گسترش آزمایشگاه‌های بیولوژیکی آمریکا در منطقه اوراسیا و افزایش بیماری‌های عفونی با منشأ نامشخص موجب افزایش نگرانی کارشناسان در سازمان پیمان امنیت جمعی و اتحادیه اقتصادی اوراسیا شده است.
به گزارش پایگاه خبری حقایق قفقاز، با توجه به بیماری‌های عفونی و واگیردار گسترش یافته در کشورهای منطقه اوراسیا در سالهای اخیر، بسیاری از کارشناسان، تاسیس آزمایشگاه‌های بیولوژیکی آمریکا در کشورهای منطقه را علت بروز این بیماری‌های عفونی با منشاء نامشخص بیان کرده‌اند.
راه اندازی انواع جنگ‌ها از جمله جنگ بیولوژیکی، مبارزه برای قدرت و نفوذ سیاسی و اقتصادی در دنیای مدرن است. به این ترتیب ایالات متحده به هر طریق ممکن فعالیت‌های خود را با هدف نفوذ در این منطقه جغرافیایی متمرکز کرده و در صدد ایجاد روابط به بهانه‌های مختلف همکاری با کشورهای منطقه و حمایت‌های مالی از این جمهوری‌های جوان می‌باشد، تا هر چه بیشتر این کشورها را از چین و روسیه رقبای سنتی خود دور نماید.
در میان رشد مبهم و در عین حال روند منفی توسعه در جهان سیاست و اقتصاد، به ویژه، با توجه به نیاز به مبارزه با تروریسم، قاچاق مواد مخدر و تهدیدات دیگر موجود در این منطقه، اهمیت سازمان‌های همکاری با مشارکت روسیه، قزاقستان و دیگر کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق، بطور قابل توجهی افزایش یافته است.
یکی از تهدیدهای نسبتاً جدید ایجاد فضای وسیع شبکه گسترده‌ای از آزمایشگاه‌های بیولوژیکی در اوراسیا می‌باشد که مالکان آنها آنقدر از این منطقه دور هستند که این سؤال به طور غیر ارادی به وجود می‌آید که چرا آنها این آزمایشگاه‌ها را اینقدر دور از خانه خود ایجاد می‌کنند.
در میان کشورهای منطقه، قزاقستان از موقعیت جغرافیایی و استراتژیک ویژه‌ای برخوردار است که از یک سو در بلوک‌های یکپارچگی مشترک، مانند اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) یا سازمان پیمان امنیت جمعی (CSTO) عضویت داشته، و از سوی دیگر، در شعاع گسترده‌تر دیگری نیز قرار دارد: سازمان همکاری شانگهای (SCO) . به این ترتیب قزاقستان مانند پل پیوند دهنده اوراسیا است.
در طی سالهای گذشته، تعدادی از موارد مرتبط با مساله آزمایشگاه‌های بیولوژیک آمریکایی در قلمرو ارمنستان که عضو EAEU و CSTO نیز می‌باشد، به چشم خورده است. کارشناسان و سیاستمداران برجسته فدراسیون روسیه بارها و بارها در مورد آزمایشگاه‌های بیولوژیکی آمریکایی در قلمرو پسا شوروی صحبت کرد‌اند. و اکنون ما شاهد شیوع انواع بیماری‌های همه‌گیر در ارمنستان و گرجستان و کشورهای آسیای مرکزی می‌باشیم، که هرگز در چنین حجم و کیفیتی در این مناطق وجود نداشته است. آیا ارتباطی میان وجود این آزمایشگاه‌ها و این بیماری‌های همه‌گیر وجود ندارد؟ بیماری‌هایی که داروهای موجود به آنها پاسخگو نبوده و در نهایت منجر به مرگ تعدادی از ساکنان بومی می‌شود. علائم این بیماری‌های همه‌گیر (به ویژه سرخک) در قزاقستان و ازبکستان و … مشاهده شده است.
البته حفاظت از تهدیدات بیولوژیکی مستقیماً بر عهده سازمان‌های یکپارچگی اوراسیایی با مشارکت مسکو و نور سلطان و سایر پایتخت‌های منطقه است. همانطور که قبلاً گفته شد، چین نیز در این زمینه با دقت بسیار زیاد و حتی با شک و سوء‌ظن نظاره می‌کند، چرا که کشورهای این منطقه با هم و یا به صورت جداگانه در پروژه‌هایی در چارچوب طرح «یک کمربند-یک راه» مشارکت دارند.
دایره شرکای اوراسیایی دائما درحال گسترش بوده و به این معناست که باید ایران را نیز در نظر داشت که یکی از کشورهای «پنجگانه» حاشیه خزر نیز بوده، و اخیراً وارد منطقه تجارت آزاد EAEU شد. ایران نیز با هوشیاری تمام مسائل موجود این منطقه را زیر نظر داشته، و به دلیل محافظت از منافع دولت خود، هر مشکل موجود و حل نشده در این منطقه می‌تواند باعث نگرانی مشروع از جانب او شود.
به این ترتیب، با وجود شبکه‌ای از آزمایشگاه‌های بیولوژیکی آمریکایی که بطور مرتب در ارمنستان در حال گسترش بوده، و همیشه شعبه‌های جدید منطقه‌ای این آزمایشگاه‌ها در آن پدیدار می‌شود، تهران ناخوداگاه به فکر بستن مرز با کشور همسایه خواهد افتاد. که این مسائل به نفع پیش زمینه ادغام اقتصاد ایران با EAEU نمی‌باشد. ادغام ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا بیش از همه برای قزاقستان که در حاشیه «خزر» است، بسیار سودمند است.
مشخص است که چه چیزی این کشورها را مجبور به پذیرش ساخت چنین آزمایشگاه‌هایی می‌کند: کمبود اولیه بودجه برای توسعه اقتصاد خود. با این حال، باید در نظر داشت که سطح تهدید بیولوژیکی واقعی به هیچ وجه نه به دلار، نه به تنگه و نه به هیچ ارز دیگری قابل ارزیابی نیست، زیرا مقیاس عواقب احتمالی با وجوه دریافتی اصلا سازگاری ندارد. علاوه بر این، تحقیقات انجام شده در این تأسیسات، از جمله در قلمرو قزاقستان، مدتهاست که از مرزهای حوزه پزشکی فراتر رفته و ماهیت آن از نظر نظامی کاملاً کاربردی و به نفع ایالات متحده است و نه حوزه مشترک اوراسیا. یعنی آنها مستقیماً دفاع مشترک اوراسیایی را تضعیف می‌کنند.
در گرجستان نیز چنین «مؤسسات علمی» وجود دارد، اما گرجستان هنوز در حاشیه EAEU و CSTO گنجانده نشده است، بنابراین تقاضای کمی متفاوت‌تر برای آن وجود دارد.
لازم به تکرار است، بسیاری از نمایندگان روسیه – سرگئی لاوروف، گنادی اونیشچنکو مقام ارشد وزارت بهداشت روسیه و دیگران، اخیراً به رهبری جمهوری قزاقستان گفته‌اند با درخواست دسترسی متخصصان به آزمایشگاه‌ها برای روشن شدن ماهیت کارشان موافقت کنند. با این حال، تا به امروز، ظاهراً این مشکل برطرف نشده است.
به گفته مقامات روسیه نگرانی بیشتر از این موضوع است که بسیاری از مردم در این آزمایشگاه‌ها مورد آزمایش قرار می‌گیرند.
تهدید فضای اوراسیا موجب تشدید وضعیت عمومی نظامی-سیاسی موجود در جهان نیز می‌شود. بنابراین، در یک لحظه، همه این فاکتورها، از جمله محصولات بیولوژیکی تولید شده در آزمایشگاه‌های بسته که از پیش کاملاً آماده استفاده هستند، می‌توانند به طور همزمان به کار بیفتند. ناگفته نماند امروزه با تکنولوژی مدرن می‌توان باکتری‌های موجود در این «انبارهای مخفی» را توسط پهبادهای بدون سرنشین تقریباً در قلمرو هر کشوری اسپری کرد.
این مساله یک تهدید مستقیم برای خود کشورهای منطقه است، در این مورد شکی نیست و ردّ این تِز تقریبا غیرممکن است. جای تعجب است در این زمینه، برخی از کارشناسان قزاقستانی، با افتخار در لیست دستاوردهای همکاری کشورشان با ایالات متحده و کار آزمایشگاه‌های بیولوژیکی قرار دارند.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه پیش از این بر این واقعیت تأکید کرده بود که ممکن است مجموعه هدفمندی از مواد بیولوژیکی در کشورهای پسا شوروی، به ویژه در مجاورت روسیه، با ایجاد سلاح‌های بیولوژیکی جدید مرتبط باشند، که می‌توانند تأثیرات مخرب انتخابی و مضر برای مردم ما داشته باشند. و این عجیب خواهد بود اگر خودمان به ایجاد آن با دست خودمان کمک کنیم.
کشورهای EAEU و CSTO تا زمانی که این میکروارگانیسم‌های بیماریزا هنوز به طور کامل در کل قلمرو از دریای سفید تا دریای زرد پراکنده نشده‌اند، باید با مشارکت یکدیگر یک محور حفاظتی در برابر ویروس‌ها و گونه‌های پاتوژنی مختلف ایجاد کنند، در غیر این صورت جمع آوری آنها غیرممکن خواهد بود.
با نگاهی اجمالی به چهار گوشه دنیا، باید پذیرفت که تأثیر آمریکا در جهان، به عبارت ساده تر، پس از ریاست جمهوری چند ساله دونالد ترامپ تغییر کرده است. این دوره جنجالی فعالیت کاخ سفید بسیاری از جمله اتحادیه اروپا را محتاط کرده است. بنابراین، تعامل آتی کشورهای پسا شوروی با ایالات متحده ممکن است مورد تجدید نظر قرار گیرد، تا موقعیت‌های مطلوب و ترجیحی بیشتری را – گذشته از سنگینی باری که دولت ایالات متحده بر روی دوش آنها می‌اندازد- برای خود بدست آورند.
احتیاط نظری مشترک فدراسیون روسیه و چین نیز، در مورد چنین مشکلاتی در فضای پسا شوروی، می‌تواند شکل عملی به خود گیرد. با این وجود، هم مسکو و هم پکن – از بسیاری جهات به اجبار، و تحت فشار شرایط ژئوپلیتیکی – وارد میدان همکاری‌های نظامی-سیاسی و حتی همکاری‌های نظامی و فنی می‌شوند.
در حال حاضر، EAEU و CSTO در حقیقت دستخوش یک حمله بیولوژیکی شده‌اند، و زمان آن رسیده است که کاری در مورد آن انجام داد.
منبع: تسنیم
