شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان، اعتیاد خاصی به سریال‌های ترک پیدا کرده‌اند و مسلمانی به این شیوه را ترویج می‌‌کنند.
دینداری یکی از مولفه های فرهنگی است که در طول زمان و با تغییرات فرهنگی که در جوامع ممکن است رخ دهد، دچار تغییر و تحولاتی می شود. آنچه مشخص است اینکه زندگی در عصر تکنولوژی، تاثیرات زیادی را بر مقوله دینداری افراد و باورها و اعتقادات دینی آنها، گذاشته است. به طوریکه گه گاه به نظر می رسد نوع تازه ای از دینداری به انسانها معرفی می شود.
مثلا شیوه ای از مسلمان بودن و اسلام داری که بیشتر به واسطه برنامه های رسانه های تصویری، در حال انتشار است، موضوعی مهم و قابل توجه است. موضوعی که در سالهای اخیر به طرق مختلف، در فیلم ها و سریال های شبکه های ماهواره ای ترویج یافته است و تاثیرات زیادی را بر مخاطبان داشته است. این یک جریان فکری و یک ایدئولوژی برنامه ریزی شده و مشخص است که به شیوه ای تدریجی و اثرگذار بر تفکر و نگرش افراد تاثیر می گذارد و به این ترتیب شاهد هستیم که نحوه تازه ای از مسلمان بودن به مسلمانان معرفی می شود. حتی برخی از تفکرات جدید بر این موضوع تاکید دارند که کارکرد دین به اتمام رسیده که البته این باور، بنیان درستی ندارد چرا که این مسئله به اثبات رسیده که جوامع در طول تاریخ، نتوانسته اند بدون باورها و اعتقادات دینی زندگی کنند. به این ترتیب تفکر از بین رفتن کارکردهای دین، تفکری شکست خورده است و همین امر موجب شده تا به ایجاد و یا تغییر مولفه های دینی پرداخته شود.
این بحث را با اشاره به مجموعه های تلویزیونی تولید کشور ترکیه، ادامه می دهیم. سریال هایی که هر کدام در بخش ها و قسمت های بسیار طولانی تولید و عرضه می شوند، و اتفاقا موفق به جذب مخاطبان بسیاری هم شده اند. مجموعه های تلویزیونی ترک، در سالهای اخیر به طور متعددی توسط شبکه های ماهواره ای فارسی زبان، خریداری و به زبان فارسی دوبله شده اند و از چندین شبکه فارسی زبان ماهواره ای پخش می شوند. مسئله قابل توجه این است که تصویر نمایی افراد مسلمان در این فیلم ها به چه صورت است. در مجموعه های ترک، اغلب افراد، مسلمان هستند. اما این مسلمانی به گونه خاص و تازه ای تعریف می شود. چنانچه مرگ ومیری در این فیلم ها رخ دهد، مسلمان بودن این افراد وضوح می یابد. به این صورت که خانم ها از پوشش سیاه رنگ استفاده می کنند و قرآن پخش می کنند و نماز میت می خوانند. اما نشانه دیگر مسلمان بودن این افراد در تابلوها و اسامی الهی که احیانا بر دیوار خانه هایشان نصب شده نشان داده می شود. به این ترتیب شاهد نمایش افراد مسلمانی هستیم که خانم هایشان از لباس های باز استفاده می کنند و مردانشان، در هنگام بروز مشکلات و یا برای تفریح و خوشگذرانی، به خوردن مشروبات الکلی می پردازند. روابط نامشروع و پنهانی، خیانت همسران به یکدیگر و تولد فرزندان نامشروع، موضوعی ساده و تکراری در این سریالها محسوب می شود. به این ترتیب شاهد چهره تازه ای از مسلمانی در این مجموعه های تلویزیونی هستیم. اینکه می توان مسلمان بود اما در عین حال بدون قید و بندهای دست و پاگیر زندگی کرد و از لذت های حرام بهره برد و این موضوع اصل مسلمانی را زیر سوال نمی برد. همانطور که در کشور ترکیه مشاهده می شود که تعدد مساجد زیاد است اما تعدد بارها و کاباره ها هم زیاد است. شاید این یک جهان بینی خاص است که تناقضی را میان این دو نمی بیند.
در راستای همین تفکرات است که شاهد پخش اذان از شبکه هایی هستیم که چنین فیلم هایی را نمایش می دهند. این شبکه ها(مثلا جم کلاسیک) در میان پخش سریالها و فیلم هایی با محتواها و مضامین مذکور، به پخش اذان می پردازند و یا مناسبت های مختلف مذهبی را تکریم می دارند. این پیام ها برای مخاطبان مسلمان، احتمال خوشایند است. خصوصا کسانی که تفکر مذهبی و دینی دارند از این عملکرد لذت می برند و ممکن است اینطور فکر کنند که این شبکه ها به مقدسات و باورهای دینی احترام می گذارند در حالی که این اقدام هم به همان مفهوم و نگرشی باز می گردد که در بطن فیلم ها و سریالها وجود دارد. اینکه اسلام داشته باشید و مسلمانی کنید اما به شیوه ای نوین، دوست داشتنی و لذت بخش. اسلامی که افراد را به مبارزه با هوای نفس دعوت نمی کند بلکه در پی کاستن قید و بند هاست تا بتوان از لذت های بیشتری بهره برد. بهتر است قدری بیشتر در آنچه در دنیای اطرافمان می گذرد تامل داشته باشیم تا بتوانیم با چشمانی باز، دست به انتخاب بزنیم.
منبع: ابنا
