“İftar süfrəsi verən adamların əvvəlcə siyahısı tərtib olunsun və bilinsin ki, bunlar kimlərdir”
QMİ-dən xüsusi tapşırıqlar və qadağalarAllahşükür Paşazadə Ramazan ayında “siyasi şəxslərə” iftar süfrələri açmağı yasaqlayan tapşırıqlar verib; onun açıqlamaları “vicdan azadlığının məhdudlaşdırılması” kimi qiymətləndirilir; Şeyx hər seçkidə olduğu kimi, bu dəfə də hakimiyyətin tərəfini tutduğunu göstərir
Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin (QMİ) sədri, Şeyxülislam Allahşükür Paşazadə iyulun 8-də keçirilən Qazilər Şurasının Ramazanla bağlı toplantısında sensasion sayıla biləcək bəyanatlar verib. Şeyx deyib ki, bu il seçki ili olduğu üçün məscidlərdə çox ehtiyatlı olmaq lazımdır. “Xüsusilə siyasi şəxslərin məscidlərə müdaxiləsi qəti qadağandır” deyə, A.Paşazadə bildirib. O qeyd edib ki, əgər hansısa məscid siyasi şəxslərin oradan seçki kampaniyası üçün istifadə etməsinə şərait yaradacaqsa, o məscid və onun axundu ciddi cəzalandırılacaq.
Şeyx siyasi şəxslərin iftar verməsi məqsədilə məscidlərdə özləri üçün siyasi kampaniya yaratmasının da yolverilməz olduğunu bildirib: “Bəzən Ramazan aylarında məscidlərə iftar süfrəsi verməklə bağlı hansısa şəxslər tərəfindən müraciətlər olunur. Bəzən bu müraciət edənlərin məqsədləri heç də iftar süfrəsi təşkil etmək deyil. Bundan özlərinə divident qazanmaq üçün istifadə edirlər. Başqa təriqətləri, siyasi adamları ora yığıb hansısa təbliğatı aparmaq üçün istifadə edirlər. Ona görə də indən belə iftar süfrəsi verən adamların əvvəlcə siyahısı tərtib olunsun və bilinsin ki, bunlar kimlərdir. Əks halda, iftar kiminsə təbliğinə çevrilir”.
Aydındır ki, Şeyx “siyasi şəxslər” dedikdə müxalifəti nəzərdə tutur. Müxalifətçilər sırasında isə dindarların siyasi kəsimi, o cümlədən sədri həbsdə olan İslan Partiyası fəalları da var. Dini çevrələrə yaxın mənbələrin məlumatına görə, islamçıların Milli Şuraya isti yanaşması hakimiyyəti ciddi narahat edir və bu məqsədlə də Şeyxə müəyyən tapşırıqlar verilib. Din dövlətdən ayrı olsa da, Şeyx hakimiyyətdən yanadır və bunu hər seçki ilində daha çox hiss etmək mümkündür.
Məlumdur ki, hüquq-mühafizə orqanları illərdir məscidlərə zatən, Şeyxin idarəsi üzərindən də ciddi nəzarət edir. 2013 seçkiləri yaxınlaşdıqca, iqtidarın cəmiyyətin bütün fəal təbəqələrinə nəzarəti daha da artır və bu sırada qapalı, amma ölkədə kifayət qədər fəal toplum olan dindarlar da var.
“Yeni Müsavat”ın məlumatına görə, QMİ-yə xüsusi tapşırıq verilib ki, xüsusən rayonlarda müxalifət və müxalifətə yaxın şəxslərə, o cümlədən aksiyalarda həbs olunmuş dindarların qohum-əqrəbalarına məscidlərdə daha ciddi nəzarət edilsin. Bu nəzarətin xüsusilə Bakıətrafı kəndlərdə, Gəncə və Sumqayıt şəhərlərində, eləcə də ölkənin şimal bölgəsində daha ciddi olduğu deyilir. Əlbəttə ki, bu işdə əsas məsuliyyət məscidlərin rəhbərlərinin üzərinə qoyulub və əsas cavabdeh şəxslər də onlardır.
Yeri gəlmişkən, hələ bir müddət əvvəl dini çevrələrdən belə bir məlumat almışdıq ki, QMİ noyabradək bütün axund və imamların hər gün məsciddə olmalarını tələb kimi qoyub. Şeyx məhz bu səbəbdən məlum toplantıda bəzi məscidlərin axundlarından gileylənib: “Axundların öz vəzifələrini yaxın qohumlarına, qardaşlarına və digərlərinə tapşırıb, öz işlərinin arxasınca gedir, məscidi unudurlar. Bu, necə ola bilər axı? Mən Şeyxəm, vəzifəmi başqasına necə etibar edə bilərəm? Onlar da eləməməlidir. Məsciddə moizə oxumaq üçün axundu başqa adam yalnız bizim icazəmiz əsasında əvəz edə bilər, bizim icazəmiz yoxdursa, bu, qadağandır. Hansısa məsciddə axundu kimsə hansısa moizədə, dini məsələlərdə əvəzə etmək istəyirsə, bizim müvafiq komissiyamızdan icazə almalıdır. Əks halda, o məscidin axundu, imamı barədə xəbərdarlıq olmadan ciddi ölçü götürüləcək”.
Müstəqil Azərbaycan tarixində müxalifətin məscidlərdə, dini konfensiyalarda nə vaxtsa seçki kampaniyası apardığı faktına rast gəlinməyib. Şeyx də bu faktları bilməmiş deyil. Amma şeyx, görünür, yerlərdəki adamlarına tam etibar etmir.
QMİ sədrinin “məscidlərdə siyasi şəxslərin oradan seçki kampaniyası üçün istifadə etməsinə şərait yaradacaqsa, o məscid və onun axundu ciddi cəzalandırılacaq” açıqlamasına başqa məna vermək də mümkün deyil.
Daha bir sensasion məqam həm də kasıblara əl tutmaq ayı olan Ramazanda iftarla bağlı QMİ-nin qadağasıdır. Şeyxin yenə də müxalifəti nəzərdə tutaraq iftar süfrələri zamanı “siyasi adamları ora yığıb hansısa təbliğatı aparmaq üçün istifadə edirlər” deyib. Şeyx iftar süfrələrin də belə deyək, “müxalifət” və “iqtidar”a ayıraraq qəti qərarını elan edib: “İndən belə iftar süfrəsi verən adamların əvvəlcə siyahısı tərtib olunsun və bilinsin ki, bunlar kimlərdir. Əks halda, iftar kiminsə təbliğinə çevrilir”. Bu, o deməkdir ki, məsələn, hansısa bir müxalifət partiyası (qəzeti, təşkilatı, QHT-si) Allah evində kasıblar üçün iftar süfrəsi vermək istəyərsə, buna QMİ imkan verməyəcək.
Adının açıqlanmasını istəməyən dini ekspert Şeyxin bu mövqeyini ən azı “vicdan azadlığının məhdudlaşdırılması” kimi qiymətləndirib. Ekspert “Yeni Müsavat”a deyib ki, müqəddəs Ramazan ayında QMİ sədrinin iftarla bağlı dedikləri qadağa həm günah sayılır, həm də cəmiyyətdə qeyri-sağlam ovqat yaradır: “Halbuki Şeyx həm də sülh yaratmaq, qarşıdurmaları dayandırmaq məqamında olan bir şəxsdir. Təəssüf ki, hər seçkidə olduğu kimi, bu dəfə də Allahşükür Paşazadə hakimiyyətin tərəfini tutur və bunu açıq büruzə verir”.
