsız qızlardan və qadınlardan ibarət yaranan Əhli Beyt əsirlərini şəhidlərin başlarıyla birlikdə Kufəyə doğru yola qoydular. (Əsirlərin içində kişi olaraq İmam Hüseyn (a.s)ın iyirmi iki yaşındakı oğulu İmam Zeynel Abidin (ə.s) ağır xəstə olaraq, bir də onun oğulu İmam Məhəmməd min Əli və İmam Həsənin (ə.s) oğulu Həsən-ül Müsenna tapılırdılar. Həsən-ül Müsenna döyüşdə ağır yaralı olaraq şəhidlərin içində qalmışdı lakin son anlarda yaşayır olaraq tapıldı. Düşmən komandirlərinin birinin ərəbiliçiliyiylə başı kəsilmədi və əsirlərlə birlikdə Kufəyə aparıldı). Kufə ‘deyil də Dimeşk ‘e, Yezidin yanına aparıldılar.
Kərbəla hadisəsi, qadınların əsir alınıb şəhərlərdə gəzdirilməsi və (əsirlər içində olan) Hz. Əlinin (ə.s) qızı Hz. Zeynəb və İmam Zeynel Abidinin Kufə və Şamdakı yığıncaq yerlərində danışmaları ilə birlikdə, Ümeyye oğullarını alçaq etdi və Müaviyənin illərcə etdiyi təbliğatı təsirsiz buraxdı. Hətta Yezid, Kərbəlada məmurları əliylə edilən bu işlərdən özünü təmizləməyə çalışdı. Kərbəla vakıası, təsiri keç olmasına baxmayaraq, Ümeyye oğullarını səltənətdən salmaqla birlikdə, Ehlibeyt sevgisinin kökləşməsində böyük bir faktor idi. Kərbəla hadisəsinin qısa vədəli təsiri isə müxtəlif kıyamlar və bunun yanında da on iki il davam edən qanlı döyüşlərdir. Belə ki, İmam Hüseyn’ en (ə.s) qatillərindən heç biri intiqamdan qaçıb xilas ola bilmədi.
Tarixin İmam Hüseyn (ə.s) və Yezidlə əlaqədar hissəsini oxuyub o zamanın hakim sistemini araşdıranlar bilərlər ki, İmamın tək variantı şəhid olmaq idi. İslam dininin açıq-aşkar əzilməsinə səbəb olan beyət, heç bir şərtdə İmam Hüseyn üçün mümkün deyildi.
Çünki Yezid, İslam dininə və qanunlarına hörmət göstərməməklə kifayətlənməyib, İslamı açıqdan açığa əzməyə çalışan bir hakim idi.
Halbuki ondan əvvəlkilər, dinə, din adına müxalif çıxırlar və zahirde dinə hörmət göstərirdilər. Hətta xalqın inandığı Peyğəmbər (s. a. a.) və sair dini şəxsiyyətlərə kömək edib, onların yanında tapılmış olmaqla öyünürdülər.
Bunları göz önünə götürdüyümüzdə, bəzi tarixçilərin İmam Həsən və İmam Hüseyn haqqında ortaya sürdüyü görüşlərin səhvi ortaya çıxır. Deyilir ki: İmam Həsən və İmam Hüseyn iki dəyişik təbiətə sahib idilər; İmam Həsən sulhsever idi. Qırx min əsgəri olmasına baxmayaraq barışı qəbul etdi. Lakin İmam Hüseyn döyüşçü bir ruha sahib idi və döyüşü seçdi. Qırx adam adamı olmasına baxmayaraq Yezidle döyüşə cəhd etdi.
Bu söz səhvdir, çünki görürük ki Yezidə beyət etməyi qəbul etməyən İmam Hüseyn (ə.s), on il boyunca qardaşı kimi Müaviyə’ nin hökuməti dövründə yaşadı, amma heç bir zaman müxalifət göstərmədi. Həqiqətən də İmam Həsən və İmam Hüseyn (Allahın salamı üzərlərinə olsun) Müaviyə ilə döyüşsələr də öldürüləcəkdilər və onların ölümünün İslama heç bir (ciddi) faydası olmayacaqdı. Çünki kıyam, özünü doğru yolda göstərən, səhabəlik xüsusiyyətinə sahib, vəhy yazıçıs(n)ı və möminlərin dayısı olaraq tanınan, hər cür hiyləgərliyə müraciət edən Müaviyənin siyasəti qarşısında təsirli olmayacaqdı. Qaldı ki əlindəki imkanları istifadə edib, onları öz dostları vasitəsiylə öldürdərək sonra yas tutmağa başlaya bilər və qanlarını götürməyə qalxa bilərdi. Necə ki üçüncü xəlifəyə də eynilə belə etmişdi.

Related Articles

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Time limit is exhausted. Please reload the CAPTCHA.

Back to top button