آذربایجاناخباراردبیلایرانتحليل هاویژه

سه برداشت و یک نتیجه از ضرورت دفاع از شیعیان آذربایجان

به گزارش مرکز فرهنگی قفقاز، محمد اردبیلی کارشناس و پژوهشگر امور  سیاسی و بین‌الملل طی یادداشتی  نوشت:

جمهوری آذربایجان ؛ پاره ای از خاک اسلام  که صیت و آوازه غیرت و حمیّت مردمانش در میان قفقازیان پیچیده است، روزگارمتمادی ، طلایه دار فرهنگ و هنر ، مهدعلم و ادب وکانون تعهّد و تدیّن بوده، که شاهد این ادّعا وجودصدها اثر شگفت علمی ، تاریخی و مذهبی در این دیار می باشد ،مروری بر اشعارحکیم نظامی گنجوی تا عارفانه های حکیم فضولی ، کاوشی در نگاره های قصر شروانشاهان تا کتیبه های مسجدجمعه باکو، سیری در زیارتگاه بی بی حکیمه باکو تا مناره های سر برآسمان افراشته مسجدجامع شاه عباس گنجه همه نشانگر دیانت و علاقه مردم آذربایجان به ارزشهای دینی و اعتقادات مذهبی می باشد. پژوهشگران تاریخ آذربایجان همه اذعان دارند که ولایتمداری مؤلفه تغییرناپذیر مردم این  دیار بوده و هست ،ولی افسوس که این مردمان مظلوم در طول تاریخ گرفتار مزاج پریشان حاکمانی شده اند که بی دینی را بهتر از تدیّن و بی بندوباری را برتر از تعهّد  دانسته اند ، ویژگی مشترک   اریکه نشینان دیار آذربایجان ؛ از تزارروس گرفته تا خاندان حاکم فعلی ، ستیز و مبارزه با حقایق الهی بوده که ریشه در روح و جان مردم آذربایجان دارد . این ستیز از واهمه استیلای ایمان و از سر غفلت از وعده الهی که هرکس بخواهد نورالهی را با گفتارباطل خود خاموش کند راه به جایی نخواهدبرد زیراکه خداوند متعال خودحافظ و نگهدارنورخود از گزندکافران است .رخ داده است که موجب غبار هویّت دینی جمهوری آذربایجان شده است. پس از سقوط هفتادسال حکومت الحاد و بی دینی و حصول استقلال نیم بند و متزلزل ، مردم غیرتمند آذربایجان با الگو گیری از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، در تلاش برای ایجاد حیاتی توأم با آرامش،براساس مبانی دینی خود بودند و در این راه هر آنچه در توان داشتند به کاربستند،امّا استکبارغرب از ترس حاکمیّت اسلام در آذربایجان، برای جلوگیری از این ایده که سابقه آن در جمهوری اسلامی ایران تجربه شده بود،تلاش خود برای ایجادشکاف بین مردم آذربایجان با آموزه های دینی را شروع کردند،در این میان سردمداران آذری ،مجری اوامر شده و با اعلام حکومت لائیست و سکولاریست؛دنیاگرایی و جدایی دین از سیاست،دِین خود به استکبار غرب و صهیونیسم جهانی را ادا کردند.

مقام معظم رهبری(مدظله) در دو دیدار اخیر خود با رئیس‌جمهور آذربایجان براساس ضرورت های بدیهی لزوم تکریم شیعیان جمهوری آذربایجان را به رئیس‌جمهوری این کشور یاد‌آور شدند. ایشان در دیدار اول خود که در اسفند‌ماه ۱۳۹۴ انجام گرفت ‌اعتقادات اسلامی و شیعی مردم آذربایجان را سرمایه ای  گران‌بها خوانده و ترویج معارف اسلام و تشیع در این کشور را موجب جلب نصرت الهی و عنایت ائمه اطهار در مقابل مشکلات و تهدیدات  دانستند همچنین مقام معظم رهبری در دیدار دوم که در ۱۵ اسفند ۱۳۹۵ صورت گرفت ؛ با تصریح بر اینکه جمهوری آذربایجان دومین کشور شیعی جهان است،طی سخنانی فرمودند: «مصلحت دولت آذربایجان در همراهی با احساسات مذهبی مردم است به نحوی که آنان هیچ‌گونه نگرانی نسبت به مسائل مذهبی از ناحیه دولت نداشته باشند».  مقابله بااسلامگرایان و بروز حوادث تاسف باردینی دراین کشور از اقدامات تاسف باری است که درسال های اخیر در این کشور رخ داده است و دراثرآن اکنون نزدیک به ۱۵۰ نفر از اسلامگرایان به بهانه های واهی و جرائمی مضحک به حبس های طولانی محکوم شده اند و برخی در وضعیت نامطلوب جسمی و روحی قراردارند و جان ایشان در خطر می باشد.برای تبیین این مطلب و ضرورت دفاع از این اسلامگرایان به سه برداشت و یک نتیجه کلی اشاره می کنیم:

۱-آذربایجان و اسلامگرایان

جمهوری آذربایجان کشوری است در جنوب رشته کوههای قفقاز (قاف) که تازمان انعقاد عهدنامه گلستان جزوی ازخاک کشورمان ایران بود ،  این کشور که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال۱۹۹۱ موجودیتی مـستقل در عرصه ی  بین الملل یافته است، جمعیّتی بالغ برنه میلیون نفر  دارد و  جزو چهارکشوری است که بیشترین مردمانش شیعیان اثنی عشری می باشند، بر این اساس پیوندهای تاریخی و اشتراکات فرهنگی و مذهبی ، تعلّقات مردم این دیار  را به ایران بیش از هر کشور دیگری ایجاد کرده است.

علی رغم علاقه روزافزون مردم آذربایجان به مسائل دینی و پیوند مذهبی با ایران ، برخی از سیاستمداران  و صاحب منسبان این کشور که پرورش یافته فرهنگ دین ستیز کمونیست شوروی هستند ، متمایل به الگوگیری مردم این کشور از کشورهای غیرمسلمان  و فرهنگ های غربی هستند و میانه خوشی با اسلام و اسلامگرایی ندارند ،به همین دلیل از زمان استقلال آذربایجان تاکنون مقابله با دینداران و جلوگیری یا محدودیت فعالیت های دینی همواره در دستور کار حاکمان این کشور بوده است .این صاحب منسبان درصدد تعریف جدیدی از هویت برای مردم کشور خودهستند که این تعریف جدیدآمیخته با پیوند با صهیونیسم  و تاثیر از فرهنگ غربی و برتری ملیت بر دین می باشد.

در چنددهه اخیر براساس سیاست های سکولار و سرلوحه قرار گرفتن همسوئی با صهیونیسم جهانی حاکم در این کشور اقدامات ضددینی متعددی در این کشور رخ داده است که اوج آن در زمان خاندان حاکم فعلی در آذربایجان بوده که به تبع آن مردم آذربایجان شاهد اقداماتی چون ممنوعیّت پخش اذان از مساجد،ممنوعیّت عزاداری در وفیات ائمه اطهار (علیهم السلام) ،ممنوعیّت فروش کتابهای دینی ، تخریب مساجد و ممنوعیّت استفاده از حجاب در مدارس شده اند. این اقدامات موجب اعتراض مردم ، احزاب ، چهره های سرشناس فرهنگی ، سیاسی آذربایجان،  مراجع عظام تقلید و روحانیون عالیقدر و بسیاری از آزادمردان جهان قرارگرفت امّا گوش ناشنوای گروهی از شنیدن آن ناتوان بود و هوش آنان عاجز از درک این حقیقت که الملک یبقی مع الکفر و لایبقی مع الظلم. از بارزترین اقدامات ضدّدینی خاندان فعلی، تصویب قانون استفاده از لباس متحدالشکل در مدارس دخترانه که به روش غربی با دامن کوتاه و بدون روسری بود که در آذرماه ۸۹ بااعلام وزارت تحصیل علنی گردید و حجم عظیمی از اعتراضات مردمی را در این کشور به وجودآورد، این اقدام که با آموزه های دینی مردم آذربایجان سازگاری نداشت ، بزرگترین توهین به این ملّت بود که در اوج اختناق و فشاراستالینی از حجاب خود دست نکشیده بودند. در این میان شگفت تر از همه علی رغم اعتراضات وسیع مردم آذربایجان، احزاب ، شخصیت های فرهنگی ، مذهبی ، سیاسی ، مراجع عظام تقلید و مسلمانان کشورهای جهان ،پافشاری دولت آذری به اجرای این قانون به رغم اعتراضات ملّی و بین المللی بود  و اقدام تعجب آوردیگر سرکوبی معترضان و دستگیری رهبران این اعتراض های بدیهی بود که براساس آن دکتر محسن صمداف ؛ رهبر غیور و مجاهد حزب  اسلام و معاونان و اعضای اصلی این حزب و برخی از اسلامگرایان دستگیر و پس از یک پروسه طولانی به بهانه های واهی به زندان های طولانی مدت محکوم شدند. پس از این حادثه ،اقدام ضددینی دیگری به نام برگزاری مسابقه یوروویژن که برخاسته از فرهنگ آنگلوساکسون بود و از برنامه های صهیونیسم جهانی برای تغییر فرهنگ سنتی مردم آذربایجان به شمارمی رفت ،دراین کشور رخ داد و به تبع آن اعتراضات غیورمردان آذری به این اقدام ضددینی صورت گرفت و موج جدیدی از اسلامگرایان دستگیر و با جرائمی خنده آور همچون نگهداری اسلحه ،خریدوفروش موادمخدر و…به حبس های طولانی محکوم شدند. ،آخرین دستگیری گسترده اسلامگرایان پس از حادثه اخیرنارداران در آذرماه ۱۳۹۴ در آستانه اربعین حسینی به وقوع پیوست که در خلال آن ده ها نفر از مردم غیور نارداران و اعضای سازمان اتحادمسلمانان آذربایجان و رهبر معنوی این سازمان ؛حاج طالع باقرزاده دستگیر و همانند مولایشان حضرت امام موسی کاظم (ع)به جرم دفاع از دین به زندان های طولانی محکوم شدند .این حادثه ناگوار که از  سیاست اسلام هراسی و شیعه ستیزی صهیونیسم جهانی و وابستگان آذری آن ناشی می شد ، باردیگر چهره کریه این مستأصلان را آشکار کرد .

۲-ایران و آذربایجان رفاقتی متزلزل و نیم بند

جمهوری اسلامی ایران که بارهبری داهیانه مقام معظّم رهبری (مدّظلّه العالی) توفیق دستیابی به حکومتی مبتنی  براسلام ناب محمّدی را دارد و کانون تشیّع در جهان محسوب می شود،بر اساس رسالت اصلی خود که حفظ میراث اهل بیت عصمت و طهارت (ع) و حمایت از شیعیان مظلوم جهان است، به پاس ندای نبوی « من اصبح و لم یهتم بامورالمسلمین فلیس بمسلم»و با توجّه  به سابقه تاریخی حسن همجواری و اشتراکات مذهبی ، فرهنگی و نسبی که در میان مردم دوکشور وجود دارد از نخستین روزهای استقلال آذربایجان ،ضمن حفظ حریم سیاسی این کشور ،به حمایت همه جانبه از مردم آذربایجان پرداخته است و در حوادث و بحران های سیاسی این کشور همانند مناقشه قره باغ از هیچ کمکی به آذربایجان دریغ نکرده است و علاوه بر حمایت های مالی ،بهداشتی ،اسکان،تاسیس شعبه کمیته امداد امام خمینی در شهرهای مختلف آذربایجان ، در بعدنظامی و مستشاری نیز یاریگر این کشور بوده است که متاسفانه باگذشت زمان اکنون برخی سران این کشور منکر این کمک ها بوده و ایران را حامی ارمنستان می خوانند و در عوض آن برای اندک کشته شدگان ترک این مناقشه بنای یادبوده گذاشته و حمایت های اندک ترکیه را بسیار قلمداد می کنند. درکتاب حیدرعلی اف و شرق که توسط وزارت خارجه آذربایجان درسال ۲۰۰۳ م چاپ شده است ،حجم عظیمی از اقدامات حمایتی ایران از آذربایجان  سخن به میان آمده است اما در فضای رسانه ای و سیاسی خلاف آن مشاهده شده و می شود و در موارد مختلف و به تکرار هجمه های مختلفی برعلیه ایران در این کشور رخ داده و می دهدکه این اقدام بیش از همه از همسوئی سران این کشور با رژیم صهیونیستی و استکبار غرب  می باشد که دوستی دو کشور ایران و آذربایجان را نیم بند و متزلزل ساخته است. پس از به روی کار آمدن دولت یازدهم در ایران ،روابط حسنه ای مابین دولت آذربایجان و ایران به وجود آمده که درصورت واقعیت و حقیقت باطنی بسیار مطلوب و مورد خواست همگان بود، امّا در این خلال بروز حوادثی همچون حوادث نارداران و دستگیری خیل عظیمی از اسلامگرایان به جرم جاسوسی برای ایران ،دستگیری«حاج سردار حسنلی» روحانی سرشناس جمهوری آذری به اتهام تحصیل علوم دینی در ایران،‌ سخنان تهمت بار دستیار رئیس‌جمهوری آذربایجان درمورد ایران در جریان اعتراض مردمی به تخریب مسجد «حاج‌جواد باکو » ،اظهار‌نظر متمادی و مختلف نمایندگان مجلس آذربایجان برعلیه ایران که آخرین مورد آن پس از برگزاری مراسم باشکوه عاشورا در آذربایجان ،بیان شد ،آزادی فعالیت قومگرایی و تجزیه طلبی در آذربایجان  برعلیه ایران و ده ها نمونه دیگر منافی این حقیقت بود و قبول این دوستی را دشوار             می ساخت.در این میان نکته ای که بیش از اقدامات طرف آذری جالب توجه و شگفت آور می باشد انفعال دستگاه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می باشد که در تمام این حوادث با تساهل و تسامح با مسائل برخورد کرده است.

۳-آیت الله عاملی و دفاع از شیعیان قفقاز

دین اسلام به عنوان کامل ترین و آخرین ادیان الهی رسالتی بین‌المللی دارد زیرا بر اساس کلام صریح خداوند متعال این دین مبین اسلام است که در آخرالزمان بر تمام ادیان غلبه پیدا کرده و حاکم خواهد شد: «وَدِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ»(توبه/۳۳)براین اساس تبلیغ بین‌المللی اسلام ضرورتی است که از ابتدای صدر اسلام مطرح بوده و خود پیامبر اکرم(ص) شخصاً به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته‌اند و از آغاز اسلام این نگاه مطرح بوده که قرآن به عنوان آخرین کتاب آسمانی و معجزه پیامبر(ص) باید در ابعادی بین المللی مطرح شود و همگان را متوجه خود کند.علما و روحانیان برجسته جهان تشیع براین اساس همواره نگاهی فرامرزی به مسائل داشته اند و درصورت مشاهده ی هرحادثه ای که مغایر با احکام و معارف دین اسلام و مکتب تشیع بوده ،با تمام توان در برابر موضع گییری کرده و از باب فریضه امربه معروف و نهی از منکر متولیان امر را به پذیرش راه صواب فراخوانده اند که این مهم در کلام مقام معظم رهبری؛حضرت آیت الله خامنه ای (مدظله العالی) که در ۱۱اردیبهشت۸۷ در دیدار با طلاب، فضلا و اساتید استان فارس ایراد فرموده اند چنین آمده است:« امروز برخلاف گذشته تأثیر روحانیت به حوزه های فردی و جمع های محدود خلاصه نمی شود بلکه روحانیت در سایه استقرار نظام جمهوری اسلامی، داعیه دار هدایت معنوی بشر است و این مسئله، دغدغه ها و مسئولیّت های فراوانی را به همراه می آورد.»عصرحاضر که دنیای سرخورده از مادّیات و آمیخته به فقرمعنوی می باشد،بیش از پیش  چشم انتظار هدایت معنوی بزرگان دین است تا از قیدو بند تعلقات نفسانی دهایی یافته و به فطرت الهی خود مراجعتی دوباره داشته باشند .درعصرحاضر یکی از عالمان و فقیهان بصیر ،مبارز ،شجاع ،بادرایت و بزرگواری که فراتر از قید زمان و مکان به نشر معارف اسلامی و فرهنگ ناب تشیع می پردازند و با انوار خورشید وجود خود حق مداران را به رجوعی دوباره به ندای الهی فرامی خوانند حضرت آیت الله سیدحسن عاملی می ؛ فقیهی مجاهد و مبارز، منتسب به خاندانی از تبار سادات  خوشنام و غیور جبل عامل که به تقریر مرحوم آیت الله العظمی مرعشی نجفی حسباً و نسباً اصحّ سادات آذربایجان می باشند. اکنون صیت و آوازه و ذکر جمیل این فقیه وارسته نه در ایران و بلکه در اقصی نقاط جهان اسلام پیچیده و خیل عظیمی از شیعیان منطقه قفقاز و به خصوص جمهوری آذربایجان ،گرجستان ،داغستان ،علویان ترکیه و اروپا و حتی شیعیان منطقه قطیف عربستان،ایشان را به عنوان یک رهبر معنوی و دینی قبول داشته و سخنرانی ها و مواعظ ایشان را که  آمیخته با حقایق عرفانی و معارف قرآنی است،چون متاعی قدسی و میراثی گرانبها دست به دست می‌گردانند و همگان از کودک تا پیر ،از عامی تا عالم ، مجذوب حقایق نهفته ای هستند که در این آثار که در راستای اعتلای روحی و رفع فقر معنوی آفریده شده‌اند،وجود دارند.

رمز و راز دلدادگی مردم به وجود ذی جود این فقیه وارسته که پرورش یافته محفل اخلاقی بزرگانی چون آیت الله سعادت پرور(پهلوانی ) واحمدی میانجی می باشند، فقیه وارسته خود حدیث مفصلی است که در این مختصر  نمی گنجد و تنها سخنی از عارف زاهد مرحوم حضرت آیت الله شیخ جواد کربلائی مبیّن بعدی از آن است که به اینجانب می فرمودند :«من در مدت مدید آشنایی و قرابت  با آقای سیدحسن عاملی ذره ای هوای نفس در ایشان ندیدم و وجودایشان را آراسته به بیشتر فضایل اخلاقی یافتم».

شخصیت آیت الله عاملی بسیار گسترده و عمیق تر از آن است که کمترینی چومن توانایی بیان آن را داشته باشم ولی آنچه به همگان مشهود است زندگی ایشان توام با مجاهده و دور از شهرت و شعار و مصلحت و الگویی عملی از اخلاق محمدی (ص) است که مردم را با رفتار، نه با زبان و شعار به فضائل معنوی دعوت می کنند. بصیرت دینی ، آگاهی و اشراف به وقایع روز ، پیش بینی های حیرت انگیز از فرجام حوادث داخلی و بین المللی و هشدارهای پنهان به متولیان امور و ده ها مورد دیگر از خصائص و ویژگی های این فقیه مبارز می باشد که از استعداد و حسن تدبیر ایشان که موهبت الهی است ،بر می خیزد و براین اساس محدود کردن چنین عالمی در قید زمان و مکان امری بسیارنادرست و نامطلوب می باشد و اکنون لازم و ضروری است از تدبیر و درایت چنین عالم مجاهدی نه تنها در حل مسائل و مشکلات فرهنگی حوزه مسئولیت ایشان ؛اردبیل ، بلکه در مسائل کلان کشور و صدالبته در حل مسائل جهان اسلام و به خصوص کشورهای شیعی استفاده کرد. از جمله اقدامات ستودنی آیت الله عاملی در سال های اخیر ،دفاع ایشان از حریم ولایت در منطقه قفقاز  وشیعیان این دیار و به خصوص جمهوری آذربایجان می باشد که امری ضروری برای یک عالم دینی و از وظایف شرعی و معنوی ایشان می باشد و مطابق با میل ،نیاز و مصلحت شیعیان آن منطقه است که هر روز با شبهه و مسئله جدیدی از سوی صهیونیسم جهانی مواجه می شدند و اکنون اصلی ترین حامی معنوی آن ها در این هجمه فرهنگی و سیاسی ، آیت الله عاملی می باشند؛ عالمی شجاع و غیور که خلف صالحی برای اجداد و نیاکان مبارز و مجاهد خود می باشند

نتیجه گیری

جمهوری اسلامی ایران براساس رسالت دینی خود که ضرورتی غیرقابل انکار است ملزم به دفاع از مکتب تشیع درسراسرجهان است که در زیرمجموعه این رسالت بایسته است که شیعیان مظلوم جهان نیز تحت پوشش این کشوری که به رهبری عالمی فرزانه و بی نظیر و به  توفیق الهی داعیه دار سیاست مقتدرشیعی است،قرارگیرد که دراین میان شیعیان محبوس آذربایجان که هیچ جرمی جز دفاع از حریم ولایت ندارند باید در راس امور قرارگیرد .

محمّداردبیلی

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا