Amerikanın Səsi-nə istinadən xəbər verir ki, Ankara Qərbin təzyiqlərinə baxmayaraq, yeni qaydalar tətbiq etdiyi üçün Rusiya neftinə beynəlxalq qiymət həddi İstanbul yaxınlığında supertankerlərin tıxacına səbəb olub.
Dünyanın onlarla ən böyük supertankeri Türkiyə ilə Qərb müttəfiqləri arasında gərginləşən mübahisənin qurbanı olaraq İstanbulun kənarında ilişib qalıb. Rusiya neftinin qiymətinə məhdudiyyət tətbiq edildikdən sonra Ankara İstanbul boğazından istifadə edən bütün tankerlər üçün sığorta zəmanəti tələb edir.
Mütəxəssislər su yolunun Türkiyənin ən böyük şəhəri üçün təhlükələr göz önünə alındığında zərurət olduğunu deyir.
Xam neft və ya emal olunmuş və tranzitlə neft daşıyan tanker Türkiyə boğazlarından, xüsusən də 16 milyon əhalisi olan İstanbuldan keçərsə, mallar sığortalanacaq, sonra isə boğazlar neft dağılmalarından və toqquşmalardan sığortalanacaq. Çünki problem neft dağılmaları və toqquşmalardır” – deyə, energetika üzrə məsləhətçisi Mithat Rende bildirib.
Moskvaya qarşı yeni sanksiyalara əsasən, sığortaçılara daşıdıqları Rusiya nefti qiymət limitindən yuxarı satılsa, tankerlərə xidmət göstərə bilməzlər. Qərb sığortaçıları iddia edirki, Ankaranın sığorta təminatı tələbi sığortalanmış tankerlərin yükü beynəlxalq qiymət həddini pozsa, onları sanksiyalara məruz qoya bilər.
Lakin Ankaranın bütün tankerlərə, o cümlədən Rusiya neftini daşımayanlara sığorta tələbləri qoyması Vaşinqtonu məyus edib.
“Biz Türkiyə ilə təmasda olmuşuq ki, qiymət həddi yalnız Rusiya neftinə şamil edilir. İzah edin ki, bu qadağa Türkiyə sularından keçən gəmilərdə əlavə yoxlama tələb etmir. Anlayırıq ki, gecikmiş tankerlərin demək olar ki, hamısı deyil. Rusiyadan neft daşıyır və qapaqdan təsirlənmir”, Ağ Evin mətbuat katibi Karin Jan-Pyer deyib.
Rusiya tankerləri beynəlxalq sanksiyalardan yan keçərək daxili sığortası ilə Ankaranın tələbini yerinə yetirir. Bəzi analitiklər Ankaranın müttəfiqlərindən güzəştlər axtara biləcəyini düşünür.
“Bu hökumət və Türkiyə prezidenti oynamağı, gücünü sərf etməyi və ayrı-ayrı məsələlərdə sövdələşmələr etməyi xoşlayır. Problemi həll etmək mümkün olmasa, o zaman problem yaranacaq. İndi daha narahatlıq doğuran şey, çıxılmaz vəziyyətdir” – deyə, politoloq Yoruk İşıq bildirib.
Ankaranın Vaşinqtonla davam edən bir neçə mübahisəsi var, onlardan biri hazırda ABŞ Konqresində dayanmış ABŞ qırıcı təyyarələrinin alınması ilə bağlıdır. Lakin mümkün irəliləyiş əlaməti olaraq bazar ertəsi beş tanker İstanbuldan keçib. Şimal yarımkürəsində qış şərtlərini nəzərə alaraq, analitiklər razılaşmanın kifayət qədər tez baş tuta bilməyəcəyini deyir.
“Xam neftlə ağır yüklənmiş neft tankerlərinin buradan, Türkiyə boğazlarından və ya İstanbuldan cəmi iyirmi və ya otuz kilometr aralıda oturması təhlükəlidir”- deyə, energetika üzrə məsləhətçisi Mithat Rende bildirib.
Analitiklər deyir ki ,daha çox tankerin İstanbula getməsi ilə əlaqədar davam edən çıxılmaz vəziyyətin həllinə dair təzyiqlər mövcuddur.
