جمهوری آذربایجان برای بهره مندی از ظرفیت‌های ترانزیتی بین المللی در سال‌های اخیر با کشور‌های همسایه از جمله جمهوری اسلامی ایران طرح‌های مشترک منطقه‌ای اجرا می‌کند.
به گزارش پایگاه خبری حقایق قفقاز به نقل از خبرگزاری صدا و سیما از باکو، جمهوری آذربایجان برای توسعه اقتصاد غیرنفتی و رهایی از اقتصاد تک محصولی نفت با استفاده از ظرفیت‌های ترانزیتی، گسترش همکاری با کشور‌های منطقه را یکی از اولویت‌های فعالیت‌های اقتصادی خود قرار داده است.
موقعیت جغرافیایی و ترانزیتی بسیار مناسب جمهوری آذربایجان و قرار گرفتن در میان دو کشور بزرگ منطقه یعنی روسیه و ایران که هر دو به آب‌های آزاد دسترسی دارند، شرایط مناسبی برای دولت باکو جهت پیش بردن اهداف اقتصادی برای استفاده حداکثری از ظرفیت‌های ترانزیتی خود در قالب همکاری با مسکو و تهران را فراهم می‌کند.
جمهوری آذربایجان در حال حاضر در قالب چند طرح حمل و نقل مهم منطقه‌ای برای توسعه ظرفیت‌های ترانزیتی خود در همکاری با کشور‌های منطقه تلاش می‌کند که البته طرح تکمیل دالان بین المللی حمل و نقل شمال-جنوب در این زمینه برای این کشور در اولویت است.
توافقنامه راه اندازی دالان بین المللی حمل و نقل شمال – جنوب در ماه سپتامبر سال ۲۰۰۰ میلادی میان روسیه، ایران و هند در شهر سنت پترزبورگ به امضا رسیده و جمهوری آذربایجان در ماه سپتامبر سال ۲۰۰۵ میلادی به توافقنامه توسعه این دالان حمل و نقل بین المللی ملحق شد.
هدف از توسعه دالان حمل و نقل شمال – جنوب انتقال محموله‌ها از کوتاه‌ترین مسیر از هند و از طریق خاک ایران، جمهوری آذربایجان و روسیه به کشور‌های اروپای شمالی و بالعکس است که پیش بینی شده که بیشتر از ظرفیت‌های ریلی سه کشور برای حمل و نقل سریع محموله‌ها در این مسیر استفاده شود.
دولت باکو در چند سال اخیر همراه با جمهوری اسلامی ایران و روسیه در راستای تکمیل دالان حمل و نقل شمال – جنوب مشارکت فعال داشته و توسعه این دالان بین المللی موضوع عمده مورد مذاکره چند دیدار روسای جمهوری آذربایجان و ایران و نیز دیدار سه جانبه الهام علی اف، حسن روحانی و ولادیمیر پوتین روسای جمهوری آذربایجان، ایران و روسیه در مرداد ماه سال گذشته در باکو بوده است.
در نتیجه این مذاکرات و توافقات حاصله است که در سال گذشته در راستای اتصال خطوط ریلی جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران در قالب تکمیل دالان بین المللی حمل و نقل شمال – جنوب گام‌های مهمی برداشته شده است و اکنون اتصال کامل راه آهن جمهوری اسلامی ایران با جمهوری آذربایجان در قالب دالان شمال – جنوب نیازمند احداث خط آهن قطعه رشت – آستارا است.
در حال حاضر انتقال کالا از ایران برای جمهوری آذربایجان و دیگر کشور‌ها از طریق دالان شمال جنوب در خاک ایران به صورت حمل و نقل ترکیبی صورت می‌گیرد و بنا بر اعلام «جاوید قربان اف» رییس راه آهن جمهوری آذربایجان دالان شمال – جنوب در انتقال کالا از ایران و افزایش حجم حمل و نقل از اهمیت خاصی برخوردار است به طوریکه در سال ۲۰۱۷ میلادی ۲۷ هزار تن کالا، در سال ۲۰۱۸ میلادی با ده برابر افزایش ۲۷۰ هزار تن کالا و در سال ۲۰۱۹ نزدیک به ۳۶۴ هزار تن کالا از از طریق این دالان از ایران به آذربایجان حمل شده است.
جمهوری آذربایجان همچنین در همکاری با جمهوری اسلامی ایران برای حمل و نقل محموله‌ها از طریق دالان جنوب – غرب که یک دالان فرعی کریدور بین المللی شمال – جنوب به شمار می‌رود، تلاش می‌کند.
راه اندازی دالان جنوب – غرب شامل حمل و نقل محموله‌ها از طریق ایران، جمهوری آذربایجان، گرجستان و دریای سیاه به اروپا است و مشارکت کشور‌های دیگر از جمله اوکراین در این طرح نیز در دستور کار قرار می‌گیرد.
راه اندازی بندر بین المللی بازرگانی در ساحل دریای خزر در منطقه آلت در حومه باکو و نیز ترمینال کشتی در این بندر بازرگانی که زمینه همکاری بنادر انزلی و امیرآباد جمهوری اسلامی ایران با این بندر بین المللی هم فراهم است، ساخت و بهسازی جاده بین المللی باکو – مرز جمهوری اسلامی ایران، بازسازی اساسی جاده باکو – مرز گرجستان و نیز بازسازی بخش بزرگ جاده باکو – مرز روسیه از دیگر اقدامات دولت جمهوری آذربایجان برای افزایش ظرفیت‌های ترانزیتی خود است که تکمیل این طره‌ها در افزایش حجم ترانزیت و حمل و نقل کالا از ایران به جمهوری آذربایجان و رونق اقتصاد دو کشور هم موثر خواهد بود.
