آینده پروژه بندر آناکلیا و تاثیر پرونده بانک TBC بر آن

از ژوئن ۲۰۱۸ چهار سازمان دولتی تحقیقات همزمانی را علیه ماموکا خازارادزه یکی از بنیان گذاران بانک TBC (بزرگترین بانک گرجستان) و از شرکای اصلی کنسرسیوم بندر آناکلیا آغاز کرد.

به گزارش پایگاه خبری حقایق قفقاز، ایده ساخت یک بندر جدید در دریای سیاه که قادر به پذیرش کشتی هایی با محموله های بزرگ باشد در سال ۲۰۱۲ از سوی دهمین رئیس جمهور گرجستان میخائیل ساکاشویلی مطرح شد.

بر اساس این پروژه تا سال ۲۰۳۰ این بندر جدید قادر خواهد بود تا سالانه ۱۰۰ میلیون تن کالا دریافت کند. ساکاشویلی مطمئن بود که تاسیسات و امکانات این بندر جدید شهر مجاورش یعنی لازیکا (در نزدیکی مرز گرجستان و آبخازیا) را سنگاپور یا هنگ کنگ قفقاز تبدیل کرده و این بندر بزرگ تبدیل به بزرگترین مرکز مسیر ترانزیتی شرق و غرب و متصل کننده چین و اروپا خواهد شد.

اما از ژوئن ۲۰۱۸ چهار سازمان دولتی تحقیقات همزمانی را علیه ماموکا خازارادزه یکی از بنیان گذاران بانک TBC که تا همین اواخر رئیس هیات مدیره این بانک بود آغاز کردند.

در ژانویه ۲۰۱۹ دادستانی گرجستان اعلام کرد، تحقیقاتی را در ارتباط با اتهام پولشویی علیه خازارادزه شروع کرده است. پس از این ماجرا خازارادزه مجبور شد از ریاست هیات مدیره بانک TBC استعفا دهد.

بانک TBC یکی از شرکت های برجسته و پیشرو مالی گرجستان با اتهاماتی درباره پولشویی در رابطه با یک معامله ۱۷ میلیون دلاری در سال ۲۰۰۸ تحت پیگرد قانونی قرار گرفت. این بانک اتهامات طرح شده را انکار می کند و می‌گوید این معامله قانونی بوده و توسط مقامات و بانک مرکزی گرجستان و هم چنین و ممیزان مالی بین‌المللی چندین بار مورد بازرسی قرار گرفته است.

سفارت آمریکا در تفلیس در تاریخ ۲۵ ژوئیه در مورد تحولات پیرامون بانک TBC بیانیه‌ای صادر کرد.

سفارت آمریکا اعلام کرد، از نزدیک تحولات پیرامون اتهامات مطرح شده از سوی دادستانی کل گرجستان علیه ماموکا خازارادزه و بدری جاپاریدزه را پیگیری می‌کند اما در باره محتوا و زمان طرح این اتهامات نگران است.

در این بیانیه تاکید شده بود؛ یک سیستم حقوقی بی طرف و شفاف که تحت نفوذ سیاسی قرار ندارد، روند ادغام گرجستان در جبهه غرب و نیز جذب سرمایه گذاری خارجی را تسریع خواهد بخشید.

این بیانیه هم چنین تاکید کرد؛ آمریکا هم چنان از پروژه بندر آناکلیا پشتیبانی می‌کند؛ چرا که این پروژه منبع مهمی برای سرمایه گذاری ایالات متحده در گرجستان است و ظرفیت بالایی برای پیشبرد رشد اقتصادی این کشور دارد.

در نهایت در تاریخ ۲۷ ژوئیه دادگاه شهر تفلیس احکام این پرونده را صادر کرد. این دادگاه تصریح کرد؛ ماموکا خازارادزه بنیان گذار و رئیس سابق هیئت مدیره بانک TCB و معاونش بدری جاپاریدزه هر یک می بایست به دلیل فعالیت های پولشویی مبلغ هفتصد هزار درام گرجستان به عنوان جریمه بپردازند.

هم چنین این دو نفر بدون کسب اجازه از دادستانی کل گرجستان اجازه خروج از این کشور را نخواهند داشت. زویاد کوردزادزه وکیل خازارادزه و جاپاریدزه اعلام کرد؛ به رای دادگاه اعتراض خواهند کرد. به گفته وی در جلسه دادگاه هیچ مدرکی از پولشویی یا هر گونه جرم دیگر که این دو نفر مرتکب شده باشند ارائه نشده است.

ماموکا خازارادزه در واکنش به حکم دادگاه با حمله به بیدزینا ایوانیشویلی رهبر حزب حاکم رویای گرجستان، گفت: همراه با دوستانم به این مبارزه ادامه خواهم داد. کشور هم اکنون همانند یک گروه اکستر توسط یک نفر اداره می شود. این فرد، کارکنان بسیار بدی برای اجرای تصمیمات ناعادلانه اش دارد.

وی با اشاره به ایده اش برای ایجاد یک جنبش مردمی فعال و وسیع، خاطر نشان کرد: نسل آینده، یک نسل جدید و حرفه ای خواهد بود. نیرویی که گرجستان را دوست دارد، برای آزادی مبارزه می کند، علیه اشغالگری مبارزه می کند و آرزو دارد که گرجستان در نهایت تبدیل به یک کشور موفق، بدون خویشاوندسالاری، قبیله گرایی و حکومت استبدادی شود.

بدری جاپاریدزه نیز اتهامات دادستانی گرجستان را پوچ دانست و گفت: این پرونده تاثیر بدی بر این کشور داشته است. جاپاریدزه تاکید کرد؛ دادستانی کل تمایلی ندارد این پرونده را مستقیما بررسی کند بلکه هدف آنها آسیب رساندن به وی و خازارادزه است.

خازارادزه و جاپاریدزه هم چنین درباره تاثیر این پرونده بر پروژه بندر دریایی عمیق آناکلیا نیز سخن گفتند. آنها اظهار داشتند که این پرونده، پروژه آناکلیا را به مخاطره نخواهد انداخت و آن ها صرفاً مسئولیت خود به عنوان رئیس هیئت مدیره و معاون کنسرسیوم پروژه آناکلیا را ترک کرده اند.

خازارادزه و جاپاریدزه تاکید کردند؛ جانشینان آنها افرادی بسیار شایسته هستند که مذاکرات را با تمام طرفینی که در این پروژه مشارکت دارند از جمله دولت گرجستان ادامه خواهند داد.

جاپاریدزه خاطر نشان کرد؛ این امر می تواند آزمایش خوبی برای مقامات دولتی باشد تا ثابت کنند که آیا واقعاً به دنبال موفقیت پروژه آناکلیا هستند یا نه؛ چرا که اگر اظهاراتشان در باره حمایت از این پروژه صادق باشد، می بایست از توسعه بندر دریایی عمیق آناکلیا حمایت کنند.

تناقضات پیرامون این پروژه از آنجا ناشی می شود که ماموکا باختادزه نخست وزیر و همچنین رهبران حزب حاکم رویای گرجستان بارها پشتیبانی کامل خود را از این پروژه و حتی اختصاص مبالغ قابل توجهی از بودجه کشور برای توسعه آناکلیا را اعلام کرده اند. در عین حال، سیاستمداران اپوزیسیون و غرب گرای گرجستان بر این باورند؛ اتفاقات پیرامون پروژه بندر آناکلیا ماهیت الیگارشی قدرت در این کشور و همچنین تاثیر گروه های بزرگ تجاری بر تصمیم های مهم دولت را برجسته می کند.

کنسرسیوم آناکلیا از سال ۲۰۱۶ ساخت و ساز تاسیسات زیربنایی را در بندر آناکلیا آغاز کرد اما به زودی این پروژه با مشکلات مهمی روبرو شد. مقامات دولتی گرجستان علی رغم حمایت های قبلی خود از اجرای این پروژه شروع به ابراز شک و تردید درباره امکان پذیری و قابلیت تحقق این پروژه کردند.

به عنوان مثال، اخیرا مایا تسکیتیشویلی وزیر امور زیربنایی گرجستان اعلام کرد؛ کنسرسیوم آناکلیا در جذب ۲٫۵ میلیارد دلار سرمایه جهت ساخت و ساز در پروژه بندر آناکلیا حتی پیش از آغاز بازرسی ها با مشکل روبرو شده است.

اما بسیاری از ناظرین در تفلیس شک دارند تنها مسائل مالی در پشت پرده مشکلات پروژه بندر آناکلیا وجود داشته باشد. برخی از فعالین سیاسی اپوزیسیون گرجستانی و همچینن خود خازارادزه به این نتیجه رسیده‌اند علت تحقیقات دولت ممکن است از سوی بیدزینا ایوانیشویلی برای ایجاد مشکل بر سر راه پروژه ای باشد که موجب نارضایتی روسیه را فراهم کرده است.

برخی از ناظران معتقدند روسیه به دنبال متوقف کردن کامل این پروژه یا به حداقل رساندن اهمیت استراتژیک آن از طریق کنترل غیر مستقیم آن است. تمایل روسیه برای توقف چنین پروژه های استراتژیک و اقتصادی می تواند فرآیند ادغام گرجستان در ساختارهای غربی و یورو آتلانتیک را تسریع کند؛ چرا که این بندر پروژه ای اقتصادی-استراتژیک است که پیامدهای قابل توجه امنیتی برای گرجستان و همسایگان آن دارد.

بخشی از استراتژی که در حال پیاده سازی است جلوگیری از ادغام بیشتر گرجستان در ساختار اقتصادی و نظامی یوروآتلانتیک است. زیرساختهای لجستیکی استراتژیکی همچون بندر آناکلیا علاوه بر کارکرد اقتصادی دارای اهمیت نظامی است و به طور بالقوه حضور نظامی ایالات متحده و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) را در منطقه تسهیل می‌کند. از سوی دیگر نیز جلوی توسعه نظامی روسیه در دریای سیاه و منطقه خاورمیانه را گرفته و بدین ترتیب امنیت اروپا را تقویت می کند.

منبع: تسنیم